Yürürlükteki Schengen anlaşması 26 ülkede sınırlardan kontrol olmadan geçmeyi mümkün kılıyor.
Fakat Paris, Berlin ve Brüksel'deki terör saldırıları Avrupa Birliği'nin dış sınırları ve Schengen içerisindeki güvenlik ihtiyacını tekrar gözden geçirmesine yol açtı.
Ne değişiyor?
Brüksel ilk etapta Schengen üyesi ülkelerin herhangi birine vize almadan girme hakkı olan ülke vatandaşlarıyla ilgili adımlar atıyor.
Avusturya, Macaristan, Norveç, Belçika, İzlanda, Polonya, Çekya, İtalya, Portekiz, Danimarka, Litvanya, Slovakya, Estonya, Lihteştayn, Slovenya, Finlandiya, Letonya, İspanya, Fransa, Lüksemburg, İsveç, Almanya, Malta, İsviçre, Yunanistan ve Hollanda Schengen'e üye ülkeler.
Bu bölgeye vize alarak girmek zorunda olanların zaten kapsamlı bir güvenlik taramasından geçmiş olduğu düşünülüyor. Fakat vize sürecinden geçmeden bu ülkelere giriş yapma hakkı olanlar ise potansiyel tehdit unsuru olmaya devam ediyor.
Bunun önüne geçmek için tasarlanan Avrupa Seyahat Bilgileri ve Yetkilendirme Sistemi (ETIAS) 2021 yılı başında devreye girecek.
Nasıl çalışıyor?
Yolcuların seyahatleri öncesinde internet üzerinden biyometrik, yolculuk ve güvenlikle ilgili soruları kapsayan bir başvuru formu doldurmaları gerekecek.
Bu başvurunun doldurulmasının 10 dakika sürmesi beklenirken buradan elde edilen bilgilier uluslararası ve Avrupa geneli veritabanları ile karşılaştırılıp potansiyel terörizm ve suç tehditleri tespit edilmeye çalışılacak.
ETIAS başvuruları 96 saat içerisinde işleme tabi tutulup onay yazısı elektronik posta yoluyla gönderilecek.
7 euro ücret karşılığında alınacak onayın geçerliliği 3 yıl boyunca ya da yolcunun seyahat dökümanının geçerlilik süresi dolana kadar sürecek. ETIAS tek seferde 6 aylık süre içerisinde 90 günlük kalışlarda kullanılabilecek.
Seyahat izninin 3 yıl geçerlilik süresi olsa da bu yetkilendirme gerekli şartlar oluşması halinde iptal edilebilecek.
Yeni sistem neden bir vize olarak kabul edilmiyor?
ETIAS 'vize muafiyeti' sağlayan bir seyahat onayı olarak sınıflandırıldığı için resmi bir vize olarak kabul edilmiyor.
Vize muafiyeti hak kazanan yolcuların kimlik ve güvenlik bilgilerini teyit eden bir dijital yetkilendirme almalarına olanak sağlıyor.
Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve Avustralya da bu sisteme benzer vize muafiyeti uygulamasına sahip.
ETIAS sistemini kurma maliyetinin 212,1 milyon euro, yıllık ortalama işletme maliyetinin ise 85 milyon euro olacağı tahmin ediliyor.
Avrupa Komisyonu ETIAS'ın başvurularda alınacak ücret sayesinde kendi kendisini finanse eden bir sistem olacağını açıkladı.
Hangi ülkeler ETIAS sistemine tabii olacak? Türk vatandaşlarını etklileyecek mi?
Şu anda herhangi bir Schengen ülkesine vizesiz girebilen 60'tan fazla ülke vatandaşlarının ETIAS onayı alması gerekecek.
Bunlar arasında ABD, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda gibi ülkelerin yanı sıra Sırbistan, Ukrayna, Arnavutluk, Bosna Hersek, Kuzey Makedonya ve Moldova gibi Avrupa ülkeleri de bulunuyor.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları halihazırda vize almak zorunda olduğu için ayrıca ETIAS'a ihtiyaç duymayacak. Fakat vize serbestisi gündeme gelirse onlarında bu elektronik onayı alması gerekecek. Schengen'e vizesiz girme hakkı bulunan yeşil ve gri pasaport sahiplerinin ise ETIAS belgesine ihtiyacı olacak.
kaynak: euronews
