'Arap Baharı' olarak adlandırılan halk hareketlerinin savaşa dönüştüğü Suriye ve Libya kadar dünyanın gündemine gelmeyen, kimilerine göre 'Unutulan savaşın' bedelini on binlerce Yemenli yaşamını yitirerek, milyonlarcası da açlık nedeniyle ölümün eşiğine gelerek ödüyor. Savaşta milyonlarca kişi de evlerini terk edip kaçmak zorunda kaldı.
Gelinen süreçte İran destekli Şii Husi militanlar ile Suudi Arabistan liderliğindeki Koalisyon güçleri arasındaki çatışmalar devam ediyor.
Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi'nin çağrısı ile Suudi Arabistan öncülüğünde mart 2015'te 10'dan fazla ülkenin katılımıyla bir Koalisyon oluştu. Söz konusu oluşum, hızlı bir zafer vadetti ancak beklenen olmadığı gibi savaşın alanı daha da genişledi.
Husilerin başkent Sana'yı ele geçirmesiyle Hadi liderliğindeki yönetim Aden'i geçici başkent ilan etti. Bu durum Birleşmiş Milletler aracılığıyla taraflar arasında uzlaşı sağlama çabalarını da zorlaştırdı.
Savaşan taraflar, insani yardımların sivillere ulaştırılmasını bir şekilde engelledi. Bununla birlikte temel hizmetlerin kötüleşmesi ya da sunulamaması, hastalıkların yayılması, kıtlık, yetersiz beslenme, ilaçların tükenmesi ve iç göçler savaşa taraf olmayan sivillerin mağduriyetini daha da arttırdı.
Her 10 dakikada 1 çocuk ölüyor
BM verilerine göre süregelen durum nedeniyle Yemenliler dünyadaki en ağır insani krizle karşı karşıya kaldı. Bağımsız kaynaklarca hazırlanan raporlar, savaşın başından bu yana 60 binden fazla insanın hayatını kaybettiğini ortaya koydu.
Öte yandan BM Çocuklara Yardım Fonu'nun (UNICEF) açıklamalarına göre, Yemen'de önlenebilir hastalıklardan dolayı 'her 10 dakikada 1 çocuk' hayatını kaybediyor. Çocuklar arasında yetersiz beslenme hızla yayılıyor.
Savaş nedeniyle sağlık sektörü çökerken, kolera, difteri ve benzeri hastalıklara müdahale de zorlaştı.
Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü ve bazı sağlık örgütleri, 2017 başından bu yana 1,1 milyon kolera vakasının tespit edildiğini ve bunların en az 2 bin 300'ünün ölümle sonuçlandığını bildirdi.
Dünyadaki en ağır insani kriz Yemen'de yaşanıyor
Dış yardımların ulaştırılması için hayati önem taşıyan Hudeyde Limanı ve çevresinde yaşanan yoğun çatışmaların altyapıyı bozması nedeniyle temel gıda malzemeleri ve ticari ürünlerin limana gelişi durdu.
Hala 22,4 milyon kişinin acil insani yardıma ihtiyaç duyduğu ülkede, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun Hudeyde'ye operasyon yapacağını açıkladığı Haziran 2018'den beri yüz binlerce kişi evlerini terk etti.
Altyapı yetersizliği, temiz suya ulaşma zorluğu ve yoksulluk nedeniyle hastalıklara yakalanma riski daha da yükseldi.
Açlıktan ölmek üzere olanların sayısı korkunç boyutlarda
BM İnsan Hakları Komisyonu'nun hazırladığı rapora göre, Yemen'de en az 8,4 milyon kişi açlıktan ölmek üzere, 14 milyon kişi de acil yardıma muhtaç. Bu rakamlar, Yemen nüfusunun dörtte üçlük kısmına (22,4 milyon) tekabül ediyor.
Yine BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA) 2018'in eylül ayında, şartlar iyileştirilmediği takdirde 3,5 milyon Yemenlinin daha gıda güvenliğinden yoksun hale geleceğini ifade etti.
Açlık tehlikesi her geçen gün artıyor
BM İnsani İşler Genel Sekreteri ve Acil Yardım Koordinatörü Mark Lowcock, Yemen'i kasıp kavuracak yakın bir açlık tehlikesine karşı uyarıda bulundu.
Lowcock, 3,5 ila 4 milyon Yemenlinin gelecek aylarda gıda güvenliği sorunu yaşayabileceğini ve halkın dörtte üçünün her türlü insani yardıma muhtaç olduğunu dile getirdi.
Yemen riyalinin değer kaybıyla Yemenliler piyasada zaten az miktarda bulunan gıda maddelerini alım gücünü de kaybetti. Bunun yanı sıra gıda maddeleri fiyatlarında yaşanan artış da insani krizi daha içinden çıkılmaz hale getirdi.
Uluslararası kamuoyunun desteklediği hükümet yanlısı güçler arasındaki askeri ve siyasi çekişmeler, Husilerle savaşın uzaması ve barışın gecikmesi suretiyle insani durumu içinden çıkılmaz bir hale soktu.
Kuşkusuz ülkedeki insani durumun endişe verici boyutlara ulaşmasında 4 yıldır devam eden iç savaş rol oynadı.
Söz konusu savaş, başta sağlık merkezleri olmak üzere diğer temel hizmet merkezlerinin işlevsiz duruma düşmesine ve bunun sonucu olarak da salgın hastalıkların yayılmasına sebep oldu.
Hudeyde'de çatışmalar yeniden başladı
Yemen'in batısındaki Hudeyde kentinde Husiler ile hükümet güçleri arasındaki çatışmalar yeniden başladı.
Hudeyde'deki çatışmasızlık hali 3 hafta sürerken Husiler ile Hadi güçleri arasında yeniden başlayan çatışmaların Uluslararası Hudeyde Havalimanı ile kentin doğu girişine yakın bölgelerde yoğunlaştığı kaydedildi.
Yemen hükümeti ya da Husilerden çatışmalara ilişkin henüz açıklama gelmedi. Hudeyde'de taraflar arasında son çatışma 3 Mart'ta yaşanmıştı.
Stockholm Anlaşması uygulanmadı
Yemenli taraflar, BM himayesinde İsveç'in başkenti Stockholm'de 6-13 Aralık 2018'de gerçekleştirilen istişare toplantılarında esir değişimi, Hudeyde'de ateşkes, limanlar ve Taiz ile ilgili anlaşma imzalamıştı.
Hudeyde ve çevresi için 18 Aralık'ta yürürlüğe giren ateşkes zaman zaman kesintiye uğrarken, kentten çekilme konusunda henüz somut bir adım atılamadı.
kaynak: euronews
