6 ayda bir yapılan, Yükseköğretim Kurulu Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı (ÜAK) Sanat Dalları Eğitimi Konseyi Genel Kurul Toplantısı, sevgili dostum, YTÜ Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı, Prof.Dr. Turan Sağer Başkanlığı?nda,Samsun19 Mayıs ÜniversitesiGüzel Sanatlar Kampüsü?nde gerçekleştirildi.
Elbette, konu hakkında bilgi sahibi olmuştum, ama kurumsal düşünen ve yazan bir akademisyen-sanatçı olarak; neler konuşuldu, ne kararlar alındı?, bunu öğrenmek benim için çok önemliydi. Dolayısıyla yolum, YTÜ Sanat ve Tasarım Fakültesi?ne düştü.
Prof. Sağer; GSF ve Konservatuarları ayrı ayrı toplamak yerine, birlikte toplamayı düşünmüş ki, doğru bir yöntem. Müzik sorunları bir bütün, herkesin diğer kurumlardaki gelişmeleri ve sorunları bilmesi gerek.
Sonra, toplantıya katılanlardan, en önemli sorun olarak gördüklerini başlıklar altında istemiş ve ayrım yapmadan hepsini gündeme getirmiş. Sorunları ve çözümlerini; sanat kurumları, üniversiteler ve YÖK olarak ayırmış. Bu da, ?doğru bir yöntem? olmuş.
Prof. Sağer, toplantının açışında, özetle şöyle demiş ; ?Sanat eğitimi alanında özellikle 1990?lı yıllardan sonra önemli gelişmeler yaşandı. Sanatın disiplinler arası diyalog içinde hem sanat alanlarının kendi aralarında hem de bilim, teknoloji gibi yaşamın tüm alanlarına yayılan işbirlikleri içinde yeni üretimlere girdiğini görmekteyiz. 21. yüzyılın, disiplinlerin kendi aralarındaki sınırların kalktığı, diyalog içinde innovatif üretimlerin teşvik edildiği bir yüzyıl olacağını çoktan gösterdi. Bu anlayışı sanat eğitiminde de ortaya koymamız son derece önemlidir. Sadece sanat alanlarımızın sınırlarını ontolojik olarak tartışabileceğimiz bir düzlemi açmak değil, aynı zamanda eğitimi yürütme biçimlerimizi de tartışmamız gerekmektedir?
Ben; bugüne kadar, sadece ?gezi ağırlıklı toplantı? halinde geçtiği için, hiçbir sorunu çözülmeyen ?Müzik /Sanat Kurumları ve Akademisyenlerinin Sorunlarının?, müzik alan mensubu Prof. Sağer başkanlığında;beklenen ve doğru neticeler getireceğini umuyor ve ısrarla bekliyorum.
Tecrübeli bir büyükleri olarak; İTÜ TMDK?da üst görevdeyken, bu tür önemli toplantılar dönüşümde, bilgi vermek için toplantı çağrısı yapar, akademisyen/sanatçı arkadaşlara; ?neler görüşüldüğünü, ne kararlar alındığını? anlatırdım. Böylece, paylaşım daha sağlam ve hızlı olurdu. Son zamanlarda, idareci arkadaşların toplantıya katıldıktan sonra, görüşülen konuları ?kimseyle paylaşmadığı? için kulaktan dolma haberlerin oluştuğunu üzülerek görüyorum. Genç idarecilerimizin, acilen kurumlarındaki akademisyenlere, katıldıkları toplantılarla ilgili bilgi vermelerinin doğru olacağını düşünüyorum.
Bu arada, sanat kurumları ve akademisyenlerinin sorunlarına sürekli çözüm üreten YÖK Başkanı ve YÖK Üyeleri?nin, bu desteklerinin devamını diliyor,özellikle, müzik/sanat alanına pozitif ayrımcılık bekliyoruz.
http://www.enpolitik.com/haber/196882/ulkemizde-egitim-sorunlari-yok-ve-muziksanatin-durumu.html
?Sanat, toplumbilimlerin odak noktasında/merkezindedir ve siyaset üstüdür.? Ve, Ulu Önderimiz M.K.Atatürk?ün veciz sözü gibi; ?Sanatsız kalan bir milletin, hayat damarlarından biri kopmuş demektir.?
Gelelim toplantıya;
Bugüne kadar olmayan (ilginç); ?Sanat Dalları Eğitim Konseyi? için ?web sitesi tasarlanması? çok doğru bir karar...Haberleşmeler, etkinlikler, yazışmalar buradan yapılacak ve her kurum/idareci görebilecektir.
Ulusal ve Uluslararası Akreditasyon konusunun ele alınması, ?Sanat ve Tasarım Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (SANAD)?nin kurulmasına olur verilmiş ve bir kurucu komisyonla başvuru yapılmış. Yıllardır, STK?lar kurmuş ve çalışmış (bilindiği gibi, halen 25 Müzik Dernek/Vakfı?yla 26 yıldır, İstanbul Türk Müziği Festivali?ni yapıyorum) bir kişi olarak yönetimin çok doğru kişilerden kurulmasını zaruri görüyorum.
Toplantıda; ?Sanat ve Tasarım Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (SANAD)' adına büyük çaplı ?Sanat Kongresi? düzenlenmesi kararı alınmış ve tarih kesinleşmiş ve 12-14 Aralık 2019?da Maltepe Ün. ev sahipliğinde yapılacakmış. Doğru ve az sayıda, bildirileri değerlendirecek bilim/sanat kuruluna ve doğru terminolojide örnek bildirilere çok dikkat edilmelidir.
http://goktanay.blogspot.com/2017/10/kurultay-ve-kongrenin-farkn-biliyor.html
Başarı için; bir masa etrafında otur(tul)anlar; ?birikimli, liyakatlı, güvenilir? kişilerden oluş(turul)malıdır.
https://www.ittifakgazetesi.com/yabanci-kelimelerin-turk-muzigi-ne-yarari-var-mi-m783.html
http://www.enpolitik.com/kose-yazisi/2992/muzik-alani-bildiri-basliklarindan-bir-anlam-cikmiyor.html
https://www.internethaber.com/akademisyen-okumadigi-icin-mi-bildiriler-yanlis-yaziliyor-2018389y.htm
Bu kongrenin, kurumlararası işbirliği ile farklı etkinliklerle zenginleştirilmesi ve sadece teoriden kurtarılması doğru olacaktır.
Şimdi bazı sorularla toplantı hakkında Prof.Sağer?denbilgi almaya çalışalım:
AY: ?Sanat Kurumları?nda yeni bir yapılanma? modeli mi önerildi?
SAĞER:Önce, ilginize teşekkür ediyorum. Yıllardır, bir büyüğümüz olarak; yazılarınızla akademiye ve sanat/müziğe katkıda bulunuyorsunuz.
Kurumlarda farklı uygulamalar mevcut. Konservatuar müdürleri Üniversite Yönetim Kurulu?na alınmıyor, başka branşlar akademisyenleri karar veriyor. Ayrıca, bütçeleri de dekanlıkta daha rahat. Kadrolarda da Fakülte geniş imkan sağlıyor. Rahmetli İ.Doğramacı; Bilkent ün. Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi kurmuştu. Sonra Konservatuarlar, Eğitim Fak. GSE Müzik Eğitimi ABD?ler, GSF Müzik Bölümleri, derken ayrışımlar oldu. O nedenle, üniversitelerin müzikle ilgili birimlerindeki çok başlı kurumsal yapının; ?Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi? adı altında birleştirilmesi önerildi. Sonuçta; konunun tartışılmasına/değerlendirilmesine karar verildi.
https://www.internethaber.com/guzel-sanatlar-alani-yapilanmasinda-akortlar-tutmuyor-1833291y.htm
AY: Bu çalışma, kurumların amaçlarının ve mezunlarının netleşmesine de yol açar mı?
SAĞER:Sanat kurumlarının mezun çıktıları alınmadığı için, birbirine girmiş durumda. GSF?lerin asli görevlerine dönmesi ve ?Müzik?in Güzel Sanatlar alanı dışına çıkması sağlanmalıdır. ?Konservatuvar, G.S.F. Müzik Bölümleri ve Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı?nın? tek bir çatı ve amaç doğrultusunda, ?Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi? adı altında toplanmasının faydası ve zararı konusunun tartışılmasına/değerlendirilmesine karar verilmiştir.
Bu gibi konularda, şahsi değil, kurumsal düşünülmeli; gelişme ve üretimde hız sağlanmalıdır. Unutulmamalı ki; ?kurumsallaşma? olmadan, ?sürdürülebilirlik? asla sağlanamaz..
http://www.enpolitik.com/kose-yazisi/2674/guzel-sanatlar-alani-hangi-amacla-mimarlik-vb-ile-birlestiriliyor.html
http://www.musikidergisi.net/?p=1055
AY: ?Sanatta Yeterlilik? mezunlarının unvan kullanabilmelerine yönelik bir çalışma oldu mu?
SAĞER:Üniversitelerin, Sanatta yeterlik programları açıp, mezunlarına titr kullanma hakkını vermemeleri handikap oluşturdu. Oysa, bu arkadaşlar; uygulama+teori da yapıyorlar. Sanat kurumları akademisyenleri; bu çalışmanın sonucunda unvan kullanımına neden izin verilmediğini anlamak ta zorlanıyorlar.
Tartışmalar sonucunda, bu konunun bir komisyon kurularak, yeniden değerlendirilmesi, açıklayıcı bir rapor hazırlanarak YÖK Başkanlığı?na gönderilmesine karar verildi. Sorun ve kırgınlık yaratan bu konuyu çözmek istiyoruz.
AY: Bu konuda da enerjiyi yine boşa akıtıyoruz. Yıllardır; ?Sy. yapanların, unvan kullandırılmaması!? sorun olmuştur. YÖK, hep kulaklarını tıkamıştır. Kendi oluşturduğu programa, unvan kullanma hakkı vermemiştir.7100 sy. yasa ile yeni bir unvan hayata geçmiştir: ?Dr.Öğr.Üyeliği.? YÖK Hukukçularının; 'Sanatta Yeterlik' yapan, ?sanat alanı akademisyenlerinin','Dr.' unvanını kullanmasını uygun bulmaması tartışılmalı ve gerekçelendirilmelidir... Üstelik;'Sy.' programını bitiren akademisyen, kadroyla Dr.Öğr.Üyesi olabiliyor ve ?Dr.? unvanını göğsünü gererek kullanıyor. Ama; ?Doç.? olunca, ?Dr.? unvanı düşüyor, sadece ?Doç.? unvanını kullanabiliyor. Bu konunun çözülmesi gerektiğine inanıyoruz.
http://www.turkuler.com/yazi/universiteler.asp
http://www.musikidergisi.net/?p=1869
AY: Sanat Tasarım ve Mimarlık Fakülteleri ile Güzel Sanatlar Fakülteleri bünyelerinde yer alan Görsel İletişim ve Tasarımı Bölümleri?nin lisans öğrenci alımlarının yetenek sınavı ile sağlanması, İletişim Fakülteleri altındaki bu bölümlerin yetenek sınavı olmadan öğrenci alımına devam etmesi konusu görüşüldü mü?
SAĞER:Evet!..Konservatuarlarda, lisans için hala 180 puan isteniyor. Biz,YTÜSanat ve Tasarım Fak. olarak 200 puanın altına düşmüyoruz. Son yıllarda -gerekçesi nedir bilmiyorum- YÖK, merkezi yetenek sınavı şartı getirmiştir.Oysa, kadrosu güçlü sanat kurumlarının ?yetenek sınavını? kendi yapması en doğru yoldur. Her sanat kurumu bir seviyede olamayacağına göre;isteyen kurumun?Kendi Yetenek Sınavı? ile, isteyen kurumun?Merkezi Sınav? puanı ile alım yapmasına karar verilmiştir. Kadro şartını sağlayan, kendine güvenen kurumların zamanla kendi sınavlarını yapmasını öneriyoruz.
http://www.turkuler.com/yazi/universiteler.asp
AY: Kontenjanlar konusunda ne karar verdiniz? Sınavlara giren akademisyenlere, sınav ücreti ödenmemesi de sorun olarak dile geldi mi?
SAĞER:Sanat kurumları, kendi imkanlarına göre kontenjan için sayı veriyor. Ancak, bu sayılara uyulmuyor ve 2-3 katı kontenjan veriliyor ve eğitime ?olumsuz? yansıyor. Burada, eğitim kurumlarının kendilerini iyi anlatmaması yatıyor gibi!..Tasarım Bölümleri öğrenci kontenjanlarının,-YÖK tarafından- fiziki olanaklar ve öğretim elemanı sayıları gözetilerek((40 kişiyi aşmaması) sınırlı tutulmasını öneriyoruz.
Ücretlendirmeye gelince, Ağustos ayında, herkes tatildeyken, bir hafta on gün sınavlar için bazı akademisyenler görevlendiriliyor ve ücret tahakkuku yapılmıyor. Bu durumda, idari görevdeki arkadaşlar zorlanıyorlar.Ücret ödenmesi konusu, oy birliği ile kabul edildi. İnşallah gerçekleşir.
AY: Güzel Sanatlar Fakülteleri ile ilgili kararlar var mı?
SAĞER: Güzel Sanatlar Fakülteleri?nin de; atama, yükseltme ve diğer tüm değerlendirmelerinde kullanılan ortak bir ?Performans Kriterleri? oluşturulup ÜAK? a sunulması kararlaştırıldı. G.S.F. Arş. Gör. veÖğr. Gör. kadrolarına başvurularda ALES şartının aranmamasında görüş birliği oluştu. Ayrıca; Ankara, İstanbul ve İzmir dışındaki Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencilerinin; sanatsal, bilgi ve görgülerinin arttırılması amacı ile ?Öğrenci Değişim Programlarının? kapsamının genişletilmesi de gündeme geldi...
AY:Doç.likkriterleri sürekli değişiyor. Bu konuda bir çalışma yapılacak mı?
SAĞER:ÜAK Doç. likkriterleri ve puanlama kriterlerinin değerlendirilerek standart sağlanması istendi, sürekli değişim zarar veriyor. Örneğin, 5 yıllık yayınevi olma kriteri mahkemeler tarafından iptal edildiği halde, bazı akademisyenler tarafından uygulanırken bazıları tarafından dikkate alınmamaktadır. YÖK ve ÜAK? ın ulusal ve uluslararası indeks tanımları açıkça belirlenmelidir. ÜAK? ın?Etik Yönetmeliği?nde muğlak ifadelerin açıklığa kavuşturulması, tanımların farklı yorumlanmayacak şekilde yeniden yapılanması şarttır.Müzikoloji alanının altına, ?Türk Din Musikisi? ile ek yapılmasına karar verildi.. Çalışma yapmak üzere, bir komisyon kurulmasına karar verildi.
http://www.enpolitik.com/kose-yazisi/2553/tho-alani-akademisyenleri-docentlik-basvurusunda-magdur-ediliyor-11.html
AY: Terminoloji olarak ?Türk Din Musıkisi? yanlış, ?Türk ve Musıki? kelimesi kaldırılmalı ve ?Dini Müzik? denilmelidir. ?Dini Müzik?, İlahiyat Fak. altında, bildiğimiz kadarıyla Y.L. da var, ama alan akademisyenlerinin verip vermediği konusunda kuşkuluyuz. Müzikoloji altında açılırsa, sorun yaratacaktır, çünkü alan -uygulama-akademik kadrosu -İTÜ TMDK?da dahi- yoktur. Ayrıca, Doç. için Y.L. ve Dr./Sy. ders veriyor olmak veya Y.L./Dr./Sy. öğrenci tezi danışmanlığı yapmak gibi şartlar olmamalıdır. Çünkü, yönetim size ders ve danışmanlık vermezse ?ki, akademide çok yaygındır- akademisyen ne yapacaktır?
AY: Sanat kurumlarında bir programın çıktıları alınmadan -ki, bu konuda İTÜ TMDK meşhurdur- her yönetim program değiştirmektedir. Mezunlar hakkında kararlar alındı mı?
SAĞER:Ne kadar kaliteli eğitim verseniz de, mezun ettiklerinize imkanlar hazırlamazsanız bir anlamı kalmıyor. TRT, Kültür ve Turizm Bakanlığı,MEB v.b. ilgili paydaşlarla toplantılar yapılması ve ilgili sanat kurumları mezunlarının istihdamının sağlanması için çalışmalar yapılması, çözümlerin tartışılmasına karar verildi. https://goktanay.blogspot.com/2019/04/kaliteli-ogretmen-olmadan-kaliteli.html
ÜAK Sanat Dalları Eğitim Komisyonu Toplantısı/Nisan 2019
AY: Anadolu GSL?de öğretmenlik konusu görüşüldü mü?
SAĞER: Hali hazırda, Eğitim Fak. GSE Bölümleri mezunlarından 3 yıl öğretmenlik yapanlar mülakatla GSL?ne alınıyordu.Şimdi, bu sınırlamanın kaldırılması ve Konservatuvar mezunlarının da Güzel Sanatlar Liselerinde öğretmen olarak istihdamının sağlanması istendi.
http://www.kocaeliaydinlarocagi.org.tr/Yazi.aspx?ID=8712
AY: Görüşülen diğer başlıklarhakkında bilgi verir misiniz?
SAĞER:?Güzel Sanatları tercih edecek öğrenciler için özendirici; burs, teşvik gibi olanaklar yaratılması ?Ülkemizin başarılı mühendise, doktor, bilim insanına gereksinimi olduğu gibi; yaratıcı sanatçıya, tasarımcıya da ihtiyacı vardır? anlayışının benimsetilmesi?,
?Öğretim elemanları ve öğrencilerin, uluslararası sanatsal aktivitelere katılımları konusunda teşvik ve destekleme bütçelerinin artırılması?,
?Bilimsel patent gibi, sanat üreten kurumların da; ?değer yaratan alanlar? olarak değerlendirilmeleri ve akademik teşvik yönergesi ile alana yönelik puanlama kriterlerinin yeniden değerlendirilmesi?,
?Öğretim elemanı alımı müracaatlarında kriterlerin belirlenmesi,ilanlara belirleyici niteliklerin konulamaması?,
?Güzel Sanatlar Fakülteleri temel derslerinde kullanılan CANLI MODEL? lerin çalıştırma izinlerinin verilmesi?,
?Proje başvurusunun ve yazımının akademisyenlere anlatılması?
AY: Teşekkürler?
