Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Gör. Seren Pehlivanoğlu mavi ışığın gözün seçebildiği dalga boyundan daha kısa bir boyutta olan, yüksek enerjili bir ışık türü olduğunu söyledi. Dr. Pehlivanoğlu mavi ışığın esas olarak güneş ışığı içinde olduğunu belirtti ve şunları söyledi: 'Mavi ışık güneş ışığında olan bir ışık ancak birçok yerde var. Cep telefonları, tablet gibi cihazlarda ise biraz daha fazla bulunuyor. Fazla olduğunda bir takım zararları var ancak hiç olmaması da kabul edilebilir bir şey değil. Çünkü vücudumuzda uyku uyanıklık düzenini dengeleyen, melatonin dediğimiz hormonu mavi ışık engelliyor. Gece saatlerinde mavi ışığa maruz kalındığında insan beyni gündüz olduğu sinyalini alıyor, melatonin hormonu baskılanıyor ve metabolizma bozuluyor. Melatonin salgılandığında da biz daha mutlu, uyanık ve enerjik hissediyoruz. Hatta yine faydalı bir hormon olan serotonin hormonunun da salınımı bir miktar arttırdığı yeni yeni söyleniyor.'
GÖZLERİ YORUYOR
Mavi ışığın renkleri algılamada da faydası olduğunu belirten Dr. Pehlivanoğlu, mavi ışığın bu anlamda önemli olduğunu söyledi. Ekranlardan yansıyan mavi ışığın olumsuz etkilerini de sıralayan Dr. Pehlivanoğlu, 'Mavi ışık en başta ciddi anlamda göz yorgunluğu yapıyor. Bu göz yorgunluğu göz bölgesinde ağrı ile kendisini gösteriyor ama bazen boyunda ağrılar, konforsuzluk hissi, gözde sürekli rahatlayamama hissi, gözde yabancı cisim batması gibi şikâyetlere neden olur. Ayrıca başımızı kaldırdıktan sonra bulanık görme, çift görme gibi ciddi belirtiler yaratabiliyor' dedi.
20-20-20 KURALI İLE KORUNUN
Mavi ışıktan korunmanın yöntemleri hakkında da bilgi veren Dr. Pehlivanoğlu, 'Mavi ışıktan korunmak için maruz kalma süresini azaltmamız lazım. Hatta yapılan çalışmalarda 20-20-20 diye bir kural koyuldu. 20 dakika ekrana bakıyorsak, 20 saniye, 6 metre uzaklığa bakıyoruz. Uzunluk birimi inch kullanıldığı için 20 inch denilmiş. Bu da 6 metreye eşit bir mesafe. Günlük hayatta da bu çok pratik olmadığı için 2 saat ekrana maruz kalıyorsak 15 dakika ekrandan komple uzağa gitmemiz gerekiyor. Bunun dışında mavi ışıktan korunmak için filtreler kullanılabilir. Özellikle gözlük kullananlar mavi ışığı nispeten azaltan gözlük camı kullanmak yeterli gelebilir. Mavi ışığı yüzde yüz engellemek doğru bir şey değil ancak yüzde 50 azaltan bir gözlük camı zaten mavi ışığın etkilerini yüzde 80 azaltıyor' dedi.
'RETİNAYA TAMİRİ MÜMKÜN OLMAYAN ZARAR VERİYOR'
Mavi ışığın göz yorgunluğu dışında ekstra bir etkisi daha olduğunu belirten Dr. Pehlivanoğlu, 'Gözün görme hücrelerinin olduğu retina tabakasında, ağsı tabakada toksisite yani zarar yaptığı ortaya çıktı. Bu zararların da çoğu geri dönüşümsüz dediğimiz, tamiri mümkün olmayan bozulmalar. Bunları engellemek için filtreleri kullanmayı öneriyoruz. Ancak bu çalışmalar hala hipotez aşamasında' dedi.
KORUNMAK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Mavi ışık filtresi olan cihazlar kullanılabilirMavi ışığı önleyen ve saatleri ayarlanabilen uygulamalar teknolojik cihazlara indirilebilirMavi ışık filtreleyen gözlük camları kullanılabilirUyku saatine yakın zamanlarda cep telefonuyla ilgilenmekten kaçınılmalı
kaynak: dha
