Karar köşe yazarı ekonomist İbrahim Kahveci bugünkü köşesinde otoyollar, köprüler, havalimanları, kanal hesapları... milletin parası ile yapılan hazine garantili işlerin nasıl işlediğini sordu.
'Projeler açılıp çok pahalı fiyatlar ortaya çıktığında “Merak etmeyin 3 yılda Hazine garantileri dolar” diyorlardı. 3 yıl geçti, 5 yıl geçti ama dolan olmadığı gibi boşalan bir Devlet Hazinesi ortada' diyen Kahveci, 'Umarım bir gün doğru hesapları öğreniriz' diyor.
İşte Kahveci'nin bugünkü yazısının tamamı:
'Kasadan tek kuruş çıkmadan büyük yatırımlar yapılacaktı.
Köprüler, otoyollar, havalimanları, şehir hastaneleri bu hesapla yapıldı.
Ama iş bitince görüldü ki, kasadan her yıl milyarlarca lira çıkmaya başladı. İşte o çıkan ve doğrudan bir elin parmakları ile sayılı şirketlere ödenen milyarlar kimseyi ilgilendirmemeye başladı.
***
Kanal İstanbul’un yıllık geliri 8 milyar dolar ile başladı. Şimdi 1 milyar dolara kadar düştü. Ama olsun, Bakan Cahit Turhan ‘tavada 1 kuş olabilir ama havada 5 kuş daha var’ diyor.
Borsacılar arasında bir deyimdir. Efendim aldığınız hisse bir adım gitti ama 10 adım daha gidebilirmiş. İşte burada yatırımcı satışı yapıp karı cebine indirdiğine bakar. Yani tavadaki kuşa... Havadaki sürü kuşa göre hesap yaparsanız işiniz bitti demektir.
Bakın, İstanbul-İzmir otoyol ve Körfez geçiş (Osmangazi Köprüsü) ilk başta 6-7 milyar dolar olarak söylendi. Sonra iş bitince 11 milyar dolara mal oldu denildi.
Tıpkı Beşiktaş’ın stadyum hesabı gibi.
Ya, 3. Köprü ve çevre otobanları. Türk Milletine gelince köprünün yapım maliyeti bile 3 milyar dolar deniliyordu. Ama iş Çinlilere satışa gelince hop düştü 500 milyon dolara...
***
Bir hesap sistemimiz var ama nasıl işlediğini mesela kimse kavrayamıyor.
İl nüfusunun bile çok üstünde havalimanına Hazine garantisi verebiliyor. Verilen garanti kullanan yolcunun yüzde 20’lerinde kalabiliyor.
Ya da köprü yapıyoruz ama parası olan bile zor kullanıyor. Köprüden geçen zengin 118 lira öderken, onun adına geçmeyen fakir 120 lira daha ödüyor. Geçmeyenlerin adına ise zengini fakiri hep beraber bütün parayı ödüyoruz.
Projeler açılıp çok pahalı fiyatlar ortaya çıktığında “Merak etmeyin 3 yılda Hazine garantileri dolar” diyorlardı. 3 yıl geçti, 5 yıl geçti ama dolan olmadığı gibi boşalan bir Devlet Hazinesi ortada.
***
Yarın ne yapılması gerekiyor?
Hazine Garantili bütün projelerin incelenmesi gerekiyor. O projelerde en küçük imzaların dahi incelenmesi gerekiyor.
Milletin parası ile veya daha doğru ifade edecek olursak: Milletin gelecek parası ile bir elin parmakları ile sayılı şirketlerin yaptığı Hazine Garantili işler nasıl işliyor?
Sahi bu işler nasıl dönüyor?
Bu hesapları kim, nasıl yapıyor?
Millet ülke bekası için dik dururken bu fırıldak para hesapları hangi kurumun makinesinden işliyor?
Umarım bir gün doğru hesapları öğreniriz.'
