Geçen yıl ücretlilerden kesilen Gelir Vergisi yaklaşık 96 milyar lira olurken, bu ücretlilerin çalıştıkları kurumların (yaklaşık 848 bin şirketin) ödediği vergi tutarı 78.8 milyar lirada kaldı. Başkent Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Vergi Uzmanı Dr. Ozan Bingöl, ekonomik kriz yüzünden Kurumlar Vergisi'nde tahsilat/tahakkuk oranının yüzde 76.5'e gerilediğini belirterek, “2018 yılında 78.6 milyar TL olan Kurumlar Vergisi tahsilatı 2019'da sadece 200 milyon lira artarak 78.8 milyar TL olarak gerçekleşti. Bunda yaşanan mali zorlukların büyük payı var” ifadelerini kullandı.
'YILLARDIR KOLAY VERGİCİLİK'
Sözcü'den Nuray Tarhan'ın haberine göre Dr. Bingöl, iki dolaylı vergi olan Katma Değer Vergisi (KDV) ve Özel Tüketim Vergisi'nden (ÖTV) elde edilen toplam gelirin 2019 yılında 327.3 milyar TL ile toplam vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 48'ini oluşturduğunu belirterek, “Vergi rekortmeni 2019 yılında da vatandaş oldu” dedi. Dahilde tahsil edilen KDV'nin bir önceki yıla göre düşüş göstermesinin ana sebebinin ekonomik durgunluk ve buna bağlı olarak azalan iç talep olduğunu vurgulayan Bingöl, “Yıllardır kolay vergicilik yaparak sırtını dolaylı vergilere dayayan anestezik, hızlı ve kolaycı bir yaklaşımla vergi toplamayı tercih eden Maliye yönetimi, ekonomik durgunluk dönemlerinde harcamaların azalması ile birlikte yaşadığı sıkıntıyı ve bunun bütçe açığındaki payını umarım görmüş ve gereken dersleri almıştır” diye konuştu.
Bingöl, geçen yıl KDV'de tahsilat/tahakkuk oranının yüzde 80'lerden yüzde 40'lara düşmesinin, hem vatandaş ile devlet arasında aracılık eden mükelleflerin KDV'yi kredi gibi kullanıp sabit giderlerini karşıladığının hem de Maliye'nin tahsil kabiliyetinin her geçen yıl daha da azaldığının habercisi olduğunu vurgulayarak, “Bu durumun oluşmasında ayrıca alışılagelmiş olan af beklentisi az da olsa etkili olmuştur” dedi.
'9.9 MİLYAR LİRA ARTTI'
Dolaylı vergilerin payı, geçen yıl af kanunları nedeniyle KDV'de tahsilat oranının gerilemesi nedeniyle yaklaşık yüzde 63 olarak gerçekleşti. Önceki yıllarda bu oran yüzde 67'ler seviyesindeydi. Bu vergilerin OECD ülkelerindeki ortalaması ise sadece yüzde 33. Geçen yıl da tiryakiler dolaylı vergilerde başı çekti. 2019 yılında toplam ÖTV tutarı 13.2 milyar lira artarak 133.9 milyar liradan 147.1 milyar liraya yükseldi. Sadece tütün ve alkolden toplanan vergi 9.9 milyar lira artarak 55.1 milyar liradan 65 milyar liraya çıktı. Yani 2019 yılında tahsil edilen toplam vergi gelirinin yaklaşık yüzde 10'unu alkol ve tütünden tahsil edilen ÖTV oluşturdu.
