ABD Senatosu Çoğunluk Lideri Cumhuriyetçi Mitch McConnell'ın hazırladığı tasarıya göre, Başkan Donald Trump'ın yargılanacağı Senatodaki duruşmalarda davacı ve savunma taraflarına tezlerini ortaya koymaları için 24'er saat söz hakkı verildi.
Senato Çoğunluk Lideri McConnell, Trump'ın Senatoda yargılanmasına ilişkin temel usulleri ortaya koyan tasarıyı kamuoyuna açıkladı.
Söz konusu tasarıya göre Trump'ın azil yargılamasında savunma tarafı ile davacı tarafa, iki güne yayılmış şekilde toplam 24'er saat verildi. Buna göre çarşamba gününde itibaren Senato günlük 12'şer saat görev yapacak ve her iki tarafa argümanlarını senatörler önünde ortaya koyabilmeleri için 2 gün verilecek.
Donald Trump'a 'görevini kötüye kullanılmak' ve 'Kongrenin işleyişini engellemek' suçlamaları yöneltiliyor.
Azil maddeleri, Temsilciler Meclisindeki vekillerin salt çoğunluğunu alarak, Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Senato'ya taşındı ve burada yargılama süreci başladı.
ABD'de azil süreci nasıl işliyor?
ABD'de azil sürecin başlatılması için Temsilciler Meclisi'nde herhangi bir üyenin girişimde bulunması gerekiyor. Daha sonra başvuru, Temsilciler Meclisi Adalet Komitesi'nin tarafından inceleniyor. Belirli kriterlerle uyduğu takdirde komite azil sürecinin devam edip etmeyeceği yönünde oy çokluğuyla karar veriyor.
Genelde bugüne kadar yapılan birçok azil istemi Adalet Komitesi tarafından reddedildi ve süreç böylelikle noktalandı.
Ancak komiteden geçmesi halinde başvurunun Temsilciler Meclisi'nde oylamaya sunulması gerekiyor. Mecliste, salt çoğunluğun kabul etmesi durumunda da azil süreci Senato'ya ulaşıyor.
Azil prosedüründe en önemli vazifeyi Senato üstleniyor. Mahkeme davasına benzeyen bir süreç başlıyor.
Başkanın azledilmesine yol açacak suç işlediğine dair bütün kanıtlar ortaya konuyor, tanıklar dinleniyor. Başkan da kendi savunmasını yapıyor. Senatörler de jüri görevini üstlenerek, nihai kararı veriyor.
Bir başkanın azledilmesi için Senato'da üçte iki çoğunluk gerekiyor. Bu çoğunluğun sağlanması halinde başkan görevinden istifa ediyor, onun yerine başkan yardımcısı geliyor.
Azil soruşturması neden başlatıldı?
Eylül'de basına sızan ve 25 Temmuz'da yaptıkları telefon görüşmesinde Trump'ın, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'e, rakibi Joe Biden ve ailesini soruşturması durumunda ABD'nin ülkesine yardım edeceğini söylediğini iddia eden muhbir raporu, azil soruşturmasının fitilini ateşlemişti.
Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, 24 Eylül'de 'ABD'nin ulusal güvenliğine zarar verdiği' ve 'Başkanlık yeminine ihanet ettiği' gerekçesiyle Trump'a yönelik azil soruşturması sürecini başlattıklarını açıklamıştı.
Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesindeki kamuya açık oturumlar 13-21 Kasım'da yapılmış, Komite daha sonra 300 sayfalık rapor hazırlayarak Adalet Komitesine göndermişti.
Adalet Komitesi, cuma günü 'Görevini kötüye kullanmak' ve 'Kongrenin işleyişini engellemek' başlığından oluşan azil maddelerini onaylamıştı.
Kasım 2020'deki başkanlık seçimleri öncesinde halk tarafından çok kabul görmeyen bir azil sürecini başlatmak, Trump'ın elini güçlendireceği düşünülüyor.
Kongre'nin alt kanadı olan Temcilciler Meclisi'nde Demokratlar çoğunluğu ele geçidi. Ancak siyasal bilimciler, azil başvurusunun Senato'da kabul edilmesini neredeyse imkansız olarak değerlendiriyor.
100 üyeli Senato'da 53 Cumhuriyetçi, 45 Demokrat, 2 de bağımsız üye var. Trump'ın azledilmesi için Senato'da üçte iki çoğunluğun ona karşı oy vermesi gerekiyor. Yaklaşan başkanlık seçimi öncesi Cumhuriyetçilerin böyle bir karar almaları pek mümkün gözükmüyor.
Bugüne kadar 2 kere azil süreci başlatıldı, hiç kimse görevden alınmadı
ABD'nin siyasi tarihinde, bugüne kadar sadece 2 başkan hakkında azil süreci başlatılmıştı.
1868 yılında Başkan Andrew Johnson hakkında başlatılan azil süreci Senato oylamasına kadar gitmişti. ancak az farkla üçte iki çoğunluk sağlanamayınca görevinde kalmıştı.
1998'de Demokrat Başkan Bill Clinton hakkında Beyaz Saray stajeri Monica Lewinsky ile yaşadığı ilişkiyle ilgili yeminli ifadesinde yalan söylediği iddiasıyla azil süreci başlatılmıştı. Clinton, Senato'da yapılan oylama sonunda beraat ederek, görevinde kalmıştı.
Cumhuriyetçi Başkan Richard Nixon ise, Watergate skandalının patlak vermesiyle azil süreci tamamlanmadan görevinden istifa etmişti.
