Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında yargılama süreçlerinin sadeleştirilmesi ve etkinliğinin artırılması amacıyla hazırlanan ve aylardır beklenen 'Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi'nin 39 maddesi, TBMM Adalet Komisyonunda dün yani Perşembe günü kabul edildi.
Kabul edilen maddeler yargılama süreleri, arabuluculuk ve alacak davalarını ele alırken, getirilen değişiklikler arasında aşağıdakiler ön plana çıkıyor:
Duruşmanın düzenini bozdukları gerekçesiyle vekaleti olmayan avukatlar, mahkeme tarafından salondan çıkartılabilecek.
“Yargılama ile ilgili kişilerin korunmaya değer üstün bir menfaatinin bulunması” halinde duruşmanın bir kısmı veya tamamı gizli yapılabilecek.
Daha önce aynı uyuşmazlıkta arabuluculuk veya uzlaştırmacılık yapmış olması durumunda hakimin reddi mümkün olabilecek.
Davacı taraf, hüküm kesinleşinceye dek, ancak davalının açık rızası koşuluyla davasını geri alabilecek. Bu durumda, davanın açılmamış sayılmasına da karar verilecek.
Arabuluculuk kurumu önem kazanıyor Uyuşmazlık konularının tespitinin ardından, ilgili hakim, tarafları sulh ve arabuluculuğun esasları, süreci ve hukuki sonuçları hakkında bilgilendirerek, sulhe veya arabuluculuğa teşvik edecek; bu konuda sonuç alınacağını düşünürse, bir defaya mahsus olarak, yeni bir duruşma günü belirleyecek. Dolayısıyla, yargıda bekleyen hukuki uyuşmazlıkların yükünün arabulucular tarafından hafifletmesi bekleniyor. Arabulucular, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü bünyesindeki Arabuluculuk Daire Başkanlığı'na bağlı olarak hareket ediyorlar.Tüketici mahkemelerinde görülen uyuşmazlıklarda dava açmadan evvel arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı olacak.
Mahkeme, tarafların rızasını almak kaydıyla; tanığın, bilirkişinin veya uzmanın aynı anda ses ve görüntü nakli yoluyla bulundukları yerden dinlenilmesine karar verebilecek. Mahkeme, fiili engel veya güvenlik durumlarında duruşmanın il sınırları içinde başka bir yerde yapılmasına da karar verebilecek.
Duruşmaya sadece taraflardan birinin gelmesi ve yargılamanın sürmesini istemesi halinde, gelmeyen tarafın yokluğunda yapılan işlemlere itiraz edemeyeceği, davetiyenin tebliğinden itibaren 2 haftalık bir süre içerisinde tarafların dilekçelerinde gösterdikleri ancak henüz sunmadıkları belgeleri mahkemeye sunmaları veya eksik belgelerin getirtilebilmesi amacıyla gereken açıklamayı yapmaları istenecek.
Görevsizlik veya yetkisizlik kararlarının kesinleşmesi durumunda kararın taraflara tebliğ edilmesi, dosyanın görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine ilişkin 2 haftalık süre, tebliğ tarihinden itibaren başlamaktadır.
Öngörülen süre içinde dosyanın görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesi için gerekli başvurunun yapılmaması halinde ise dava, hukuken açılmamış sayılır.
Adliyelerin yükü hafifletilecekÖte yandan, Covid-19 salgın önleme tedbirleri kapsamında ertelenen duruşmaların, normalleşme planı kapsamında 16 Haziran'da yeniden başlaması öngörülüyor. Dolayısıyla, yeni kabul edilen maddelerin Meclis Genel Kurulu'nda kabulünün ardından, salgın sırasında kapalı kalan mahkemelerin iş yükünün arabuluculuk sayesinde hafifletilmesi hedefleniyor.
Halihazırda Türkiye'de Adalet Bakanlığı'na bağlı 16 bin arabulucu ve 200 arabuluculuk merkezi bulunuyor.
