Beyin Damar Hastalıkları Hasta Derneği (BEYİNDER) Başkanı ve Avrupa İnme Derneği Yönetim Kurulu üyesi, nöroloji, algoloji ve vasküler nöroloji uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, Covid-19’un yarattığı inme (felç) riskine dikkat çekerek şunları söyledi: “Şunu öğrendik, hasta bize bazen hiçbir enfeksiyon bulgusu göstermeden inme tablosu ile gelebiliyor. Oysa bir kişinin inme geçirmesi için birtakım risk faktörleri taşıması gerekiyor. Tansiyon, şeker, kolesterol, ileri yaş, kalp hastalıkları gibi faktörler inmeyi tetikliyor. Ancak bu hastalarda hiçbir risk faktörü olmadan direkt inme ile geliyor. Genellikle de genç hastalar bunlar. Covid teşhisi alanlara tedavi sırasında pıhtılaşma faktörüne de bakılır ve kan sulandırıcı ilaç da verilir tedavide. Ama hastalığı hiç belirtisiz ya da hafif geçirenler bu anlamda kontrolsüz bir süreç geçiriyor. Bu kişilerin serum antikor düzeyleri de daha düşük oluyor. Yani hastalığa karşı güçlü bir bağışıklık gelişmiyor. Bu da tekrar Covid’e yakalanma riskini yükseltiyor. İlk enfeksiyonda akciğerde bir hasar kalmışsa, uzun vadede zararı daha yüksek olabiliyor. İşte bu kişiler, üstelik genç hastalar, Covid’den değil, inme yüzünden hastanelik oluyor. O nedenle ‘Nasıl olsa ben bunu geçirdim’ ya da ‘Ben gencim, bana bir şey olmaz’ dememek gerekiyor. Şu anda yoğun bakıma gençler daha çok girmeye başladı.”
‘Neredeyese iki katına çıktı’Uludüz ölüm oranlarının azalmasının normale dönmek için bir kriter olmadığını vurgulayarak şunları söyledi: “Bakmamız gereken daha önemli bir nokta var. Günlük rakamlarda yoğun bakıma giren hasta sayısına dikkat etmek gerekli. Çünkü 10 Haziran’da yoğun bakıma giren hasta sayısı 800’lerde iken bugün neredeyse iki katına çıktı. Entübe edilen hasta sayısı da her geçen gün arttı. 200’lü sayılardan 400’e kadar ulaştı. Demek ki bir aslında yükselme trendi var ve halen biz bu hastalık açısından risk altındayız”.
Uludüz, eylül ve ekim aylarında beklenen influeanza (grip) sezonu ile birlikte inme vakalarının daha da artabileceğini belirterek şunları söyledi: “Kışa gireceğiz ve grip dönemi gelecek. İkinci dalgadan bahsediyoruz ama halen birinci dalganın etkisinden kurtulmuş değiliz. İngiltere’de yapılan bir başka araştırmaya göre yaklaşık 2 bin vaka incelendi ve corona virüsünün grip virüsünden çok daha yüksek oranda inmeye yol açtığı ortaya kondu. 100 corona hastasından iki ila üçünde inme görülüyor. Bu, oldukça yüksek bir rakam aslında. İnfluenza dediğimiz grip mikrobunda ise inme riski binde 5 civarında. Yani Covid, altı kat daha yüksek riskli inme açısından. Ama grip ve Covid bir arada görülürse, inme riski çok çok daha fazla artacaktır.”
‘Alzheimer ve demans riski de var’Covid-19 geçiren hastaların uzun vadede taşıdığı risklere de dikkat çeken profesör şu bilgileri paylaştı: “Covid geçiren birinin akciğerlerinde oluşan lezyonun uzun vadede nasıl bir etki bırakacağı konusu bilim dünyasını endişelendiriyor. Yine İngiltere’deki bir çalışmaya göre bundan iki-üç sene sonra vakaların yüzde 33’ünde Alzheimer ya da demans gibi tabloların görülebileceği öngörülüyor. Çünkü daha öncesinde SARS ve MERS virüslerinde bu deneyimlendi. Akciğer lezyonu olduğunda, eğer sekel olarak orada kalırsa, ki corona virüsü gerçekten ciddi akciğer problemleri yaratıyor, hastanın oksijen kapasitesi olumsuz etkileniyor. Bu da beynin yeterince oksijen alamamasına, bazı hafıza bölgelerinin hasarlanmasına yol açıyor. Bu da uzun vadede demans ve Alzheimer’ı beraberinde getiriyor. Öyleyse biz aslında bu virüsten korunarak ileriki yıllarda gerek akciğer gerekse beyin sağlığımızı da korumuş olacağız.”