Bir milletin uyanışını, bir milletin zor bir dönemde büyük önderin liderliğinde tekrar birlik olduğunu, bu ülkenin kurulmasında en büyük katkıyı yapan atalarımızı, bizim için canını feda eden kahramanları hatırlatan gündür 30 Ağustos Zaferi...
Zafer “zafer benimdir” diyebilenindir. Başarı ise “başarıcağım” diye başlayarak sonunda “başardım” diyenindir.' Mustafa Kemal Atatürk
Şüphesiz her milletin tarihinde oldukça önemli günler vardır. Türk tarihi için önemli olan günlerden bir tanesi ise 30 Ağustos Zafer Bayramı'dır. Bu tarihte, Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk'ün düşman birlikleri Anadolu'dan göndermek amacıyla başlattığı harekât başarıyla sonuçlanmış, Başkumandanlık Meydan Muharebesi'nin kazanıldığı 30 Ağustos 1922 tarihini hatırlamak için gelin 30 Ağustos Zafer Bayramı’nın ülkemiz açısından önemine daha yakından bakalım...
TÜRK TOPRAKLARININ DÜŞMAN İŞGALİNDEN KURTARILMASI
Atatürk'ün başkomutanlığı sırasında gerçekleşmesinden dolayı ''Başkomutanlık Meydan Muharebesi'' olarak da bilinen Büyük Taarruz, 30 Ağustos 1922 tarihinde başarıyla sonuçlandı. Yunan Orduları İzmir'e kadar takip edilerek, 9 Eylül 1922'de İzmir ellerinden alındı. İşgal birlikleri ülke sınırlarını bir süre sonra terk etti ve 30 Ağustos sembolik olarak büyük zaferi simgeler hale geldi. Bu büyük gün ilk defa, 1924 yılında Dumlupınar'ın Çal Köyü’nde kutlandı. Bu kutlamanın ismi ''Başkumandan Zaferi''ydi. 1926 yılından itibaren ise ''Zafer Bayramı'' olarak anılmaya başlandı.
TAARRUZ AFYON’DA BAŞLADI
Büyük Taarruz, işgalci kuvvetlerin sınır dışı edilmesi için kesin ve son hamleydi. Bu gizli harekâtın kararı, Büyük Millet Meclisi'nin 20 Temmuz 1922 oturumunda dördüncü kez Başkomutanlık yetkisi verilen Mustafa Kemal Atatürk tarafından alındı. Haziran ayında kararı alınan taarruzun planlanması, gizlilik içerisinde yürütüldü. Büyük Taarruz Afyon'da, Ağustos'un 26'sını 27'sine bağlayan gecede başladı.
İLK KUTLAMA “BAŞKUMANDAN ZAFERİ” OLARAK GERÇEKLEŞTİ
İlk kutlama Dumlupınar'ın Çal Köyü'nde, 1924 yılında gerçekleşti. Bu törene Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk de katıldı. 1922 yılında kazanılan zafer için iki yıl beklenmesinin sebebi ise Türkiye'nin 1923 yılında uluslararası hareketliliğinin oldukça fazla olmasıydı. 1924 yılında yapılan bu törende Mustafa Kemal Atatürk, eşi Latife Hanım ile ''Meçhul Asker Abidesi'nin temelini attı ve milli ruhun önemini vurguladı. Bu önemli gün, 1926 yılından sonra ''Başkumandan Zaferi'' yerine ''Zafer Bayramı'' olarak kutlanmaya başlandı. 1 Nisan 1926'da “Zafer Bayramı Kanunu” kabul edildi. Bu tarihten sonra her yıl hava, deniz ve kara kuvvetleri 30 Ağustos'u coşkuyla kutladı. Dönemin Savunma Bakanı Recep Peker, yayınladığı genelge ile 30 Ağustos Zafer Bayramı'nı detaylandırdı ve neler yapılacağını detaylı bir şekilde belirtti. Ülke savunmasında hava kuvvetlerinin büyük öneme sahip olması, 30 Ağustos’un ''Tayyare Bayramı'' olarak anılmasını da sağladı.
1960’LARDAN SONRA GERÇEKLEŞEN DETAYLI KUTLAMALAR
Zafer Bayramı, özellikle 1960'dan sonra daha detaylı ve kapsamlı bir şekilde kutlandı. Aynı zamanda Türkiye'de askeri okullarının mezuniyet törenleri, bu önemli günde gerçekleşti. Diğer bir yandan astsubay ve subayların rütbe değişiklikleri de bu günde gerçekleştirildi.
BELGELER DEVLET ARŞİVLERİNDE ÖZENLE KORUNUYOR
Türk ordusunun 98 yıl önce zaferle taçlandırdığı kahramanlık destanının tarihi belgeleri, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığında özenle korunuyor.
Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığından aldığı bilgiye göre, aralarında Büyük Taarruz öncesinde ve sonrasındaki günlük harp raporları, Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın Büyük Zafer sonrası Türk ordusuna hitaben yayımladığı, 'Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz'dir, ileri!' emrinin yer aldığı bildirinin Fransızca kaleme alınmış hali ile Büyük Önder'in telgrafları ve yazılarına ait belgeler, arşivlerde korunuyor.
YUNAN ASKERLERİNİN KÖY VE ORMANLARI YAKMALARI TARİHİ BELGELERDE
Bu raporlarda Kocaeli, Eskişehir, Afyon, Sandıklı, Çivril, Çay ve Aydın taraflarındaki cephelerde, Türk ve Yunan orduları arasındaki mevzi ve lokal çatışmalar, iki taraf birliklerinin vaziyetleri, tahkimat faaliyetleri ve askeri hazırlıklarının yanı sıra Yunanların atış sahalarını genişletmek ve Türk birliklerinin ilerlemesini güçleştirmek amacıyla çıkardıkları orman ve köy yangınları ile Eskişehir-Afyon hava sahasında uçakla havadan keşif ve gözetleme faaliyetleri konularında detaylı bilgiler veriliyor.
Ayrıca Büyük Taarruz'un askeri durumunu bildiren Mustafa Kemal Paşa'nın çektiği telgraflarda da önemli detaylar bulunuyor.
Bağımsızlık yolunda can vermiş tüm şehitlerimizin, Atatürk ve yol arkadaşlarının ruhu şad olsun! 30 Ağustos Zaferinin 98'inci yılı kutlu olsun.
