ABD halkı, yeni başkanlarını belirlemek için sandığa gitti. Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump, 1992'de George HW Bush'tan sonra görevdeyken seçim kaybeden ilk başkan olmamak için mücadele ederken, Demokratların adayı ve eski başkan yardımcısı Joe Biden seçimin sonunda yeniden Beyaz Saray'a dönmeyi hedefliyor. Açılan sandıklara göre Trump 92 delege ile 14 eyaleti, Biden ise 131 delege ile 10 eyaleti garantiledi.
İLK SONUÇLAR GELMEYE BAŞLADI
ABD seçimlerinde ilk sandıklar Indiana ve Kentucky'de TSİ 02.00'da kapandı. Florida, Virginia, New Hampshire ve Vermont'ta ise 03.00'da oylama sona erdi.
TRUMP'IN KAZANDIĞI EYALETLER: Tennessee (11 delege), Mississippi (6 delege), Oklahoma (7 delege), Alabama (9 delege), Kentucky (8 delege), West Virginia (5 delege),Güney Carolina (9 delege), Arkansas (6 delege), Indiana (11 delege), Wyoming (3 delege),Kuzey Dakota (3 delege), Güney Dakota (3 delege), Nebraska (5 delege), Louisiana (8 delege), Missouri ((10), Kansas (6) Toplam: 114 delege
BIDEN'IN KAZANDIĞI EYALETLER: Vermont (3 delege), Virginia (13 delege),Massachusetts (11 delege), Connecticut (7 delege),New Jersey (14 delege), Delaware (3 delege),Maryland (10 delege), Illinois (20 delege), Rhode Island (4 delege), New York (29 delege), New Mexico (5 delege),District of Columbia (3 delege), Colorado (9 delege) Toplam:131 delege
SAYIMIN DEVAM ETTİĞİ EYALETLER
Kuzey Carolina (15 delege): Biden: % 49.7 / Trump: %49.1 / Oyların yüzde 84'ü sayıldı.
Michigan (16 delege): Biden: %38.4 / Trump: %59.3 / Oyların yüzde 17'si sayıldı.
Florida (29 delege): Biden: % 48 / Trump: % 51 / Oyların yüzde 93'ü sayıldı.
Teksas (38 delege): Biden: % 48.9 / Trump: % 49.7 / Oyların yüzde 74'ü sayıldı.
Wisconsin (10 delege): Biden % 47.6 / Trump: %50.7 / Oyların yüzde 29'u sayıldı.
Georgia (16 delege): Biden: % 43 / Trump: % 55.9 / Oyların yüzde 51'i sayıldı.
Ohio (18 delege): Biden: % 49.5 / Trump: % 49.2 / Oyların yüzde 64'ü sayıldı.
Pennsylvania (20 delege): Biden: %48.2 / Trump: %50.6 / Oyların yüzde 20'si sayıldı.
Arizona (11 delege): Biden: %55 / Trump: %43.7 / Oyların yüzde 70'i sayıldı
Bu sonuçlarla birlikte Biden 131, Trump 98 delege sayısına ulaştı.
SEÇİMDEN NOTLAR:
Cumhuriyetçilerin kalesi Texas'ta oyların yarısı sayıldı, eyalet uzun yıllar sonra ilk kez maviye boyandı.
Biden, Houston ve Dallas'ta 2016'da Clinton'ın aldığı oyun üstüne çıktı.
Biden, Trump'ın 2016 Başkanlık seçimlerinde 8 puan farkla kazandığı Ohio'da öne geçti.
Demokrat Başkan Adayı Biden ile yardımcısı Kamala Harris, sandıklardan ayrılmayın uyarısında bulundu.
ABD'nin Florida eyaletine bağlı Osceola'da internet kesintisi yaşandı: Veriler sisteme girilemedi.
Demokratlar, Colorado eyaletinde de kazandı.
Trump, Güney Carolina eyaletinde kazandı.
Seçim sonuçları için bekleyiş sürerken büyük bir kalabalık Beyaz Saray önünde toplandı.
Trump 92 delege ile 14 eyaleti, Biden da 131 delege ile 10 eyaleti garantiledi.
Kansas eyaletinde Trump, New Mexico eyaletinde Biden kazandı
Ilhan Omar, Minnesota'da yeniden seçildi.
Oy sayılarında Trump, delege sayılarında Biden önde:
- Trump 42.073.281 oy
- Biden 40.023.890 oy
Oregon ve Kaliforniya'da Biden, Idaho eyaletinde Trump kazandı.
SEÇİM SÜRECİNDE NELER YAŞANDI?
ABD Başkanı Donald Trump, Indiana ve Kentucky'de sandıkların kapanmasının ardından TSİ 02.15'te yaptığı paylaşımda, 'Ülke çapında gerçekten çok iyi gidiyoruz. Teşekkürler!' ifadelerini kullandı.
FBI, ülkenin bazı bölgelerinde seçmenlere otomatik aramalar yapılarak oy vermemelerinin söylendiği iddiaları üzerine soruşturma başlattı. Yetkililer, seçmenlerden aramaları görmezden gelmelerini ve seçimin olağan şekilde devam edeceğini söyledi.
Kuzey Carolina'da seçim sonuçları, dört ayrı yerde oylamanın başlamasının gecikmesi üzerine 45 dakika ertelendi.
Gün boyunca her iki aday da seyahatlerine devam etti. Trump, Arlington kentini ziyaret ederken, Biden ise çocukluğunun geçtiği Scranton'a gitti.
ABD SEÇİM SONUÇLARI NE ZAMAN AÇIKLANACAK?
Amerikan halkı, ABD'nin yeni başkanının yanı sıra Kongrenin iki kanadı olan 435 sandalyeli Temsilciler Meclisinin tamamı ile 100 üyeli Senatodaki 35 sandalye için de oy veriyor.
Üç farklı saat dilimi olan ülkede, oy verme işlemlerinin başlaması ve bitişi eyaletlere göre değişecek. Doğu yakasındaki saat dilimi esas alındığında oy verme işlemi, New York ve Virginia'da saat 06.00'da (TSİ 14.00),en kritik eyaletler olan Florida ve Pennsylvania ile başkent Washington DC'de saat 07.00'de (TSİ 15.00) başladı.
Başkent Washington DC'deki oy kullanma merkezlerinde seçmenler, seçim merkezlerinin önünde uzun kuyruklar oluşturdu.
Sandıklar, Virginia ve Florida'da 19.00'da (TSİ Çarşamba 03.00),Washington DC ve Pennsylvania'da 20.00'da (TSİ Çarşamba 04.00),New York'ta ise 21.00'de (TSİ 05.00) kapanacak.
Sandıkların kapanmasının ardından sayım işlemine geçilecek olsa da, seçimin başa baş geçmesi durumunda posta ile verilen oyların fazlalığı nedeniyle kesin sonuçların ne zaman belli olacağı yönündeki belirsizlik sürüyor.
BIDEN 'SALINCAK EYALETLERİ' KAZANMAK ZORUNDA
Joe Biden ulusal çapta yapılan tüm anketlerde 7-8 puan farkla önde gözükse de, Amerikan seçim sisteminde bu durum bir anlama ifade etmeyebilir.
Zira delege sisteminin olduğu ABD'de, bir eyaleti kazanan isim o eyaletteki tüm delegelerin sahibi oluyor, toplam 538 delegenin 270'ini kazanan aday ABD Başkanı oluyor. 2016 seçimlerinde Hillary Clinton, Donald Trump'tan yaklaşık 3 milyon oy fazla almıştı ancak daha çok delege kazanan Trump başkanlık koltuğuna oturan isim olmuştu.
Denklem böyle olunca Joe Biden için Beyaz Saray'a giden yol, Amerikan siyasi jargonunda 'salıncak eyalet' olarak adlandırılan çekişmeli eyaletlerden gelecek sonuçlara bağlı olacak.
Geleneksel olarak ne Cumhuriyetçilerin ne de Demokratların kalesi olan ve seçimden seçime parti tercihi değişen bu eyaletler Florida, Wisconsin, Pennsylvania, Kuzey Carolina, Michigan ve Arizona. Bu eyaletler seçimi kazanmak için gereken 270 delegenin 101'ine sahip.
KORONAVİRÜS GÖLGESİNDE POSTA OY TARTIŞMASI
ABD'de seçim kampanyalarının son 6 ayına damgasını vuran şüphesiz koronavirüs salgını oldu.
Halen günde binden fazla Kovid-19 ölümünün yaşandığı ülkede adaylardan Joe Biden, Trump yönetimini salgını ciddiye almamakla ve Amerikalıların hayatını korumamakla suçluyor.
Öte yandan Donald Trump ise, Biden'ın seçimi kazanırsa ekonomiyi kapatacağından ve ABD ekonomisini çıkmaza sokacağından bahsediyor.
üm bunların yanı sıra pandeminin ABD seçimlerine en büyük etkisi ise yaygın bir şekilde posta yoluyla oy kullanılması oldu. ABD'de seçim gününe kadar yaklaşık 100 milyon seçmen posta yoluyla oy kullandı. Bu da bir katılım rekoru beklentisini artırıyor.
Ancak bazı eyaletlerde seçimden 2-3 gün sonrasına kadar seçim merkezlerine ulaşacak oyların kabul edilmesi yönündeki karar, oy sayımı sırasında bir kaos yaşanmasına ve adaylardan birinin erken zafer ilan etmesi durumunda zaten aylardır oldukça gergin durumda olan Amerikan sokaklarında yaşanabilecek olaylar hakkında endişeleri artırıyor.
“OY VERMEYİN” ÇAĞRISINA FBI’DAN SORUŞTURMA
ABD Başkanı Donald Trump ile ABD Başkan Adayı Joe Biden arasındaki Michigan eyaletinin Flint kentinde süren yarışta FBI devreye girdi.
Flint kenti sakinlerine bazı telefon ‘sahte çağrılarında’ oy vermemeleri konusunda bildiri yapıldığı aktarıldı. Söz konusu çağrılara ilişkin FBI´ın soruşturma başlattığı duyuruldu.
Michigan Başsavcısı Dana Nessel, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Açıkçası bu yanlış ve oylamayı bastırma çabası. Uzun kuyruk yok ve bugün oy vermek için son gün. Yalanlara inanmayın! Sesinizi duyurun” dedi.
Seçimler devam ederken, Beyaz Saray’ın etrafının barikatlarla çevrildiği gözlendi
İşte ABD'deki eyaletler ve delege sayıları:
ABD EYALETLERİ
DELEGE SAYILARI
Alabama
9
Alaska
3
Arizona
11
Arkansas
6
California
55
Colorado
9
Connecticut
7
Delaware
3
Florida
29
Georgia
16
Hawaii
4
Idaho
4
Illinois
20
Indiana
11
Iowa
6
Kansas
6
Kentucky
8
Louisiana
8
Maine
2
Maryland
10
Massachusetts
11
Michigan
16
Minnesota
10
Mississippi
6
Missouri
10
Montana
3
Nebraska statewide
2
Nevada
6
New Hampshire
4
New Jersey
14
New Mexico
5
New York
29
North Carolina
15
North Dakota
3
Ohio
18
Oklahoma
7
Oregon
7
Pennsylvania
20
Rhode Island
4
South Carolina
9
South Dakota
3
Tennessee
11
Texas
38
Utah
6
Vermont
3
Virginia
13
Washington
12
West Virginia
5
Wisconsin
10
Wyoming
3
