Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla mücadelede kilit önem taşıyan ve fiyatları 2,19 ila 44 dolar arasında değişen aşıların, küresel çapta yıllık 10-25 milyar dolar pazar büyüklüğü oluşturması bekleniyor.
Morgan Stanley ve Credit Suisse tarafından yapılan araştırmaya göre, ortalama tek doz Kovid-19 aşısının 20 dolar olduğu baz alındığında aşı üreticisi ilaç firmalarının sadece ABD, Avrupa ve diğer gelişmiş ülkelerden yılda 10 milyar dolar gelir elde etmesi öngörülüyor.
Araştırmaya katkı sunan Morgan Stanley Analisti Matthew Harrison'ın tahminlerine göre de dünya genelinde insanların her yıl aşılanması durumunda söz konusu gelir küresel çapta yıllık 25 milyar dolara ulaşabilir.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) tarafından oluşturulan Kovid-19 veri tablosunda yer alan bilgilere göre, farklı ilaç şirketlerinin tek doz Kovid-19 aşısı için uyguladığı satış fiyatı 2,19 ila 44 dolar arasında değişiyor.
İngiliz basınında ise AstraZeneca tarafından üretilen aşının tek doz satış fiyatının 4 dolar, Sanofi-GSK tarafından üretilen aşının 10 dolar seviyesinde olduğu belirtiliyor. Moderna ise ağustos ayında tek doz aşının satış fiyatının en fazla 37 dolar olacağını duyurmuştu.
- Aşı çalışmalarına 16 milyar sterlinin üzerinde yatırım
Salgının ortaya çıkışından bugüne kadar geçen sürede gözler hep aşı çalışmalarında oldu.
Salgın kaynaklı ölümlerin önüne geçilmesi ve günlük hayatın normale dönmesi, aşılamanın etkin şekilde yapılmasına bağlı olurken, bu alanda ülkelerin, şirketlerin yaptığı çalışmalar hep gündemin ilk sıralarında yer aldı.
Merkezi Londra'da bulunan bilimsel veri analiz şirketi Airfinity'nin verilerine göre, bugüne kadar koronavirüse yönelik aşı çalışmaları için devletlerin bütçesinden toplam 6,5 milyar sterlin (8,92 milyar dolar) ayrıldı. Kar amacı gütmeyen farklı organizasyonlar da aşı çalışmalarına yaklaşık 1,5 milyar sterlin (2,06 milyar dolar) seviyesinde katkı sundu.
AstraZeneca, Pfizer/BioNTech, Novavax, Sinovac, Curevac, Johnson & Johnson, Sanofi/GSK, Sanofi/Translate Bio aşı çalışmalarına kamu ve hayır kurumları tarafından verilen destekler de dahil olmak üzere toplam 16 milyar 675 milyon sterlin (22,88 milyar dolar) seviyesinde yatırım yapıldı. Aşı çalışmaları için yapılan yatırımların uzun vadede yatırımcılara kar sağlaması bekleniyor.
Bu arada, çoğu ilaç şirketi, hükümetlerle yürüttükleri görüşmelerde, alım gücüne göre farklı fiyat uygulayabilmek, gerektiğinde esneklik sağlayabilmek ve diğer şirketlerle rekabet edebilmek için satış ücretlerini açıklamaktan kaçınıyor.
- Gelişmiş ülkeler aşıların yüzde 53'ünü satın aldı
Airfinity verilerine göre, gelişmiş ekonomiler şimdiden Pfizer-BioNTech ve Moderna tarafından üretilen aşıların yüzde 85'ini satın almış durumda. Diğer ülkelerin de ağırlıklı olarak satış fiyatı daha makul ve lojistiği daha kolay olan AstraZeneca ve Sinovac'ı tercih etmesi bekleniyor.
Merkezi Londra'da olan insani yardım kuruluşu Oxfam, Uluslararası Af Örgütü ve Şimdi Küresel Adalet gibi sivil toplum kuruluşları tarafından oluşturulan Halkın Aşı Dayanışması, yaptığı açıklamada, dünya nüfusunun yüzde 14'ünü oluşturan gelişmiş ülkelerin şimdiden aşıların yüzde 53'ünü satın aldığını duyurdu.
