İktidar, garanti ödemeleri nedeniyle kamuya ağır yük oluşturduğu gerekçesiyle eleştirilen yap-işlet-devret (YİD) projeleri hakkında milletvekillerinden gelen soruları geçiştirmeye başladı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, milletvekillerinden gelen sorulara aynı tek cümle ile yanıt verdi. Bu yanıtta da ne kadar ödeme yapıldığı konusunda hiçbir ayrıntı verilmedi.
Hükümet havaalanı, köprü ve yol projelerini kamu özel işbirliği (KÖİ) kapsamında YİD modeliyle gerçekleştiriyor. Bu modelde şirketlere köprüden ne kadar araç geçeceği, havaalanının kaç yolcu tarafından kullanılacağı konusunda garanti veriliyor.
Köprüden geçen araç sayısı ya da havaalanını kullanan yolcu sayısı verilen garantinin altında kaldığında Hazine tarafından şirketlere ödeme yapılıyor. Muhalefet, yurttaşın “geçmediği yolun” parasını ödemek zorunda kaldığına dikkat çekerek bu projeleri eleştiriyor.
Hükümet ise tüm bu eleştirilere karşın Kanal İstanbul Projesi’ni de KÖİ modeli ile yapmaya hazırlanıyor. YİD projelerinde garantiler kapsamında Hazine’den ne kadar ödeme yapıldığı konusundaki sorular ise geçiştiriliyor.
Cumhuriyet'ten Mustafa Çakır'ın haberine göre, CHP Kütahya Milletvekili Ali Fazıl Kasap, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’na garanti ödemelerinin Avro olarak ilgili yılı izleyen ilk ayda yapıldığına dikkat çekerek, Zafer Bölgesel Havaalanı için ocak ayında ne kadar ödeme yapıldığını sordu.
Kasap, “2020 yılında Zafer Bölgesel Havalimanı’nda iç ve dış hat giden yolcu sayısı ne kadardır? Bu sayı 2020 yılında garanti edilen toplam yolcu sayısının ne kadar altında kalmıştır? 2021 yılı için Zafer Havalimanı’na iç ve dış hat giden yolcu için garanti edilen yolcu sayısı ne kadardır” sorularına da yanıt istedi.
HİÇBİR DETAY YOK!
Bakan Karaismailoğlu ise sorulara detaylı yanıt vermedi, ne kadar ödeme yapıldığı sorusunu yanıtsız bıraktı. Bakanın tek cümlelik yanıtı şöyle oldu: “YİD projelerinde tüm iş ve işlemler mevzuatına uygun olarak, uygulama sözleşmelerinde yer alan hükümler çerçevesinde yürütülmektedir.”
HDP İstanbul Milletvekili Oya Ersoy da YİD modeli ile yapılan Yavuz Sultan Selim Köprüsü ile ilgili Bakan Karaismailoğlu’na bazı sorular yöneltti. Köprüden öngörülen sayıda araç geçmediği için Hazine tarafından şirkete her yıl geçiş garantisi ödemesi yapıldığına işaret eden Ersoy, “Yavuz Sultan Selim Köprüsü için sadece 2019 yılında Hazine tarafından şirkete yaklaşık 3 milyar TL geçiş garantisi ödemesi yapılmıştır” dedi.
Ersoy, şu soruları yöneltti:
“Hazine’nin 2016 yılında açılan Yavuz Sultan Selim Köprüsü için IC İçtaş İnşaat-Astaldi Konsorsiyumu’na (ICA) yaptığı geçiş garantisi ödemelerinin yüzde 10’unu İstanbul Büyüşehir Belediyesi’ne aktarması söz konusu iken hiçbir ödeme yapmıyor olmasının nedeni nedir? 2016 yılından itibaren köprüden kaç araç geçmiştir? Elde edilen gelir ve geçiş garantisi nedeni ile firmaya yapılan ödeme miktarı ne kadardır? 2016 yılından itibaren köprünün geçiş garantisi ödemelerinden bakanlığınıza ödeme yapılmış mıdır? Ödeme yapıldıysa tutar ne kadardır?”
Karaismailoğlu bu sorulara da yine tek cümlelik aynı yanıtı verdi. Başka hiçbir ayrıntının yer almadığı yanıtta şöyle denildi:
“YİD projelerinde tüm iş ve işlemler mevzuatına uygun olarak, uygulama sözleşmelerinde yer alan hükümler çerçevesinde yürütülmektedir.”
