3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü çerçevesinde bir açıklama yapan Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı, Sivil Toplum ve Halkla İlişkiler Başkanı Doç. Dr. Selçuk Özdağ, 1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramının hemen öncesi Emniyet Genel Müdürlüğü’nün bir genelge ile ilan ettiği 'ses ve görüntü kaydı alma yasağı’nı eleştirerek Anayasanın 26. ve 28. maddelerine dikkat çekti.
'Basın özgürlüğü genelge ile ortadan kaldırılamaz, bu kabul edilemez. Anayasaya aykırı bu genelgenin uygulanması da mümkün değildir' diyen Özdağ, 'Anayasamızın 28.maddesine göre basın hürdür ve sansür edilemez. Devlet de bu özgürlüğü sağlamak ile mükelleftir. Ancak, İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 27/04/2021 tarih ve 2021/19 sayılı “Ses ve Görüntü Kaydı Alınması” başlıklı Genelge ile basın mensuplarına yönelik Anayasaya aykırı bir sansür mekanizması ortaya konmuştur. 1 Mayıs’ta ülkenin farklı yerlerinden hak ve özgürlüklere müdahale, gözaltılar, basın mensuplarına yönelik orantısız güç kullanımını içeren görüntüler gelmiş, bu durumu kolluk kuvvetleri genelgeye dayandırdıkları gözlemlenmiştir.
Söz konusu genelge, 1 Mayıs’ta yaşanan polis müdahalesinin meşru sınırları aşması ve işkence ve kötü muameleye varacak müdahalelerin kaydedilmesinin engellenmesi ve “suçlu kamu görevlisini koruyan bir sansür” olarak değerlendirilmiştir.' dedi.
1993 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun hangi amaçla 3 Mayıs’ı Dünya Basın Özgürlüğü Günü olarak ilan ettiğini hatırlatan Özdağ, '3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü gününün kutlanmasındaki amaç; basının demokrasiyi korumadaki rolünü vurgulamak, etik gazeteciliği ön plana çıkarmak ve dünyada basının aşırı sansür edildiği ülkelere bir mesaj göndermektir. Bunun yanında gün boyu çeşitli organizasyonlar ile görevini yaparken öldürülen gazetecileri anmak ve yetkililere sorumluluklarını hatırlatmaktır.Bugün Türkiye’de yaşananlara özetle bir göz attığımızda; Düşünce ve ifade özgürlüğünün, kamuoyunun haber alma, bilgilenme, gerçekleri öğrenme hakkı olan basın özgürlüğünün, temel hak ve özgürlüklerin, yani en önemli Anayasal hakların kullandırılmadığı, adalet sisteminin hakça işlemediği tartışmalarını görmekteyiz.' diye ifade etti.
TÜRKİYE 180 ÜLKE ARASINDA 154. SIRADA YER ALIYOR
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) tarafından yapılan, 180 ülkenin yer aldığı basın özgürlüğü araştırmasında, Türkiye’nin 154. sırada yer aldığı bilgisini aktaran Doç. Dr. Selçuk Özdağ, ayrıca raporda tutuklu gazeteciler istatistiği ve internet sansürüne de dikkat çekildiğini belirtti.
Özdağ, 'Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü, dünyadaki 180 ülkede basın özgürlüğünün durumunu mercek altına aldığı 2020 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'ne göre, Türkiye listede 154’üncü sırada yer aldı.
Raporda ayrıca, Türkiye'de tutuklu gazeteci sayısında geçen yıla göre az bir gerileme kaydedilse de dünya genelinde hala en fazla gazetecinin tutuklu olduğu ülkelerden birinin Türkiye olduğu vurgulanmaktadır.
Türkiye'de internet medyasına yönelik sansürün arttığı belirtilen raporda, 2019 yılında en az 586 haberin internette sansürlendiği ve bazı internet sitelerinin kapatıldığına vurgu yapılmaktadır. Mevcut durum ülkemizin itibarına gölge düşürecek nitelikte ve yetkililerin basın özgürlüğünde Anayasal hakların kullandırılmasında ihmaller içinde oldukları tartışmalarını da gündeme getirmektedir.” Devlet, Basın ve Haber alma hürriyetini sağlayacak tedbirleri alır.' dedi.
'İNSAN HAKLARI EYLEM PLANI’NIN BİR MASAL OLDUĞUNUN KANITIDIR!'
'Tek kişilik hükümet sisteminin ülkemizi içine sürüklediği durum ve demokratik, laik bir hukuk devletinde bu yaşananlar keyfiyetin, hukuk tanımazlığın, şahsım devletinin açık tezahürüdür.' diyen Özdağ, açıklamasında kısa bir süre önce hükümetin gündeme aldığı 'İnsan Hakları Eylem Planı’nı hatırlattı ve 'Anayasal güvence altındaki hak ve hürriyetler genelgeler ile ayaklar altına alınmaktadır. Polis orantısız güç kullanacak, basın da yurttaşlar da görmeyecek denilmektedir. Bu her şeyden önce demokrasinin tamamen ortadan kalktığının açıkça itirafıdır. İnsan Hakları Eylem Planı’nın bir masal olduğunun kanıtıdır.' ifadelerini kullandı.
Genelge ile temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanamayacağının altını bir kez daha çizen Özdağ, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun açıklamasına da değinerek şunları kaydetti:
'İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun “Burada ne anayasa ne demokrasi ihlali vardır” açıklamasının doğruluk payı da yoktur. Genelge ile yaşam hakkı, işkence yasağı gibi temel hak ve özgürlüklerin ihlalini gizleme, orantısız güç kullanımını meşrulaştırma girişimleri kabul edilemez.
Genelgede yer alan hususlar toplumsal olaylarda görevlerini ifa etmekte olan basın mensuplarının özgürlüklerini kısıtlayacak ve hatta yerine getiremeyecekleri bir duruma sokacak niteliktedir. Bu hali itibarıyla genelge Anayasa’nın 28. maddesine açıkça aykırıdır.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 26. maddesi ‘düşünceyi Açıklama ve Yayma Hürriyeti’ başlığı ile düzenlenmiştir. Madde niteliği itibariyle ifade özgürlüğünü düzenlemektedir. Niteliği itibarıyla haber alma özgürlüğünü de bu madde kapsamına girmektedir. Genelgede kısıtlanmaya çalışılan konu da bu madde kapsamına girmekte ve genelge ile düzenlenmesi Anayasa’ya aykırılık teşkil etmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 13. maddesi temel hak ve hürriyetlerin ancak Anayasa’da belirlenen maddelerdeki sebeplerle ve sadece kanunla sınırlandırılabileceğini düzenlemiştir. Ancak genelge ile Anayasal hakların sınırlandırılmaya çalışılması söz konusu maddeye de aykırılık teşkil etmektedir.
Türkiye’nin taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)’nin 10. maddesi ‘İfade Özgürlüğünü’ düzenlemektedir. Söz konusu maddenin birinci fıkrasında ‘ifade özgürlüğü kavramının haber ve görüş alma özgürlüğünü de kapsadığına’ yer verilmiştir. Bu niteliği itibarıyla da genelge, Anayasaya, kanunlara ve uluslararası sözleşmelerde de yer alan hükümlere aykırılık teşkil etmektedir.
Tam demokrasi adına, Basın ve ifade özgürlüğünün sorunsuz uygulandığı bir Gelecek için buradayız.
Bu duygularla tüm medya çalışanlarının Dünya Basın Özgürlüğü gününü kutlarız.'
haber: enpolitik