ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan Şubat’ta, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) koronavirüsün kökenlerine ilişkin Çin’de yaptığı ön araştırmayla ilgili derin endişeleri olduğunu dile getirerek, “Bu raporun bağımsız olması ve uzman bulgularının Çin hükümetinin müdahalesi veya değişikliği içermemesi zorunludur” demişti.
Beyaz Saray’ın koronavirüsün ortaya çıkışıyla ilgili DSÖ ve Çin tarafından yürütülen soruşturmaya yönelik bu talebi karşılanamadı. The New York Times’ta yer alan habere göre bazı bilim insanları, koronavirüsün bir laboratuar kazasıyla insanlar arasında yayılmaya başladığına dair teorilere açıklık getirdikçe, üst düzey ABD’li sağlık yetkilileri bu konuya daha çok eğilmeye başladı.
Haberde DSÖ’nün Beyaz Saray’dan gelen bu talebe nasıl cevap vereceği konusunda boğuştuğu belirtildi.
DSÖ’nün yıllık toplantısında konuşan ABD Sağlık ve İnsani Hizmetler Sekreteri Xavier Becerra, Kovid-19’un ortaya çıkışı hakkında daha kapsamlı bir çalışmanın bir sonraki salgına hazırlanmak için gerekli olduğunu dile getirdi. Çalışmaların bağımsız yürütülmesi gerektiğinin altını çizen Becerra, yapılan çalışmanın ikinci aşamasının şeffaf, bilime dayalı ve uluslararası uzmanlarla başlatılması gerektiğini söyledi.
'TEMELİNE İNMEMİZ GEREKİYOR'
ABD Başkanı Joe Biden’ın koronavirüs danışmanlarından Andy Slavitt de ön araştırmayla ilgili DSÖ ve Çin’e yönelik eleştirilerde bulundu. Virüsün laboratuvardan kazara ortaya çıkma olasılığını ‘çok düşük’ gören raporu reddeden Slavitt, “Bunun temeline inmemiz gerekiyor ve Çin’den tamamen şeffaf bir sürece ihtiyacımız var. Bu konuda yardımcı olması için DSÖ’ye ihtiyacımız var. (Ancak) artık buna sahip olduğumuzu düşünmüyoruz” dedi.
Çin hükümetinin DSÖ ile yürüttüğü soruşturmada Pekin’in defalarca kendi lehine çalıştığı öne sürülürken, ilk araştırmanın nihai raporunda kullanılan tüm verilerin de Çin tarafından sağlandığı söyleniyor.
'İLK RAPOR HİÇ KİMSEYİ TATMİN ETMEDİ'
Koronavirüsün ‘muhtemelen’ doğal olarak çıktığını söyleyen ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri müdürü Dr. Francis Collins, “Ancak bir tür laboratuvar kazası olasılığını göz ardı edemeyiz” dedi. İlk raporun hiç kimseyi tatmin etmediğini dile getiren Dr. Collins, DSÖ’nün virüsün ortaya çıkışıyla ilgili “geri dönüp tekrar soruşturma yapması gerektiğini şiddetle savunduğunu” bildirerek bunu çözmek için “son derece açık bir bilgi toplamına” ihtiyaç olduğunu belirtti.
Bulaşıcı hastalıklar konusunda önde gelen uzman Dr. Anthony Fauci de Dr. Collins gibi virüsün büyük bir olasılıkla doğal olarak meydana geldiğini düşünüyor. Ancak Dr. Fauci, bundan kimsenin emin olmadığını, çok fazla spekülasyon olduğu için şeffaf bir araştırmaya ihtiyaç olduğunu savunuyor.
Kendilerine “Paris grubu” adını veren bazı bilim insanları, Mart ayında açık bir mektup yayınlamıştı ve bu mektupta DSÖ’nün Çin’deki çalışmasından bağımsız olarak bir soruşturma çağrısı yapmıştı.
İki hafta önce 18 bilim insanından oluşan bir grup da Science dergisinde, Kovid-19’un laboratuvar sızıntısı olup olmadığıyla ilgili karar verebilmek için yeterli delil olmadığını öne süren bir mektup yayınlamıştı.
DSÖ direktörü Dr. Tedros Ghebreyesus da laboratuvar sızıntısı teorisinin gerçek olup olmadığını anlamak için daha fazla araştırma gerektirdiğini kabul ediyor.
