Çin hükümeti Taliban'ın Kabil'i ele geçirmesi halinde kurulacak olan hükümeti tanıyacağını açıkladı. Bu durumda Çin, Taliban'ın kuracağı hükümeti tanıyan ilk ülke olacak.
Çin, Doğu Türkistan'da uygulamakta olduğu soykırıma son vermesi için yapılan her uluslararası çağrıya Uygur Türklerine soykırım yapmadıkları ve 'mücadele edilenin radikal İslamcı terörizm olduğu' iddiasıyla yanıt veriyordu.
UYGUR SOYKIRIMI
Çin'in işgalci olarak bulunduğu Doğu Türkistan'da 2014'ten bu yana sürdürdüğü Uygur Soykırımı, Hollanda, İngiltere, Kanada, ABD gibi birçok ülke tarafından resmi olarak tanınıyor.
Uluslararası insan hakları örgütlerinin raporlarına göre 1 ile 3 milyon Uygur, Kazak, Kırgız ve Özbek Türkü toplama kamplarında tutuluyor ve bu kamplarda tutulan esirler sistematik olarak işkence, tecavüz ve köleleştirmeye tabi tutuluyor.
ÇİN,TALİBAN İLE İKİ HAFTA ÖNCE GÖRÜŞTÜ
Afganistan'da ilerleyişini sürdüren ve ülkede iktidar ortağı olmayı amaçladığını duyuran cihatçı Taliban örgütü uluslararası diplomasi trafiğini hızlandırdı. Taliban, Temmuz ay içinde Rusya ve İran'da yaptığı üst düzey görüşmelerin ardından Afganistan'ın komşusu Çin'e de 29 Temmuz'da dokuz kişilik bir heyet gönderdi. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile Tientsin kentinde bir araya gelen Taliban heyetinin sözcülerinden Muhammed Naim, AFP'ye verdiği demeçte Taliban heyetinin Pekin'e 'Afganistan'ın başka bir ülkeye karşı komplo kurmak için bir üs olarak kullanılmasına izin vermeyeceğine dair güvence verdiğini' söyledi.
TALİBAN ÇİN GÖRÜŞMESİNDE UYGUR AYRINTISI
Taliban sözcüsü “Görüşmelerde siyaset, ekonomi, iki ülkenin güvenliğine dair meseleler, Afganistan'daki mevcut durum ve barış süreci ele alındı' dedi. Reuters'ın haberine göre, Dışişleri Bakanı Wang Yi ise görüşmede Taliban heyetine 'Afganistan'da barışçıl uzlaşma ve yeniden yapılanma sürecinde rol oynamasını beklediklerini” dile getirdi. Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi ile Afganistan sınırının bulunduğu bölgenin kontrolünü elinde tutan Taliban'la görüşmede sınır güvenliği konularının da ele alındığı kaydedildi.
ÇİN'LE 'DOSTLUK' MESAJI
Çin Dışişleri Bakanlığı tarafından Taliban heyetinin ziyaretine ilişkin yapılan açıklamada, Çin tarafının Taliban’a barış görüşmelerini ilerletme çağrısında bulunduğu Taliban’ın ise Çin’e yatırım için ortam oluşturma sözü verdiği kaydedildi. Wang Yi, Taliban’ı ülkenin çıkarlarına öncelik vererek, barış görüşmelerini ilerletmek için çalışmaya ve olumlu bir imaj oluşturmaya çağırdı. ABD ve NATO güçlerinin ülkeden aniden çekilmesinin Washington’un Afganistan politikasının yanlışlığını gösterdiğini söyleyen Çinli Bakan, Taliban’ın 'terör' örgütleri ile arasına net bir çizgi çekmesini umduğunu da dile getirdi. Görüşmeye öncülük eden Molla Abdulgani Baradar da Çin'in Afgan halkının daima güvenilir ve iyi bir dostu olduğunu vurgulayarak, Çin'in Afganistan'daki barış ve uzlaşı sürecindeki tarafsız ve aktif rolünü övgüyle karşıladıklarını ifade etti. Taliban’ın barış için çaba harcama konusunda samimi olduğunu savunan Baradar, bu konuda ülkedeki tüm taraflarla çalışmaya istekli olduklarını ifade etti. Çin'in Afganistan'daki yeniden inşa sürecine daha yoğun şekilde katılmasını temenni ettiklerini belirten Baradar, Çin için uygun bir yatırım ortamı oluşturulması için çaba harcayacaklarını dile getirdi.
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, iki hafta önce gerçekleştirdiği Tacikistan ziyareti esnasında yaptığı bir açıklamada, Çin’in Afganistan’daki taraflar arasında gerçekleşecek müzakerelere ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu belirtmişti. Taliban sözcüsü Süheyl Şahin de yaptığı bir açıklama Afganistan’ın yeniden inşası sürecinde Çin yatırımlarını memnuniyetle karşılayacaklarını, Çinli yatırımcıların ve işçilerin güvenliğini koruyacaklarını söylemişti.
TALİBAN DÜŞMAN DEĞİL
Çin’de iktidardaki Komünist Parti’nin resmi yayın organlarından Global Times’ta da Taliban'ı olumlayan yazıya yer verildi. Gazetenin baş editörü Hu Xijin'in kaleme aldığı yazıda, “Afganistan’daki durum görece karmaşık, ancak Çin ulusal çıkarlarının ne olduğunun net olarak farkında. Bu kritik dönemde kendimize düşmanlar oluşturmamalıyız. Özellikle de Taliban’ın gösterdiği iyi niyeti hemen reddetmemeliyiz. Bu, Afganistan’daki nüfuzumuzu artırmamız ve Sincan’daki istikrarı korumamız açısından büyük öneme sahip” ifadelerini kullandı. Hu, Çin’in Taliban’ın düşmanı olarak gösterilmesinin ABD’nin çıkarlarına uyduğunu, Çin’in ise çıkarlarına aykırı olduğunu ileri sürdü.
