Pandora Papers adı verilen belgelerde aralarında Ürdün Kralı II. Abdullah, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve ailesi, Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy ve eski İngiltere Başbakanı Tony Blair gibi birçok dünya lideri ve ünlünün vergi cennetlerinde bulunan hesaplarına ilişkin bilgiler aktarılıyor.
Belgelerde ayrıca Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan, Brezilya ve başka ülkelerden 130 milyarderin hesaplarına ilişkin ayrıntılara da yer verildi.
Tüm dünyada eş zamanlı olarak yayınlanan ve Deutsche Welle'nin incelediği Pandora Papers belgeleri Türkiye'den de Rönesans Holding ile ilgili çarpıcı iddiaları gündeme getirdi.
Son beş yılda yaklaşık 16 milyar liralık 10 ihale alan Rönesans Holding; Pandora Papers belgelerine göre vatandaşların vergileriyle ödenen kamu projelerinden elde ettiği kârların bir kısmını vergiden kaçınmak için Britanya Virjin Adaları'na aktarıyor. Belgelerde Ayşe Ilıcak'ın, Alcogal firması aracılığıyla Dolmine International Ltd. ve Covar Trading Ltd. adlı iki şirket kurduğu iddia ediliyor.
İki şirket de Rönesans Holding'in üstlendiği Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nın inşaatı devam ederken 17 Mart 2014'te kuruluyor. İkisinin de İsviçre'de faaliyet göstereceği belirtiliyor. Şirketlerin sermaye kaynağı da Rönesans Holding'in çalışma alanları olan 'inşaat, gayrimenkul ve enerji üretimi sektörlerinde faaliyet gösteren aile şirketi' olarak kayıtlara geçiyor.
Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu'nun (ICIJ) yeni projesi Pandora Papers, 35 ülkenin eski ve yeni lideri, 330'dan fazla politikacı ve üst düzey kamu görevlisinin, gelirlerini vergi cennetlerine aktarıp sorumlu oldukları ülkelerde 'vergiden kaçındıklarını' gösteriyor.
İŞTE O İSİMLER BAZILARI:
Kral II. Abdullah - Ürdün
Ürdün Kralı II. Abdullah ülkesinde ve bütün Arap dünyasında insanların fakirliği, işsizliği ve yolsuzlukları protesto etmek için sokaklara döküldüğü 'Arap Baharı' sırasında offshore firmaları üzerinden Malibu'da toplam 68 milyon dolar değerinde üç adet malikane satın alıyor.
Andrej Babis - Çek Cumhuriyeti
Çek Cumhuriyeti Başbakanı Andrej Babis de belgelerde yerini alıyor. Sızıntılar, Babis'in de, tıpkı savaş açtığı insanlar gibi, offshore firmalar üzerinden Fransız Rivierası'nda iki havuzlu ve sinema salonlu 22 milyon dolarlık bir malikaneyi aldığını ortaya koyuyor.
Paulo Guedes - Brezilya
Belgelerde Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro tarafından 2019 yılında ekonomi bakanlığına getirilen Paulo Guedes'in 2014 yılında kurulmuş olan bir offshore firmasının hissedarı ve yöneticisi olduğu ortaya çıktı. Aynı zamanda kızının da ortak hissedar ve yönetici yardımcısı olduğu görülen belgelere göre, Guedes'in eşi de 2015 yılında hissedar olarak şirketteki yerini alıyor. Halihazırda Guedes'in firmada aktif bir rolü olup olmadığı ise net değil.
Tony Blair - Büyük Britanya
Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair siyasi hayatı boyunca vergi kaçıranlarla savaşmanın önemine dikkat çekti. Ancak son sızıntılar Blair'in eşiyle birlikte, bir offshore emlak şirketi aracılığıyla Bahreyn Sanayi ve Turizm Bakanı Zayed bin Rashid el-Zayani'nin ailesinden 8,8 milyon dolarlık bir bina satın aldığını ortaya koyuyor. Binayı doğrudan kendileri almak yerine, offshore firması üzerinden aldıkları için Blair ailesi toplam 400.000 dolarlık emlak vergisi ödemekten kurtuluyor.
Hem Blairler hem de el-Zayaniler, işlem sırasından birbirlerinden haberdar olmadıklarını belirtirken, Cherie Blair, kocası Tony'nin işlemde yer almadığını kaydetti. Şirket şimdi kapalı.
Dominique Strauss-Kahn - Fransa
Eski Fransa Maliye Bakanı ve Uluslararası Para Fonu Başkanı (IMF) Başkanı Dominique Strauss-Kahn'ın cumhurbaşkanlığı adaylığına doğru giden siyasi kariyeri, 2011 yılında patlak veren skandalla sona erince vergi muafiyeti anlaşması yaptığı Fas'a taşındı ve burada milyonlarca dolar ücret karşılığında Rus ve Çin firmalarına danışmanlık hizmeti vermeye başladı.
Sızdırılan belgelerde Kahn'ın, Fas'taki vergi muafiyeti anlaşması bitince, yüksek kazancının vergisinden kaçınmak için 2018 yılında Birleşik Arap Emirlikleri'nde bir danışmanlık firması kurduğu ortaya çıktı. Kahn, sorulara cevap vermedi.
Uhuru Kenyatta - Kenya
Kenya Cumhurbaşkanı Uhuru Kenyatta ve ailesi Afrika'nın en zenginlerinden. Pandora Papers'a göre en az yedi adet offshore firması olan Kenyatta, 30 milyon dolarlık mal varlığını vergi cennetlerinde tutuyor.
Denis Sassou-Nguesso - Kongo
Pandora Papers, hayatının yarısından fazlasını Kongo Devlet Başkanı olarak geçiren Denis Sassou-Nguesso hakkındaki gizli gerçekleri de gün yüzüne çıkardı. Sızıntılar sayesinde Sassou-Nguesso'nun, Inter African Investment Ltd. şirketinin sahibi olduğu ve bu sahipliği gizlemek için farklı offshore firmalar kullandığı ortaya çıktı.
Muhammed bin Raşid el-Mektum - Dubai
Dubai Emiri ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin başbakanı Muhammed bin Raşid el-Mektum, Ortadoğu'nun en güçlü isimlerinden. Pandora Papers, Raşid el-Mektum'un üç offshore firması olduğunu gösteriyor. Belgelere göre bu firmaların ikisinin direktörlüğünü ise insan hakları savunucuları ve gazeteciler başta olmak üzere hükümet karşıtlarının elektronik eşyalarını hackleyen 'Dark Matter' adlı firmanın sahibi olan Faisal al-Bannai yürütüyor.
Aliyev ailesi - Azerbaycan
Babasının 30 yıl yönettiği ülkeye, 2003 yılında cumhurbaşkanı olan İlham Aliyev'in 2017 yılında kendisiyle bağlantılı yaklaşık 3 milyar doları paravan şirketler aracılığıyla akladığı ortaya çıkmıştı. Pandora Papers ise Aliyev ailesinin üç çocuğunun Britanya Virjin Adaları'nda kayıtlı 44 firma üzerinden özellikle Londra ve civarında yüz milyonlarca dolardan fazla mülk alım satımı yaptığını ortaya koyarken, 2013 yılında dedelerine devrettikleri offshore firmalarının 2006-2017 yılları arasında 500 milyon dolar değerinde gayrimenkul satın aldığını gösteriyor.
Şevket Tarin - Pakistan
Belgeler 2008-2010 yılları arasında Pakistan Maliye ve Gelir Bakanı olan Şevket Tarin'in, aile üyeleri ile birlikte toplam dört offshore firmasına sahip olduğunu gösteriyor.
Volodimir Zelenskiy - Ukrayna
Pandora Papers ile Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy'nin kendisine yakın olan bazı siyasi müttefikleri ile birlikte bir offshore firmasında hisse sahibi olduğu bilgisine de ulaşıldı. Belgelere göre Maltex Multicapital Corp adlı bir paravan şirkette hisse sahibi olan Zelenskyy, Cumhurbaşkanı seçilmeden bir ay öncesine denk gelen Mart 2019'da hisselerini, geçen hafta suikasta uğrayan, en yakın arkadaşı ve iş ortağı olan Sergiy Shefir'e devretmiş.
César Gaviria - Kolombiya
1990-1994 yılları arasında Kolombiya Cumhurbaşkanı olarak görev yapan, kendisinin ve ailesinin offshore firmalarına sahip olmasını gerekli gördüğünü belirtmekten çekince duymayan César Gaviria, bu duruma gerekçe olarak kız kardeşinin 2006 yılında öldürülmesini ve 1996 yılında kardeşi Juan Carlos'un gerilla grupları tarafından kaçırılmasını gösteriyor. Sızan belgelerde de kendisinin, kardeşinin ve çocuklarının çeşitli offshore firmalarının hissedarları olduğu görülüyor.
