Koronavirüs salgını döneminde petrol üretiminde sıkıntılar yaşanıyor. Bu, ham petrolün fiyatının hızla artmasına neden oluyor. Bununla birlikte Türk Lirası'nın dolar karşısında hızla değer kaybetmesi ise Türkiye'yi yüksek akaryakıt fiyatları ile karşı karşıya bırakıyor. Benzinin litresi Ocak ayından bugüne yüzde 10.2 zamlanırken daha çok tarım ve ticari taşımacılıkta kullanılan ve önemli bir girdi maliyeti olan dizel ise aynı dönemde yüzde 23.5 zamlandı. Bu zam artışlarıyla benzin 7.18'den 7.92 TL'ye, dizel ise 6.60'tan 8.16 TL'ye çıktı.
Şimdiye kadar iktidar, petrol ve kurdan kaynaklı zamları vatandaşlara yansıtmamak için 'Eşel' sistemi altında akaryakıttan aldığı Özel Tüketim Vergisi'nden (ÖTV) feragat ediyordu. Ancak son zamlarla birlikte buradaki ÖTV payı da bittiğinde gelecek olan yeni zamları tüketiciler doğrudan hissedecek.
'ÖTV'DEKİ PAY BİTTİ'
DW Türkçe'de yer alan habere göre; Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası Başkanı Fesih Aktaş, hükümetin artık akaryakıt fiyatlarına müdahale edebilecek bir yöntemi kalmadığını belirtti ve 'ÖTV'deki pay bitti. Akaryakıt üzerinde devletin dahili bundan sonra sadece KDV. Onun dışında fiyatları düşürmek için devlet kura müdahale edebilir. Ancak dolar düşerse buradaki artış da sınırlı kalacaktır' dedi.
Akaryakıttaki bu durum, Türkiye'de birçok alanda maliyetlerin artmasına neden oluyor. Tarımdan imalata, ulaşımdan perakendeye kadar her sektördeki maliyet artışı ise sektör temsilcilerine göre özellikte lojistik maliyetlerini yükseltecek ve bu kısa bir süre içinde tüketiciye yeni zamlar olarak yansıyacak.
'ORTA VE ALT SINIF ZORLANIYOR'
Zincir Mağazalar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Serhan Tınastepe, konteyner sorunu ve navlun fiyatlarındaki artışın yanında akaryakıt zamlarının da fiyatlara etkisi olacağını belirtti.
Tınastepe, 'Tüketici yeni zamlara ve yüksek ücretlere alışamıyor. Orta sınıf ve altı zorlanıyor. Mutfakta bir sorun var ve tüketici önceliği mecburen buraya verince kozmetik, giyim ve teknoloji gibi alanlardan kaçınıyor. Artık tüketicilerin bu alışverişlerini ya ertelediğini ya da bir kademe düşük kalitedeki ürünleri tercih ettiğini görüyoruz' dedi.
'PİYASADA ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK KALMADI'
Çok kısa süre içerisinde tüketicilerin en az yüzde 30'luk yeni bir zamla karşılaşacağını belirten Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel de kur artışının dengeleri değiştirdiğine işaret ederek şunları söyledi:
'Bu sabah sünger almak istedik. Ancak karşı taraf parayı öğlene kadar yatırmamızı, öğleden sonra aynı fiyattan veremeyeceğini söyledi. Üstelik süngeri 20 gün sonra gönderecek. Piyasada bir öngörülebilirlik kalmadı. Ciddi seviyede oynaklık var. Sürekli yeni zamlar geliyor. Özellikle petrol ve akaryakıttaki zamlar hem lojistikte hem de hammadde temininde ciddi problemlere neden oluyor.'