Tüm dünya ekonomiyi alt üst eden, eğitim sisteminde kalıcı hasarlar bırakan, sağlık hizmetlerini aksatan, özellikle otoriter eğilimleri güçlü ülkelerde siyasi özgürlükleri sakatlayan bu sorunun yanıtını bekliyor.
İnsanlık COVİD 19 pandemisini 2020’de geride bırakamayacak
COVİD 19 aşılarının beklenenden hızlı üretimi ve devreye sokulması 2021 yılı sonu itibariyle salgının etkilerinin azalacağı beklentilerini yaratıyordu.
Ancak bu beklentiler şu an için gerçeklikten uzak görünüyor.
Zira Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Üst Düzey Yetkilisi Dr. Bruce Aylward, aşılamanın özellikle yoksul Afrika ülkelerinde çok yetersiz olması nedeniyle COVİD 19 salgının etkilerinin 2022 yılında görülmeye devam edeceğini açıkladı.
BBC Küresel İşler muhabiri Naomi Grimley'in yaptığı habere göre; Kanadalı epidemiyoloji doktoru Aylward, bu konuda ciddi bir ilerleme için yurttaşlarının önemli bir bölümü en az iki doz aşı olmasında rağmen hala ciddi aşı stoğuna sahip olan ülkelerin fedakarlık yapmaları gerektiği görüşünde.
Rakamlar Grimley’i doğruluyor.
Zengin ülkeler aşıya erişimden sıkıntı yok
Dünyada bugüne kadar 3,8 milyar kişi en az bir kez COVİD 19 aşısı oldu. Yani dünya nüfusunun yüzde 49’u en az bir kez salgın tehlikesine karşı aşı oldu.
Birleşik Arap Emirlikleri’nde nüfusun yüzde 98’i en az bir kez aşı olurken Portekiz’de 87’si, Küba’da yüzde 86’sı, Malta’da yüzde 85’i İspanya’da yüzde 81’i Kanada’da ise yüzde 79’u en bir kez pandemiye karşı aşı korumasına erişti.
Türkiye’de ise 55 milyon kişiye bir doz, 47 milyon kişiye iki doz, 11 milyon kişiye ise üç doz aşı yapıldı.
Afrika COVİD 19’a karşı hala çok korumasız
Buna karşı yoksul Afrika ülkelerinde aşılama durumu vahim.
Kongo’da nüfusun binde 1’i, Tanzanya’da binde 6’sı, Madagaskar’da binde 7’si Güney Sudan da ise binde 9’u en az bir doz aşı olma fırsatı buldu.
Tüm Afrika dikkate alındığında nüfusun sadece yüzde 5’i bir kez COVİD 19 hastalığına karşı geliştirilen aşılardan olabildi.
WHO Üst Düzey Yöneticisi bu bağlamda COVİD 19 aşılarını üreten ‘‘ilaç şirketlerinin en düşük gelirli ülkelere öncelik verebilmeleri için varlıklı ülkelere aşı kuyruğundaki yerlerini bu ülkelere bırakmaları özellikle talep etti.
2021’de ne kadar aşı üretilecek?
Bu yılın sonuna kadar dünyada en fazla 12 milyar doz COVİD 19 aşısını üretileceğini tahmin ediliyor.
Aşı üretici aralarında en büyük kapasiteye sahip olan yapı Biontech-Pfizer olarak gözüküyor. Türk asıllı Alman vatandaşları Özlem Türeci ve Uğur Şahin tarafından geliştirilen aşının bu yıl sonuna kadar 3 milyar dolar doz üretiminin mümkün olacağı belirtiliyor.