Güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş çalışması yürüten altı muhalefet partisi anlaşmaya vardı. CHP, İYİ Parti, Gelecek Partisi, DEVA Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Partisi yasama, yürütme ve yargıda cumhurbaşkanının yetkilerinin sınırlandırılması konusunda uzlaştı. Anlaşmanın ardından Gelecek Partisi Seçim ve Hukuk İşleri Başkanı Ayhan Sefer Üstün, sosyal medya hesabından açıklamalarda bulundu.
Altı parti olarak, güçlendirilmiş parlamenter sistem üzerinde uzlaşmaya vardıklarını belirten Üstün, Twitter'dan 'Şimdi rapor yazma aşamasındayız. Bütün kötülüklerin anası olan ucube cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminden tez zamanda kurtulacağız inşallah.' dedi.
MUHALEFETİN PLANLADIĞI SİSTEM
Altı muhalefet partisinin planladığı cumhurbaşkanı profili ve yetkileri şöyle;
Cumhurbaşkanının bakanları veto yetkisi olmayacak. Türkiye'de daha önce uygulanan parlamenter sistemde daha önce böyle bir yetki yoktu. Cumhurbaşkanı yasaları yeniden görüşülmek üzere meclise gönderebilecek ancak yasaları veto yetkisine sahip olmayacak. Cumhurbaşkanı 7 yıl süreyle, tek dönem için seçilecek. Görevini tamamladıktan sonra siyaset yapamayacak.
ERKEN SEÇİM YETKİSİ OLMAYACAK
Cumhurbaşkanı hükümet kurma görevini parlamentoda en çok sandalyeye sahip siyasi parti liderine verecek. Eğer, hiçbir parti tek başına hükümet kuracak çoğunluğa sahip değilse cumhurbaşkanı “seçim hükümeti” kuramayacak. Cumhurbaşkanının “seçim hükümeti” kurup, ülkeyi erken seçime götürme yetkisi de olmayacak.
BAŞBAKANIN YETKİLERİ ARTIRILACAK
Güçlendirilmiş parlamenter sistemde cumhurbaşkanının yetkileri sınırlandırılırken, başbakanın yetkileri artırılacak. Başbakan meclis üyeleri arasından ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip olanlar arasından bakanları atayabilecek.
HAKİMLER VE SAVCILAR KURULU İKİYE AYRILACAK
Muhalefet partileri Türkiye'de yargı bağımsızlığının sağlanması için Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun ikiye ayrılmasını öngörüyor. Hakimler Kurulu'nda adalet bakanı ile müsteşarının olmaması gerektiği savunuluyor. Muhalefetin anlaşmasına göre Hakimler Kurulu ile Savcılar Kurulu’na üye atanmasında yürütmenin yetkisi olmayacak. Kurulların üyelerinin belirlenmesinde TBMM, yargı organları ve barolar etkili olacak. Duruşma salonlarında savunma ve iddia makamı eşit düzeydi olacak. Savcıların üst basamakta oturacağı kuralına son verilecek.
GENSORU UYGULAMASI YENİDEN GETİRİLECEK
Gensoru uygulaması cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçildiğinde kaldırılmıştı. Planlanan sistemde gensoru uygulamasının yeniden getirileceği bildirildi. Gensoru uygulamasında 'yapıcı güvensizlik oyu'nun sağlanması esas alınacak. Yeni hükümet kurulması güvence altına alınmadan gensoruyla hükümet düşürülemeyecek. Hükümet için güvensizlik oyu verenler, yeni hükümetin kurulacak olmasının da garantisini sunmak durumunda olacaklar.
Öte yandan yeni sistemde yüzde 3'lük seçim barajı isteyen muhalefet partileri, yüzde 1 oy alan her partinin hazine yardımından yararlanacak.
'TEK ADAM REJİMİNİ BİTİRİYORUZ'
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine yönelik eleştirilerini seçim kampanyalarında yapacak olan altı muhalefet partisi, “Tek adam rejimini bitiriyoruz” mesajı verecek.
