İlaç üreticileri Ankara'da sorunlarının çözümü için 3 bakanlıkla görüşme gerçekleştirecek. Her yıl şubat ayında gerçekleşen güncelleme nedeniyle tedarik sorunu yaşayan firmalar bu yıl dövizdeki hareketlilik nedeniyle bunu erken yaşadı. 650 kalem ilacın temininde sıkıntı yaşanıyor.
İlaç Endüstrisi İşverenleri Sendikası (İEİS), Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AİFD), Sağlık Ürünleri Derneği (SURDER), Türkiye İlaç Sanayi Derneği (TİSD) başkanlarının Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'ya gönderdiği mektubun ardından üreticiler şimdi de sorunlarını yüz yüze anlatmaya hazırlanıyor.
'GÜNCELLEME YILDA İKİ KEZ YAPILSIN'
Dünya gazetesinden Yasemin Salih'in haberine göre İEİS Yönetim Kurulu Üyesi Hakan Koçak, sendika olarak bugün ve yarın Ankara’da olacak. Bakanlıklarla ilaç fiyatlarındaki güncelleme modelinin yenilenmesini konuşmak istediklerini söyleyen Koçak, “Sendika olarak Ankara’ya gidiyoruz. Diğer sendikalar da ayrı arı gidiyorlar. Mesaj; ilaç fiyatlarının bir an önce güncellenmesi. Bundan sonra da bunun yılda bir kez değil, iki kez yapılmasını istiyoruz. Güncelleme şubat ayına bırakılmamalı. Ocağın ilk haftası fiyatlar yeniden belirlenmeli. Büyük bir ilaç tedarik sıkıntısı var” dedi.
'DÖVİZDEKİ DÜŞÜŞ ARALIK AYINI BELİRLER'
Hakan Koçak, ilaç fiyatlarını belirlerken yıllık kur ortalamasının yüzde 60’ının alındığını, buna kamu indirimi de eklendiğini belirterek, “2021 için yıllık kur ortalaması malum. Son günlerdeki düşüş, sadece aralık ayını belirler. Yıllık ortalamayı çok etkilemez. Bunun hesabı belli. Yıllık kurun yüzde 60’ının alınmasını da değiştirmek istiyoruz. Bunun en az yüzde 70 olması gerekiyor. Bu yıl zamlar şubatı beklememeli” diye konuştu.
AİFD Genel Sekreteri Ümit Dereli de Türkiye’nin ilaçta uyguladığı fiyatlama sisteminin çok doğru olduğunu ancak güncellenmesi gerektiğini belirtti. “Bir ilaca ruhsat alınırken, TİTCK’ya (Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu) Avrupa’nın 5+2 ülkesinden referans fiyatlar veriliyor. En düşük fiyat baz alınıyor. Bu da Euro cinsinden oluyor. Buna kamu iskontoları da eklenerek o ilacın Türkiye’deki fiyatı belirleniyor. Bu da örneğin 10 Euro’luk ilacın Türkiye’de 19,77 TL’ye satılması anlamına geliyor. Yani Avrupa’daki en düşük fiyatın yüzde 13 altına satıyoruz. Bu, jeneriği olmayan ilaçlar için yüzde 18 altı demek” diyen Dereli, 2016’da sorun yaşanmayan sistemin bugünkü ekonomik şartlarda yönetilemez hale geldiğini vurguladı. Dereli, 2021’de ilaçta kullanılan Euro kurunun 4,5786 TL olarak sabitlediğini hatırlatarak, 2022 için mevzuatın öngördüğü düzenleme en hızlı şekilde gerçekleştirildikten sonra da yeni bir sistemin tartışılması gerektiğinin altını çizdi. Dereli, “Son 10 günde kur ne olursa olsun, mevcut hesaplama sistemine göre ilaçta kullanılan sabit Euro kuru 6,2 TL ila 6,4 TL arasında bir yere gelecek. Ve bu, daha senenin başında cari Euro kuruna göre (eğer Euro kuru bugünkü 14 TL düzeylerinde kalırsa) yüzde 45’in de altına başlıyoruz demek. Bu nedenle bundan sonra Euro kurunu yılda bir kez güncelleyelim demek sürdürülebilir olmayacaktır' diye konuştu.
'SONUÇTA HASTA ZARAR GÖRÜYOR'
Türkiye’deki fiyatlama modeli nedeniyle yenilikçi ilaçların piyasaya giremediğini söyleyen Dereli, Avrupa İlaç Ajansı’nın onayladığı ilaçlara erişimde Türkiye’nin son sıralarda yer aldığını da vurguladı. Dereli, “AB’de olan birçok ilaç Türkiye’de yok. Maliyete uygun fiyat alamıyorsunuz. Alsanız da geri ödeme olmuyor. Sonuçta hasta zarar görüyor” dedi. İlaç sanayiinden bir yetkili de yeni yapılacak kur hesaplamasında Euro’nun 6,3 TL bandında sabitlenmesinin beklendiğini belirterek, “Bu kur, sektörü 2023’e kadar sıkıntıya sokar” dedi. “Eskiden kurdaki yıllık ortalama artış az olduğunda, yılda bir güncelleme sıkıntı değildi. Ama şimdi makas açıldı. Bunu tolere edemiyoruz. Dışa bağımlı bir sektörde bu kur ortamında 6,3’ün iki katı bir baz belirlenmeli ki sektörün ayakta kalma kabiliyeti artsın” ifadelerini kullandı.