Kömürün Ötesinde Avrupa (Europe Beyond Coal), Avrupa Iklim Eylem Agi (CAN Europe), Greenpeace Akdeniz, WWF-Türkiye (Dogal Hayati Koruma Vakfi), Iklim Degisikligi Politika ve Arastirma Dernegi, 350.org, Ekosfer ve Yuva Dernegi için Solar3GW tarafindan hazirlanan 'Kömür Sahalarinin Günes Potansiyeli” raporu açiklandi.
Raporda yer alan bilgilere göre, kömürlü termik santrallara bagli çalisan açik madencilik sahalari, hem kapladiklari alan itibariyla günes santrali kurulumuna elverisli hem de trafo merkezleri ve iletim hatlarina halihazirda baglantili olduklarindan günes enerjisi dönüsümünde maliyet avantajina sahip.
KADEMELI KÖMÜRDEN ÇIKIS ÇAGRISI
Raporda, Türkiye’nin net sifir hedefine ulasmak için 2030 yilina kadar kademeli kömürden çikis planini bir an önce hazirlamasi çagrisi yapilarak “Ekosistemi ve yerel halkin taleplerini önceliklendirerek kömür sahalarindaki günes potansiyelini degerlendirmeli” denildi.
Toplam kurulu gücü 10 bin 495 MW olan 22 kömürlü termik santrali ve açik kömür saha alanlari söyle siralandi:
“Çan, Çan 2, Bolu-Göynük, Kangal, Seyitömer, Çayirhan, Orhaneli, Çatalagzi, Soma-B, Soma, Soma-Kolin, Polat1, Tufanbeyli, Tunçbilek, Yatagan, Yeniköy, Yeniköy-Kemerköy, Çumra Termik, Çumra, Afsin-Elbistan A, Afsin Elbistan B, Silopi.”
“YENILENEBILIR GÜNES ENERJISI SAYESINDE YILLIK 12,4 MILYON TON CO2 EMISYONUNUN ÖNÜNE GEÇILEBILIR”
Raporda öne çikan sonuçlar ve öneriler söyle siralandi:
“- 22 kömürlü termik santrala kömür saglayan kömür sahalarina 13 bin 189 MW kurulu gücünde günes enerji santrali kurulabilir. Bu, Türkiye’nin su anki günes kurulu gücünün (7815 MW) yüzde 170 artmasi demek.
- Bu kurulu güçten üretilecek 19.079 GWh elektrik, 6,9 milyon hanenin yillik elektrik ihtiyacini karsilayabilir.
- Yenilenebilir günes enerjisi sayesinde yillik 12,4 milyon ton CO2 emisyonunun önüne geçilebilir.
- Bu yüksek günes potansiyeli degerlendirilirken madencilikle bozulan arazilerin dogaya yeniden kazandirilmasinin mümkün olup olmadigi mevzuata uygun biçimde tespit edilmeli ve yerel halkin mülkiyet hakki korunarak kararlara katilimi saglanmali.
- Türkiye taraf oldugu Paris Anlasmasi’nin küresel sicaklik artislarini 1,5 derece ile sinirlama hedefine uygun olarak kömürden çikis stratejisi olusturmali, mevcut kömürlü termik santraller için kapanma programi belirlenmeli.”
Çevre dernekleri temsilcileri de rapora iliskin su degerlendirmeleri yaptilar:
“KÖMÜR SAHALARINDAN UYGUN OLANLARIN KULLANABILMESI IÇIN GEREKLI PLANLARIN YAPILMASI GEREKIYOR”
Kömürün Ötesinde Avrupa (Europe Beyond Coal) Kampanyacisi Duygu Kutluay: Küresel sicaklik artislarini 1,5 derece ile sinirlandirmak için en hizli ve önemli adim, kömürden çikmak olacaktir. Avrupa’da 23 ülke ya elektrik üretimlerinde kömürü çikardi ya da kömürden çikis karariyla kendilerine bir yol haritasi hazirladi. Bu süreçte kullanilmaz hâldeki eski kömür sahalarinin günes santrallarina çevrildigi örneklere giderek daha fazla rastliyoruz. Raporumuzun da ortaya koydugu gibi Türkiye’de de kademeli kömürden çikis plani kapsaminda tekrar ekosistemlere kazandirilamayacak kömür sahalari, yenilenebilir enerjiye geçiste önemli bir firsat yaratabilir. Ülkemizin en büyük hazinesi dogal alanlarini enerji üretimine feda etmek yerine, kömür sahalarindan uygun olanlarin kullanilabilmesi için gerekli planlarin yapilmasi gerekiyor.
“2021’DE KÖMÜRDEN ÜRETILEN ELEKTRIGIN ÜÇTE BIRINI SADECE BU SANTRALLAR ÜRETEBILIR”
Ekosfer Dernegi Yönetim Kurulu Üyesi Baris Eceçelik: Türkiye’nin bir yandan kömür santrallarini kapatmasi öte yandan da düsük karbonlu, yakitta disa bagimliligi olmayan rüzgâr ve günes gibi enerji kaynaklarina geçmesi gerek. Sadece kömür santrallarinin sahalarini günes santrallarina dönüstürsek 19 milyar kilovatsaat elektrik üretebiliriz. 2021’de taskömürü ve ithal kömürden üretilen elektrigin üçte birini sadece bu santrallar üretebilir.
“KÖMÜRDEN ÇIKMAK TÜRKIYE IÇIN HAYAL DEGIL”
Greenpeace Akdeniz Iklim ve Enerji Proje Sorumlusu Onur Akgül: Açik kömür madencilik yapilan sahalarin günes enerjisi teknolojisine birakilmasi, kisa süreler içinde enerji sektörünün emisyonlarini düsürebilir ve bunu önemli ölçüde düsük maliyetlerle gerçeklestirebilir. Bu süreçte, kömürden uzaklasmayla halk sagliginda kaydedilecek hizli iyilesme ve yeni dogal alan tahribatinin önüne geçilecek olmasi ise diger kazanimlar. 2030’a kadar kömürden çikmak Türkiye için hayal degil.
“BU RAPOR, KARBONSUZLASMA MARATONUNDA ILK ADIMA REHBERLIK EDIYOR”
Solar3GW Yönetim Kurulu Baskani Bahadir Turhan: “Bugün maalesef, ülkemizde fosil yakitli santrallarin yenilenebilir enerji santrallarinca maddi olarak desteklenmesi gündemde iken, kömürlü termik santrallerin günes enerjisi santrallarina dönüsümü için bir ön çalisma niteligindeki bu rapor, karbonsuzlasma maratonunda ilk adima rehberlik ediyor. Nitekim, mevcut termik santrallarin kömür sahalari, günes panelleri ile donatilabilecek kadar genis ve çorak alanlar. Üstelik panellerin üretecegi elektrigin de sebekeye tasinmasi ve baglanmasi için gerekli elektrik altyapisini barindiriyorlar. Özellikle bu raporda yer verdigimiz batarya depolamali alternatif modeller, temiz ve ucuz enerjiyi baz yük santral özelligiyle sebekeye ulastirabiliyor. Böylece elektrik üretiminde dünyada da yayginlasan yepyeni bir trendi ülkemizde de tanitiyoruz.”
“2053’TE NET SIFIR OLMA HEDEFIMIZDE SAMIMI ISEK KÖMÜRDEN ÇIKISI ACILEN PLANLAMALIYIZ”
WWF- Türkiye Iklim ve Enerji Programi Müdürü Tanyeli Behiç Sabuncu: Kömürden elektrik üretimi gerek iklim gerek halk sagligina etkisi gerekse ekonomik açidan topluma ve dogaya agir bedeller yüklüyor. Türkiye’nin toplam sera gazi saliminin dörtte birinin kömürden kaynaklandigini biliyoruz. Kömürlü termik santrallarin neden oldugu hava kirliliginin erken ölümlere yol açan saglik sorunlarini tetikledigi de bir gerçek. Diger yandan küresel ölçekte yasanan kriz enerji güvenliginin yenilenebilir kaynaklardan saglanmasinin ne kadar önemli oldugunu bize bir kez daha gösterdi. 2053’te net sifir olma hedefimizde samimi isek kömürden çikisi acilen planlamaliyiz. Bu çerçevede günes enerjisi büyük bir firsat sunuyor. ‘Kömür Sahalarinin Günes Potansiyeli’ raporu bu firsatin boyutlarini ve nasil degerlendirebilecegimize dair ipuçlarini bize gösteriyor.”