“Ürün Fiyatlari 3 Kat Artti, Taban Alim Fiyatlari Neye Göre Belirlenecek?”
Artan girdi maliyetleri ve devam eden kuraklik nedeniyle 2022 yilinda tarimsal üretimde azalis beklendigini hatirlatan Basevirgen, “2021 yili itibariyle üreticinin elinden bugdayi bir önceki yila göre %36,6 zamli olarak tonu 2.250 liradan, yüzde 40 yagli ayçiçegini bir önceki yila göre %40,25 zamli olarak tonu 5.400 liradan ve seker pancarini bir önceki yila göre %25 zamli olarak tonu 420 liradan almislardi. Nispeten düsük olan bu alim fiyatlarina ragmen bahse konu ürünlerin raf fiyatlarindaki artis %300’leri bulmustu. Durdurulamayan maliyet artisi ve olasi rekolte kaybi düsünüldügünde bu ürünlerin taban alim fiyatlarindaki artislar 2022 yili için %100’ün çok üstünde açiklanmak zorundadir. Olusacak bu fiyatlara üretici enflasyonunun henüz tüketime yansimamis kismini da ekledigimizde bu ürünlerin 2022 yili raf fiyatlarinda ki artislar geçen yila göre misliyle hissedilecektir.” Dedi.
“2022 yili seker üretiminde büyük bir kriz yasanabilir”
Sekere ayrica deginmek gerektigini söyleyen Bekir Basevirgen, “Bilindigi gibi ülkemizde seker pancari üretiminde kota vardir ve sözlesmeli üretim yapilmaktadir. Üretim izni olan seker fabrikalari belirlenen seker üretim kotasina göre seker pancari üreticileri ile sözlesme yapmaktadir. 2022-2023 üretim sezonu için belirlenen seker kotasi ise 2 milyon 750 bin tondur. Sahadan gelen bilgilere göre TÜRKSEKER’e ait 15 adet seker fabrikasinin, almis olduklari seker üretim kotalarini doldurmaya yakin oldugu ve üretimde sikinti yasamayacagi buna karsin özel seker fabrikalarinin belirlenen kotalarinin ancak %60’ni doldurabilecegi ifade ediliyor. Ülkemizde seker üretiminin yaklasik %65’nin özel fabrikalarca karsilandigi düsünüldügünde 2022 yili seker üretiminde büyük bir kriz yasanmasi kaçinilmaz görünüyor. Üreticilerimizin seker pancari ekmek istememesinin en büyük nedeni olarak gübre ve sulama maliyetleri gösterilmekte. Tabi 2022 yili için beklentilerin çok altinda açiklanan 1.000 TL/ton alim fiyati da bu azalista etkili olmustur.” Dedi.
“Ihracatta ve NBS’de Kota Artirimi Yapilabilir”
Ekim alanlarindaki daralma ve rekoltedeki azalma söylenildigi gibi gerçeklesirse daha fazla ihracat ve daha fazla NBS tehlikesine dikkat çeken Basevirgen, “Ekim alanlarindaki daralma ve rekoltedeki azalma nedeniyle seker ithalatinin önünü açacaklari kesin olmakla birlikte NBS’de kota artirimi da yapilacak mi hep beraber görecegiz. Hali hazirda Nisasta Bazli Seker (NBS) kotasi ülke toplam A kotasinin yüzde 2,5'ine karsilik gelen 68 bin 750 ton olarak devam etmekte. Bilindigi üzere, 5 Haziran 2021 tarihli Resmi Gazetede, “NBS için belirlenecek toplam A kotasi, ülke toplam A kotasinin % 5’ini geçemez. Cumhurbaskani, bu orani % 50’sine kadar artirmaya, % 50’sine kadar eksiltmeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadir. Geçen yil %2,5 olarak kalmasina karar veren Sayin Cumhurbaskani, bu sartlarda yetkisi çerçevesinde bu kotayi %5’e çikarabilir. ” Dedi.
“NBS ile ilgili kaygi verici duyumlar aliyoruz”
Öte yandan sübvanse seker satisi ve NBS kotalarina iliskin endise verici duyumlar aldiklarini söyleyen Basevirgen, “Kamu seker fabrikalarindan sübvanse seker alimi yapan firmalarin, bu sekeri beyana aykiri olarak degerlendirdigi yönünde de kaygi verici duyumlar aliyoruz. Konuyla ilgili olarak Tarim ve Orman Bakani Sayin Vahit KIRISÇI’ye bir soru önergesi verdik. Soru önergemizde “Ülkemizin 2021 yili seker ihtiyaci ne kadar olmustur ve ihtiyacimizin ne kadari ürettigimiz seker pancarindan karsilanmistir? Ne kadari ithal edilmistir? Ne kadar ihracatimiz olmustur? Kamu seker fabrikalarindan en fazla sübvanse seker alimi yapan ilk on kurum, kurulus ve firmalar hangileridir? Indirimli sekeri nasil kullanmaktadirlar? Bununla ilgili izleme ve takip sistemi var midir? Ilgili firmalarin seker ve NBS sarfiyatlari nasil takip edilmektedir? Bu firmalarca tüketilemeyen seker miktarlari ile ilgili hangi islemler yapilmaktadir? Ülkemizin 2022 yili tahmini seker ihtiyaci ne kadar olacaktir? Ihtiyacimiz olan seker miktarinin nasil ve nereden karsilanacagina yönelik planlarimiz nelerdir?” sorularina cevap bekliyoruz. Umarim verecekleri yanitlar kaygilarimizi giderici yönde olur. Vatandaslarimizin aldatilmasi ve sagligiyla oynanmasi söz konusu ise bu kisi ve kurumlar hakkinda gerekli hukuki ve idari mücadeleyi verecegimizden kimsenin kuskusu olmasin. ” Dedi.
