Türkiye Istatistik Kurumu (TÜIK) verilerine göre, Türkiye'de 2008 yilinda 4 kisi olan ortalama hane halki büyüklügü, azalma egilimi göstererek 2021 yilinda 3,23 kisiye düstü. Genis ailelerin yüzde 27,2'si yoksulluk sinirinin altinda yasiyor ve fertlerin yüzde 34,3'ü konutunda izolasyondan dolayi isinma, yüzde 33,9'u sizdiran çati, nemli duvarlar, çürümüs pencere çerçevesi ve bunun gibi nedenlerle sorun yasadi.
TÜIK, Adrese Dayali Nüfus Kayit Sistemi (ADNKS) sonuçlarina göre, 2021 yilinda ortalama hane halki büyüklügüne dair verileri yayinladi. Hane halki büyüklügünün, azalma egilimi gösterdigine dair verinin detayi söyle:
“ORTALAMA HANE HALKI BÜYÜKLÜGÜ 3,23 OLDU: Türkiye'de 2008 yilinda 4 kisi olan ortalama hane halki büyüklügü azalma egilimi göstererek 2021 yilinda 3,23 kisiye düstü.
ORTALAMA HANE HALKI BÜYÜKLÜGÜNÜN EN YÜKSEK OLDUGU IL SIRNAK: Türkiye'de 2021 yilinda ortalama hane halki büyüklügünün en yüksek oldugu il, 5,46 kisi ile Sirnak oldu. Sirnak'i 5,12 kisi ile Sanliurfa ve 4,94 kisi ile Hakkari izledi. Ortalama hane halki büyüklügünün en düsük oldugu il ise 2,57 kisi ile Çanakkale oldu. Bu ili, 2,60 kisi ile Tunceli ve 2,63 kisi ile Giresun izledi.
TEK KISILIK HANE HALKLARININ ORANI ARTTI: 2014 yilinda yüzde 13,9 olan yalniz yasayan fertlerden olusan tek kisilik hane halklarinin oraninin 2021 yilinda yüzde 18,9'a yükseldigi görüldü.
TEK ÇEKIRDEK AILE VE GENIS AILEDEN OLUSAN HANE HALKLARININ ORANI AZALDI: Tek çekirdek aile olarak ifade edilen, yalnizca eslerden veya esler ve çocuklarindan veya tek ebeveyn ve en az bir çocuktan olusan hane halklarinin oraninda azalma oldugu görüldü. Tek çekirdek aileden olusan hane halklarinin orani, 2014 yilinda yüzde 67,4 iken 2021 yilinda yüzde 64,4'e geriledi. Diger yandan, genis aile olarak tanimlanan ve en az bir çekirdek aile ve diger kisilerden olusan hane halklarinin orani 2014 yilinda yüzde 16,7 iken 2021 yilinda yüzde 13,5'e düstü.
ÇEKIRDEK AILE BULUNMAYAN BIRDEN FAZLA KISIDEN OLUSAN HANEHALKLARININ ORANI ARTTI: Aralarinda es, anne-çocuk veya baba-çocuk iliskisi olmayan fertleri içeren; diger bir ifadeyle çekirdek aile bulunmayan birden fazla kisiden olusan hane halklarinin oraninda artis oldu. Söz konusu hane halklarinin orani 2014 yilinda yüzde 2,1 iken 2021 yilinda yüzde 3,2'ye yükseldi.
TEK KISILIK HANEHALKLARININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUGU IL TUNCELI OLDU: Illere göre hane halki tipleri incelendiginde, 2021 yilinda tek kisilik hane halklarinin oraninin en yüksek oldugu il yüzde 29 ile Tunceli oldu. Tunceli’yi yüzde 28,8 ile Gümüshane ve yüzde 28,2 ile Giresun izledi. Diger yandan tek kisilik hane halklarinin oraninin en düsük oldugu iller ise yüzde 10,8 ile Diyarbakir ve Batman oldu. Bu illeri yüzde 11,2 ile Van ve Adiyaman izledi.
TEK ÇEKIRDEK AILEDEN OLUSAN HANEHALKLARININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUGU IL ADIYAMAN OLDU: Tek çekirdek aileden olusan hane halklarinin oraninin en yüksek oldugu il, 2021 yilinda yüzde 72,1 ile Adiyaman oldu. Adiyaman ilini yüzde 71,9 ile Osmaniye ve yüzde 71,7 ile Gaziantep takip etti. Tek çekirdek aileden olusan hane halklarinin oraninin en düsük oldugu il ise yüzde53,3 ile Tunceli oldu. Tunceli ilini yüzde 54,9 ile Yalova ve yüzde 55,5 ile Artvin izledi.
HANE HALKLARININ YÜZDE 10,1'INI TEK EBEVEYN VE ÇOCUKLARI OLUSTURDU: Türkiye'de 2021 yilinda toplam hane halklarinin yüzde 10,1'ini tek ebeveyn ve çocuklardan olusan hane halklari olusturdu. Toplam hane halklarinin yüzde 2,3'ünü baba ve çocuklardan olusan, yüzde 7,8'ini ise anne ve çocuklardan olusan hane halklari olusturdu.
TEK EBEVEYN VE ÇOCUKLARDAN OLUSAN HANE HALKLARININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUGU IL BINGÖL OLDU: Tek ebeveyn ve çocuklardan olusan hane halklarinin oraninin en yüksek oldugu il, yüzde 12,5 ile Bingöl oldu. Bu ili, yüzde 12,1 ile Adana ve Elazig illeri izledi. Bu oranin en düsük oldugu iller ise yüzde 7,6 ile Tokat ve Ardahan, yüzde 7,7 ile Yozgat ve Kars oldu. Toplam hane halklari içinde anne ve çocuklardan olusan hane halklarinin oraninin en yüksek oldugu iller, yüzde 9,6 ile Bingöl, yüzde 9,3 ile Adana, 9,1 ile Izmir ve Elazig olurken, bu oranin en düsük oldugu iller ise yüzde 5,3 ile Ardahan, yüzde 5,7 ile Yozgat ve Kars oldu. Diger yandan, baba ve çocuklardan olusan hane halklarinin oraninin en yüksek oldugu iller, yüzde 3,8 ile Kilis, yüzde 3,3 ile Malatya ve yüzde 3,2 ile Batman olurken, bu oranin en düsük oldugu iller ise yüzde 1,7 ile Nevsehir, yüzde 1,8 ile Tokat ve Sinop oldu.
GENIS AILEDEN OLUSAN HANE HALKLARININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUGU IL HAKKARI OLDU: Genis aileden olusan hane halklarinin oraninin en yüksek oldugu il, yüzde 24 ile Hakkari oldu. Hakkari ilini yüzde 22,6 ile Sirnak ve yüzde 21,3 ile Batman izledi. Bu oraninin en düsük oldugu il ise yüzde 8,7 ile Eskisehir oldu. Eskisehir ilini yüzde 9,4 ile Çanakkale ve yüzde 9,6 ile Nigde izledi.
TOPLAM RESMI EVLILIKLER IÇERISINDE SON EVLILIGINDE AKRABA EVLILIGI YAPANLARIN ORANI YÜZDE 8,3 OLDU: 2021 yilinda toplam resmi evlilikler içinde, son evliliginde birinci dereceden kuzenleri ile akraba evliligi yapmis 16 ve üzeri yastaki bireylerin orani yüzde 8,3 oldu. Akraba evlilikleri akrabalik türüne göre incelendiginde, akraba evliligi yapmis bireylerin yüzde 46,6'sinin hala/dayi çocuklari ile yüzde 27,2'sinin amca çocuklari ile ve yüzde 26,2'sinin ise teyze çocuklari ile evli oldugu görüldü.
AKRABASIYLA EVLI OLAN BIREYLERIN EN FAZLA OLDUGU IL MARDIN OLDU: Toplam resmi evlenmeler içerisindeki akraba evlilikleri illere göre incelendiginde, 2021 yilinda toplam evli bireyler içinde son evliliginde akraba evliligi yapmis 16 ve üzeri yastaki bireylerin oraninin en fazla oldugu il yüzde 20,5 ile Mardin oldu. Bu ili yüzde 18,4 ile Sanliurfa, yüzde 17 ile Siirt ve Diyarbakir izledi. Akraba evliligi yapmis bireylerin oraninin en az oldugu il ise yüzde 1,1 ile Edirne oldu. Bu ili yüzde 1,5 ile Kirklareli ve yüzde2 ile Çanakkale izledi.
AKRABA EVLILIGI ORANI 2021 YILINDA YÜZDE 4 OLDU: Evlenme istatistikleri sonuçlarina göre, 2010 yilinda gerçeklesen resmi evlenmelerin yüzde 5,9'unun akraba evliligi oldugu ve bu oran sonraki yillarda sürekli düsüs göstererek 2016 yilinda yüzde 4,6, 2021 yilinda ise yüzde 4 oldu.
AKRABA EVLILIGI ORANININ EN YÜKSEK OLDUGU IL YÜZDE 18,4 ILE SANLIURFA OLDU: Akraba evliligi orani illere göre incelendiginde, akraba evliligi oraninin en yüksek oldugu ilin yüzde 18,4 ile Sanliurfa oldugu görüldü. Bu ili, yüzde 13,9 ile Mus ve yüzde 13,7 ile Mardin izledi. Akraba evliligi oraninin en düsük oldugu il yüzde 0,4 ile Edirne oldu. Bu ili yüzde 0,7 ile Bartin ve Çanakkale izledi.
BIREYLERIN MUTLULUK KAYNAGI AILELERI OLDU: Yasam Memnuniyeti Arastirmasi 2021 sonuçlarina göre bireylerin mutluluk kaynagi olan kisiler incelendiginde, kendilerini en çok ailelerinin mutlu ettigini belirtenlerin orani yüzde 67,6 olurken, bunu sirasiyla yüzde1 6,8 ile çocuklar, yüzde 4,1 ile es, yüzde 4 ile anne/baba yine yüzde 4 ile kendisi ve yüzde 2,1 ile torunlar takip etti.
BABASI VEFAT ETMIS ÇOCUKLARIN SAYISI 272 BIN 361 OLDU: ADNKS sonuçlarina göre, 2021 yilinda Türkiye'de toplam 22 milyon 738 bin 300 çocuk içerisinde babasi vefat etmis çocuk sayisinin 272 bin 361, annesi vefat etmis çocuk sayisinin 82 bin 968, hem annesi hem babasi vefat etmis çocuk sayisinin ise 4 bin 451 oldugu görüldü. Cinsiyete göre incelendiginde, babasi vefat etmis erkek çocuk sayisinin 139 bin 707, kiz çocuk sayisinin 132 bin 654, annesi vefat etmis erkek çocuk sayisinin 42 bin 228, kiz çocuk sayisinin 40 bin 740, hem annesi hem babasi vefat etmis erkek çocuk sayisinin 2 bin 287, kiz çocuk sayisinin 2 bin 164 oldugu görüldü.
BOSANMA DAVALARI SONUCU VELAYETI ANNEYE VERILEN ÇOCUKLARIN ORANI YÜZDE 76,1 OLDU: Bosanma istatistiklerine göre, kesinlesen bosanma davalari sonucunda 2021 yilinda 174 bin 85 çift bosanirken 165 bin 937 çocuk velayete verildi. Bosanma davalari sonucu, çocuklarin velayetinin çogunlukla anneye verildigi görüldü. Çocuklarin velayetinin yüzde 76,1'inin anneye, yüzde 23,9'unun ise babaya verildigi görüldü.
TASINABILIR BILGISAYAR BULUNAN HANELERIN ORANI YÜZDE 49,5 OLDU: Hane halki bilisim teknolojileri kullanim arastirmasi sonuçlarina göre, evden Internete erisim imkânina sahip olan hanelerin orani 2004 yilinda yüzde 7 iken 2021 yilinda bu oran yüzde 92 oldu. Diger yandan hanelerde dizüstü, tablet, netbook gibi tasinabilir bilgisayar bulunma orani yüzde 0,9'dan yüzde 49,5'e, cep telefonu/akilli telefon bulunma orani yüzde 53,7'den yüzde 99,3'e yükseldi.
GENIS AILELERIN YÜZDE 27,2'SININ YOKSULLUK SINIRININ ALTINDA YASIYOR: Gelir ve yasam kosullari arastirmasi sonuçlarina göre, esdeger hane halki kullanilabilir fert medyan gelirinin yüzde60'i dikkate alinarak belirlenen sinira göre yoksulluk orani 2021 yilinda yüzde 21,3 olarak gerçeklesti. Hane halki tipine göre yoksulluk orani incelendiginde ise tek kisilik hane halklarinin yüzde 10,4'ünün, tek çekirdek aileden olusan hane halklarinin yüzde 20,9'unun, genis ailelerden olusan hane halklarinin yüzde 27,2'sinin, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kisiden olusan hane halklarinin ise yüzde 16,6'sinin yoksulluk sinirinin altinda yasiyor.
KENDILERINE AIT BIR KONUTTA YASAYANLARIN ORANI YÜZDE57,5 OLDU: Gelir ve yasam kosullari arastirmasi sonuçlarina göre, 2021 yilinda konutun mülkiyet durumlari incelendiginde, fertlerin yüzde 57,5'inin oturdugu konutun kendilerine ait oldugu, yüzde 26,8'inin ise kiraci oldugu görüldü. Lojmanda oturanlarin orani yüzde1,2 olurken kendi konutunda oturmayip kira ödemeyenlerin orani ise yüzde 14,6 olarak gerçeklesti.
KONUTUN IZOLASYONUNDAN DOLAYI ISINAMAMA, EN ÇOK KARSILASILAN KONUT VE ÇEVRE PROBLEMI OLDU: Gelir ve yasam kosullari arastirmasi sonuçlarina göre, fertlerin yüzde 34,3'ü konutunda izolasyondan dolayi isinma sorunu yasadi, yüzde 33,9'u sizdiran çati, nemli duvarlar, çürümüs pencere çerçevesi ve bunun gibi nedenlerle sorun yasadi. Fertlerin yüzde 23,4'ü trafik veya endüstrinin neden oldugu hava kirliligi, çevre kirliligi veya diger çevresel sorunlar yasiyor.
