Istanbul Sanayi Odasi (ISO), ‘Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kurulusu-2021’ arastirmasi sonuçlarini açikladi. Buna göre; 2021 yilinda, üretimden satislara göre en büyük kurulus, önceki yil oldugu gibi yine Türkiye Petrol Rafinerileri A.S. (TÜPRAS) oldu. TÜPRAS, ilk sirayi 136,8 milyarlik satis geliriyle elde etti. TÜPRAS'i, 67,3 milyar TL'lik satis geliri ile Ford ve 55,2 milyar TL'lik satis geliri ile Star Rafineri izledi.
ISO, 1968 yilindan bu yana araliksiz yaptigi ‘Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kurulusu’ arastirmasinin 2021 yili sonuçlarini bugün açikladi.
ISO Odakule'de düzenlenen basin toplantisinda ISO Yönetim Kurulu Baskani Erdal Bahçivan tarafindan açiklanan arastirma sonuçlarina göre; 2021 yilinda üretimden satislara göre en büyük kurulus, önceki yil oldugu gibi yine TÜPRAS oldu. Üretimden satislara göre en büyük kurulus 136 milyar 793 milyon TL ile TÜPRAS olurken 67 milyar 305 milyon TL ile Ford Otomotiv Sanayi A.S. ikinci, 55 milyar 187 milyon TL ile Star Rafineri üçüncü, 46 milyar 152 milyon TL ile Toyota Otomotiv dördüncü ve 38 milyar 669 milyon TL ile Iskenderun Demir ve Çelik besinci sirada yer aldi.
SON 10 YILIN EN GÜÇLÜ PERFORMANSINI SERGILEDI
ISO Yönetim Kurulu Baskani Erdal Bahçivan, verilerle ilgili olarak, “Türkiye ekonomisi, geçen yil dünya genelinin çok üzerinde gerçeklesen yüzde 11’lik büyüme ile son 10 yilin en güçlü performansini sergiledi. ISO 500’ün ihracat rakamlarinda da görülecegi üzere bu durum, özellikle dis talepteki artistan kaynaklandi. Genisleyen iç talep de ekonomik büyümeyi destekledi. Sanayi sektörü yüzde 16,6, imalat sanayii de yüzde 17,2 artisla büyümeye en yüksek katkiyi sagladi. Sanayi sektörünün sürükleyici rolü, her ay açikladigimiz Istanbul Sanayi Odasi Türkiye Imalat PMI’nin geçen yilki verilerinde zaten görülüyordu” degerlendirmesini yapti.
ISO 500’ÜN BÜYÜMESINDE ENFLASYON ETKISI
Arastirma sonuçlarina göre; Türkiye’nin 500 büyük sanayi kurulusunun üretimden satislari, 2020’deki 1,2 trilyon lira olan seviyesinden, yüzde 73,8’lik artisla 2021 yilinda 2 trilyon lirayi geçti. Artisin yüksek olmasinda, ihracattaki güçlü büyüme ile döviz kurlari ve enflasyondaki hareketlenme etkili oldu. Geçmis dönemlerle kiyaslandiginda; ISO 500’ün üretimden satislarinda bundan daha yüksek oranli artislarin, son olarak 1992-1997 dönemindeki yüksek enflasyon ortaminda gerçeklestigi görüldü. Söz konusu dönemde ISO 500’ün üretimden satislarinin yillik artis oranlari, o yillarda da yüzde 78 ile yüzde 112 araliginda seyretmisti. ISO 500’ün ihracati da yüzde 33,9’luk artisla 85,8 milyar dolara ulasti. ISO 500’ün ihracat artisi, Türkiye genelinin 1,1 puan üzerinde gerçeklesti. Böylece hem Türkiye hem de ISO 500 ihracati tarihsel rekor kirdi.
FAALIYET KÂRI YÜZDE 139 ARTTI
Arastirmaya göre; ISO 500’ün 2021’de faaliyet kâri, yüzde 139 oraninda artarak 143 milyar liradan 342 milyar liraya çikti. Böylece faaliyet kârliligi, 4 puan artisla yüzde 14,8’e yükseldi. Benzer sekilde faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr da yüzde 120’ye yakin bir artisla 185 milyar liradan 405 milyar liraya siçradi. Bunun sonucunda FAVÖK kârliligi, 3,6 puan artisla yüzde 17,5’e çikti. Vergi öncesi kâr ve zarar toplami ise yüzde 137 artarak 92,5 milyar liradan 219 milyar liraya yükseldi. Bu gelisme, satis kârliligini 2,5 puan artisla yüzde 9,5’e tasidi.
DEVLERIN FINANSMAN GIDERI TL'DEKI DEGER KAYBI NEDENIYLE YÜZDE 135 ARTTI
ISO 500’ün 2021’de faaliyet kâri, yüzde 139 oraninda artarak 342 milyar liraya çikti. Finansman giderleri ise Türk lirasindaki deger kaybi, enflasyondaki artis ve faiz oranlarindaki yükselisin etkisiyle yüzde 135 oraninda artarak 209 milyar liraya yükseldi. Böylece finansman giderlerinin faaliyet kârina orani, hafif düsüse ragmen son yillarda oldugu gibi yüzde 60’in üzerinde kaldi. Öz kaynaklar yüzde 53 artarak 624 milyar liraya yükselirken toplam borçlar yüzde 71 büyüdü ve 1,5 trilyon liraya çikti.
AKTIF TOPLAM YÜZDE 65,4 ARTTI, TOPLAM BORÇLAR YÜZDE 71 BÜYÜDÜ
ISO 500'ün ana bilanço göstergesine göre; 2021 yilinda ISO 500’ün aktif toplami, yüzde 65,4 artarak 1,3 trilyon liradan 2,1 trilyon liraya yükseldi. Aktifler içerisinde ana kalemlerde dönen varliklar yüzde 74 artisla 821 milyar liradan 1,4 trilyon liraya ulasirken duran varliklar yüzde 51 artisla 467 milyar liradan 706 milyar liraya yükseldi. Öz kaynaklar 407 milyar liradan 624 milyar liraya yükselerek yüzde 53 artarken toplam borçlar 881 milyar liradan 1,5 trilyon liraya çikarak yüzde 71 büyüdü.
KDV YÜKÜ YÜZDE 91 ARTTI
ISO 500’ün üzerindeki devreden KDV yükü, yüzde 91 gibi büyük bir artisla 24 milyar liraya yaklasti. Kâr eden kurulus sayisi 405 olurken faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr elde eden firma sayisi ise 489 oldu. Yine ISO 500’de teknoloji yogunluguna göre yaratilan katma deger dagilimina göre, en yüksek payi yüzde 33,3 ile düsük teknoloji yogunluklu sanayiler almaya devam etti. Bununla birlikte orta-düsük ve orta-yüksek teknolojilerin payinin yüzde 53’lerden yüzde 60’lara yükselmesi de teknolojik dönüsüm açisindan umut verici oldu. Diger yandan yüksek teknoloji yogunluklu sanayilerin payi yüzde 6,4’ten yüzde 6,1’e geriledi.
AR-GE YAPAN KURULUS SAYISI 265, ISTIHDAM ARTISI ISE YÜZDE 5,6 OLDU
ISO 500’de AR-GE harcamasi yapan kurulus sayisi 2021’de 265 olurken AR-GE harcamalari, anket verileri ile yaklasik 9 milyar TL düzeyinde gerçeklesti. Bu durum, 2020’ye göre yaklasik yüzde 44’lük artisa isaret etti. ISO 500’ün istihdami da 2021 yilinda yüzde 5,6 artarak 757 bin 24 kisiye yükseldi. Ayni yilda ödenen maas ve ücretlerdeki artis ise yüzde 33 oldu. Yine ISO 500 içinde yabanci sermaye payli kuruluslarin sayisi 1 adet daha azalarak 109’a indi.
SANAYIDEKI AGIRLIK ANADOLU LEHINE GELISTI
Ayrica ISO 500’de yer alan kuruluslarin bagli oldugu oda bilgilerine göre siralanmasi sonucu, sanayideki agirligin Anadolu lehine gelistigi görüldü. Son yillarda sayisal olarak düsüs egiliminde olmasina karsin en büyük pay, 158 firma ile halen Istanbul Sanayi Odasi’na ait olurken Istanbul’u 41 kurulus ile Kocaeli Sanayi Odasi ve 40 kurulus ile Ege Bölgesi Sanayi Odasi izledi. Bu odalari da 33’er kurulus ile Ankara Sanayi Odasi ve Gaziantep Sanayi Odasi, 18 kurulus ile Kayseri Sanayi Odasi ve 16 kurulus ile de Bursa Ticaret ve Sanayi Odasi takip etti.
