CHP Istanbul Milletvekili Sezgin Tanrikulu’nun hazirladigi Türkiye’de Insan Hak Ihlalleri Mayis Raporu’na göre; 207 yurttasin yasam hakki ihlal edilirken 697 kisi toplanti ve gösteri yürüyüsü sirasinda gözaltina alindi. Mayis ayinda ayrica toplam bin 364 toplatma ve erisimi engelleme karari verildi. Tanrikulu, “Bu tablo içerisinde Meclis’e gelen yeni medya yasasi var. Hem tablo bu kadar agir hem tabloyu agirlastirmak için Meclis’te bir sosyal medya yasasi görüsülüyor” dedi.
Sezgin Tanrikulu, hazirladigi Türkiye’de Insan Hak Ihlalleri Mayis Raporu’nu yayinladi. Raporu ANKA Haber Ajansi’na degerlendiren Tanrikulu, sunlari söyledi:
“Mayis ayinda da agir insan haklari ihlalleri islenmeye devam etti. Adalet ve Kalkinma Partisi’nin, Türkiye’de basardigi bir sey var, o da zulümde esitligi sagladi. Insan haklari ihlallerini bütün Türkiye cografyasina yaydi ve her alanda kimlik, cinsiyet, mezhep, yas, cinsel yönelim gözetmeden herkese esit bir biçimde en agir insan haklari ihlalleri uygulanmaya devam ediyor.
“HEM TABLO BU KADAR AGIR HEM TABLOYU AGIRLASTIRMAK IÇIN MECLIS’TE BIR SOSYAL MEDYA YASASI GÖRÜSÜLÜYOR”
Mayis ayinda 207 yasam hakki ihaleli var. Bunlardan 167’si is cinayeti, 38’i kadin cinayeti, 1 gözaltinda ölüm, 4’te cezaevinde ölüm var. Mayis ayinda, ikisi çocuk olmak üzere 316 kisi, gözaltinda veya gözaltina alinirken gözetim merkezlerinde iskence görmüs. 53 kisi de cezaevlerinde iskence gördügünü iddia etmis. Toplam 169 iskence ve kötü muamele iddiasi var. Hepsi ayrintisiyla raporumuzda var. Düsünce ve ifade özgürlügü konusunda da çok agir bir tablo var. Toplatma, erisim engeli kararlari sayisi bin 364, düsünceyi ifade etme nedeniyle tutuklanan sayisi 9. Bu tablo içerisinde Meclis’e gelen yeni medya yasasi var. Hem tablo bu kadar agir hem tabloyu agirlastirmak için Meclis’te bir sosyal medya yasasi görüsülüyor.
Örgütlenme özgürlügü bakimindan da gözaltina alinan, tutuklanan belediye baskani, belediye meclis üyesi sayisi 23. 697 kisi toplanti ve gösteri yürüyüsü sirasinda gözaltina alinmis, 64 basin açiklamasina müdahale edilmis. Adalet ve Kalkinma Partisi iktidarinin insan haklari ihlalleri bakimindan mayis ayi tablosunun ne kadar çok agirlastigini ve önümüzdeki zaman diliminde de agirlasacagini bir kez daha ortaya koyuyor ama biz bunlarla mücadele etmeye, bunlari sizlerle paylasmaya, hukuk kurallari içerisinde hesap sormaya söz veriyoruz.”
Tanrikulu’nun hazirladigi raporda öne çikan bazi tespitler söyle:
“AIHM KARARI: AIHM, Af Örgütü Onursal Baskani Taner Kiliç’in yaptigi basvuruyu 31 Mayis günü karara bagladi. AIHM, 2017 yilinda tutuklanan Taner Kiliç’in ‘özgürlük ve güvenlik’ ve ‘ifade özgürlügü’ haklarinin ihlal edildigine, Türkiye’nin Taner Kiliç’a toplam 24 bin 500 euro tazminat ödemesine karar verdi.
ANAYASA MAHKEMESI KARARI: Anayasa Mahkemesi, 2015 yilinda Izmir’de katildigi bir eylemde polisin fiziksel siddetine maruz kalan, suç duyurusu da ‘kovusturmaya yer olmadigi karari’ ile sonuçlanan Nuray Zencir’in bireysel basvurusunu karara bagladi. 24 Mayis günü Resmi Gazete’de yayinlanan kararda, ‘insan haysiyetiyle bagdasmayan muamele yasaginin maddi ve usul boyutu itibariyla ihlal edildigi’ belirtildi. Mahkeme, Nuray Zencir’e 90 bin TL manevi tazminat ödenmesine, ihlalin sonuçlarinin giderilmesi için yeniden sorusturma açilmasina karar verdi.
OHAL KOMISYONU BASVURULARI: Olaganüstü Hal Islemleri Inceleme Komisyonu’nun 27 Mayis günü yayinladigi duyuruda, toplam 127 bin 130 basvurudan 124 bin 235’i hakkinda karar verildigi, 2 bin 895 basvuru hakkinda incelemenin devam ettigi bildirildi. Açiklamada, karara baglanan basvurulardan 17 bin 265’nin kabul, 106 bin 970’nin ret ile sonuçlandigi, ayrica 3 bin 580 dosya için ise ön inceleme karari verildigi duyuruldu.
TOPLANTI VE GÖSTERI YÜRÜYÜSLERI KANUNU: Içisleri Bakanligi, Danistay 10. Daire’nin 2020 yilinda verdigi karar uyarinca Toplanti ve Gösteri Yürüyüsleri Kanununun Uygulanmasina Iliskin Yönetmelikte degisiklik yapti. 24 Mayis günü Resmi Gazete’de yayinlanan degisiklige göre, toplanti ve gösteri güzergahinin belirlenmesine iliskin 3. maddesinin 1. fikrasinin (a) bendinde yer alan ‘ve vatandaslarin günlük yasamini zorlastirmayacak’ ibaresi, ‘vatandaslarin günlük yasamini asiri ve katlanilamaz derecede zorlastirmayacak’ seklinde degistirildi; (ç) bendinde yer alan ‘ve vatandaslarin günlük yasamini zorlastirmayacak’ ibaresi de kaldirildi.
KADIN CINAYETLERI: Bianet.org’un hazirladigi ‘Erkek Siddeti Çetelesi’ne göre, mayis ayinda en az 32 kadin ve 6 çocuk öldürüldü. Erkekler, mayis ayinda en az 64 kadina siddet uyguladi, en az 22 kiz ve erkek çocugunu istismar etti, en az 11 kadini taciz etti, 65 kadini da seks isçiligine zorladi.
IS CINAYETLERI: Isçi Sagligi ve Is Güvenligi Meclisi’nin verilerine göre; mayis ayinda 167 isçi, is cinayetleri sonucunda yasamini yitirdi. 2022 yilinin ilk bes ayinda is cinayetleri sonucunda yasamini yitirenlerin 43’nün kadin, 15’nin çocuk/genç, 38’nin göçmen/mülteci oldugu belirlendi.
ISKENCE OLAYLARI: Mayis ayinda 2’i çocuk en az 29 kisi, gözaltinda ya da gözalti merkezleri disinda iskenceye maruz kaldigini basina açikladi, suç duyurusunda bulundu ve/veya insan haklari örgütlerine basvurdu.
Mayis ayinda gerçeklestirilen (Isçi Bayrami, Gezi Parki direnisinin yildönümü, Onur Yürüyüsü) eylemlerde en az 287 kisi, polisin/jandarmanin fiziksel siddetine maruz kaldi.
TOPLATMA, ERISIMI ENGELLEME KARARLARI: yenicaggazetesi.com.tr, birgun.net (3 köse yazisi, Mersin 3. Sulh Ceza Hakimligi), cumhuriyet.com.tr, birgun.net, diken.com.tr (3 sosyal medya paylasimi, Gaziantep 2. Sulh Ceza Hakimligi), cumhuriyet.com.tr, yenicaggazetesi.com.tr (Ankara 7. Sulh Ceza Hakimligi), cumhuriyet.com.tr, birgun.net, gazeteduvar.com.tr (Bursa 6. Sulh Ceza Hakimligi), ifade.org.tr/engelliweb (Istanbul Bakirköy 3. Sulh Ceza Hakimligi), cumhuriyet.com.tr (Istanbul 7. Sulh Ceza Hakimligi).
RTÜK KARARLARI: Halk TV: Iki ayri idari para cezasi. TELE 1: Iki ayri idari para cezasi. Flash TV: Idari para cezasi. KRT: Iki ayri idari para cezasi (Gezi Davasi’ndan sonra CHP ve TIP milletvekillerinin açiklamalarini yayinlamak ve CHP Genel Baskani Kemal Kiliçdaroglu’nun bir açiklamasina yer vermek gerekçesiyle). FOX TV: Idari para cezasi.”
