Emekli Tugamiral Türker Ertürk, Montrö Bogazlar Sözlesmesi için, “Bu, gerçekten diplomatik zafer. Montrö Bogazlar Sözlesmesi Karadeniz’i ayricalikli hâle getiriyor. Türkiye’nin güvenligini esas aliyor. 24 Temmuz’da Türkiye’nin tapusu durumunda olan Lozan’i animsayacagiz. Montrö, Lozan’in mütemmim gücü, ayrilmaz parçasidir. Lozan Bogazlar Sözlesmesi’nden egemenligimizi ve güvenligimizi tehdit eden, yeterince memnun olmadigimiz bazi hususlar vardi. Askersizlestirmek ve bogazlar komisyonu gibi. Montrö Bogazlar Sözlesmesi bu sakincalari ortadan kaldiran, Türkiye’nin güvenligini esas alan ve Türkiye bunu kaldiraç gücü olarak kullanarak 2.Dünya Savasi’ndan, Soguk Savas’tan yara almadan çikti ve Karadeniz’i bir rekabet denizi hâline getirtmedi” diye konustu.
Bugün Montrö Bogazlar Sözlesmesi’nin imzalanmasinin 86’nci yildönümü. 2008-2010 yillari arasinda Deniz Harp Okulu Komutanligi yapan emekli Tugamiral Türker Ertürk, Kanal Istanbul Projesi ve Rusya’nin 24 Subat’ta Ukrayna’ya saldirmasiyla birlikte pek çok kez gündeme gelen Montrö Bogazlar Sözlesmesi’nin Türkiye açisindan önemini ANKA Haber Ajansi’na degerlendirdi. Bugünün iki açidan önemli oldugunu belirten Türker, söyle konustu:
“KIBRIS BARIS HAREKATI ILE YALNIZCA KIBRIS’A BARIS GELMIYOR, KOMSUMUZ YUNANISTAN’A DA DEMOKRASI GETIRIYOR”
“Bir tanesi 86 yil önce imzalanan Montrö Bogazlar Sözlesmesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk büyük diplomatik zaferi. Bir de 48 yil önce kazanilan Kibris Baris Harekati var. Kibris’a yalnizca baris gelmiyor, o sirada Yunanistan’da albaylar cuntasi var, bir diktatörlük var. Bu harekat, komsumuz Yunanistan’a da demokrasi getiriyor. Ayni gün, birisi Cumhuriyet’in ilk diplomatik zaferi, ikincisi Cumhuriyet’in Kurtulus Savasi’ndan sonraki ilk askeri zaferi. Onun için bugün, gerçekten çok önemli bir gün.”
“YARIN ERDOGAN, ‘MONTRÖ BOGAZLAR SÖZLESMESI’NI, LOZAN’I SAYMIYORUM, IPTAL ETTIM’ DESE, EDEBILIR”
Ertürk, Danistay 10.Daire’nin Türkiye’nin Istanbul Sözlesmesi’nden Cumhurbaskani imzasiyla çekilmesi kararinin iptali istemiyle açilan davayi dün reddetmesine de degindi. Kararin hukuki olmadigini belirten Ertürk sunlari kaydetti:
“Bu kararin üzerinde agir bir iktidarin vesayeti var. Demokrasilerde kim olursa olsun, hiç kimse Meclis’in üzerinde degildir, Meclis’in onayladigi uluslararasi anlasmalarin, sözlesmelerin üzerinde degildir. Ama bu kararla, Danistay bunu reddederek kadina siddetin önünü açmistir. Ayni zamanda Meclis tarafindan onaylanan uluslararasi sözlesmelerin bir kisinin karariyla yok edilebileceginin de önünü açmistir. Yarin Erdogan, ‘Montrö Bogazlar Sözlesmesi’ni, Lozan’i saymiyorum, iptal ettim’ dese, edebilir. Evet hukuki degil, ama bu karar bunun önünü açiyor. Bu korkunç bir olay.”
“IKTIDAR SIKISMIS DURUMDA”
TBMM Baskani Mustafa Sentop’a sorulan uluslararasi sözlesmelerden Cumhurbaskanligi kararnamesiyle çikilip çikilamayacagina iliskin soru ve 104 amiralin imzaladigi Montrö Bildirisi sürecine deginen Ertürk, iktidarin neden bu yolu izledigini söyle açikladi:
“Belli ki iktidar sikismis vaziyette, okyanus ötesinden destek alabilmek için, çünkü biz biliyoruz ki ABD’nin, Ingiltere’nin özellikle Soguk Savasin bitiminden itibaren Montrö’yü degistirmek istediklerini, iktidar bunu bildigi için ‘Beni destekleyin, ben size her türlü tavizi veririm’ demek istiyor. Türkiye için egemenlik ve güvenlik anlaminda olan, yasamsal derecede önemi olan ‘Montrö’den bile vazgeçebilirim’ mesajini veriyor. Amiraller duyuru yapinca, bu konuda Türkiye’de konusabilecek durumda olan, amirallerin bilgisi sadece kitabi degil, uygulamalardan dolayi korkunç bilgileri var. Türkiye’de bu konuda konusabilecek en yetkili agiz onlar ve böyle bir seye dikkat çektiler. Türk halki da buna ilgi gösterdi. Iktidar da buna kizdi. Çünkü Montrö’de taviz vermeye hazirlanirken, pismis asa su katti amiraller.”
“24 TEMMUZ’DA LOZAN’I ANIMSAYACAGIZ”
Montrö Bogazlar Sözlesmesi’ni diplomatik bir zafer olarak niteleyen Ertürk, Sözlesme’nin Karadeniz’i ayricalikli hâle getirdigini söyledi. Ertürk söyle devam etti:
“Montrö Bogazlar Sözlesmesi Karadeniz’i ayricalikli hâle getiriyor. Türkiye’nin güvenligini esas aliyor. Önümüzdeki hafta, 24 Temmuz’da çok önemli bir günü animsayacagiz, Lozan’i animsayacagiz. Türkiye’nin tapusu durumunda olan Lozan’i animsayacagiz. Montrö, Lozan’in mütemmim gücü, ayrilmaz parçasidir. Niçin öyle söylüyoruz? Çünkü Lozan Baris Anlasmasi’nin yaninda Lozan Bogazlar Sözlesmesi vardi. Lozan Bogazlar Sözlesmesi’nden egemenligimizi ve güvenligimizi tehdit eden, yeterince memnun olmadigimiz bazi hususlar vardi. Askersizlestirmek ve bogazlar komisyonu gibi. Montrö Bogazlar Sözlesmesi bu sakincalari ortadan kaldiran, Türkiye’nin güvenligini esas alan ve Türkiye bunu kaldiraç gücü olarak kullanarak 2.Dünya Savasi’ndan, Soguk Savas’tan yara almadan çikti ve Karadeniz’i bir rekabet denizi hâline getirtmedi. Iktidar, bu konuda geri adim atabilecegi mesajini verdi. Amiraller bu konuda hassasiyet yaratinca sinirlendi. Ama 24 Subat’ta baslayan Ukrayna savasi, amirallerin ne kadar hakli oldugunu, Montrö Sözlesmesi’nin ne kadar yasamsal derecede önemli oldugunu ortaya koydu ve bunu halk gördü. Amiraller bu konuda farkindalik sagladi. Bu zaferi bize kazandiranlari, basta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, saygiyla, minnetle ve rahmetle aniyoruz.”
“SAVAS, MONTRÖ’NÜN NE KADAR ÖNEMLI OLDUGUNU KAFALARA DANK ETTIRDI”
Ertürk, Rusya’nin Ukrayna’ya yönelik saldirisinin Sözlesme’nin önemini hatirlattigini belirtti. Ertürk sözlerine söyle devam etti:
“Ama yasanan bir musibet, bir savas Montrö’nün ne kadar önemli oldugunu kafalara dank ettirdi. O yüzden bu konuda ilk günlerdeki tavizkar heyecanlarinin kayboldugunu görüyorum. Ama iktidarin seçimi kazanma sansi yok. Seçimi kazanabilmek için veya ‘Kazandim’ diyebilmek için çesitli iç ve dis politik hamleler yapiyor. Sikistiginda, bilin ki, bu konuda taviz masasina gelebilecek durumdadir. Onun için uyanik olmaliyiz. Bu konuda farkindaligimizi arttirmaliyiz ki iktidar bu raddeye gelemesin.”