Basin Ilan Kurumu, pandeminin sona ermesinin ardindan denetimlerini siklastirdi. Ilk alti ayda 44 ilde 484 gazeteyi planli sekilde denetleyen kurum, temmuz ayinda ise birçok gazeteye ani denetim gerçeklestirdi. Denetimler sirasinda gazeteci cemiyetleri ile Basin Ilan Kurumu Genel Kurulu Üyelerinin sahibi bulunduklari gazetelerde mevzuata aykiri davranildiginin ortaya çikmasi herkesi sok etti.
Geçtigimiz haziran ayinda birçok ilde sel baskinlarina ve can kayiplarina neden olan saganak yagislarin, görüldügü illerdeki yerel gazeteler tarafindan günler sonra haber yapildigini tespit eden Basin Ilan Kurumu, gazete sayfalarinin önceden hazirlanmis ve basilmis olma ihtimalini degerlendirmeye aldi. Ayni günlerde farkli sube müdürlüklerinden benzer sikayetlerin gelmesi üzerine Kontrol Hizmetleri Müdürlügü, bagimsiz gazeteci üyelerin de yer aldigi kontrol kurulu üyelerini ani denetim yapmak üzere çesitli illerde görevlendirdi.
DUYAN HERKESI SASIRTTI
Kontrol kurulu üyelerinin gazete basiminin yapildigi matbaalarda gerçeklestirdigi denetimlerde süpheleri ortadan kaldiran tablo ile karsi karsiya kalindi. Resmi Ilan ve Reklam Yönetmeligi geregince saat 17.00’dan önce baskiya girmemesi gereken gazetelerin basilmis oldugu, paketlenerek dagitim için hazir bekletildigi görüntülü kayda alindi. Günde en az 2 bin 400 adet basmasi ve satmasi gereken gazetelerin günlük sadece 250 adet basildigi anlasildi. Karsilasilan manzara tek tek tutanakla kayitlara geçirildi.
Kontrol Kurulu Ön Raporunu degerlendiren Basin Ilan Kurumu Genel Müdürlügü, denetimlerde mevzuata aykiri davrandiklari tespit edilen gazeteler hakkinda, sahiplerinin kim olduguna bakilmaksizin detayli inceleme yapilmasi ve sonuna kadar gidilmesi karari aldi.
FIKIR ISÇILERININ ASLINDA GÖREV YAPMADIGI BELIRLENDI
Karar üzerine; sahadaki baski denetimlerinde sorun görülen gazeteler, idari ve geriye dönük içerik incelemesine tabi tutuldu. Kontrol Hizmetleri Müdürlügü, karar geregi incelemesini tamamlamasinin ardindan gazeteler hakkindaki kesinlesmis Denetim Raporunu tamamladi.
Hazirlanan raporda, 30 yildir Ankara Gazeteciler Cemiyeti Baskanligini ve Basin Ilan Kurumu Genel Kurul Üyeligini yürüten Nazmi Bilgin’in gazetesi 24 Saat’in sadece 250 adet basildigi, baski isleminin saat 17.00’dan önce gerçeklestirildigi, prova baskisi savunmasinin yersiz oldugu çünkü baglanarak balya haline getirilmis gazetelerin üzerine bayi etiketinin yapistirildiginin tespit edildigi belirtildi. Gazetenin, tutulmasi zorunlu olan defterleri tutmadigi ve kadrosunda çalisiyor gösterilen fikir isçilerinin aslinda görev yapmadigi kaydedildi.
Bir diger Genel Kurul Üyesi Abdi Pehlivan’in sahibi oldugu Sonsöz ile Abdi Pehlivan’in kizi Bahar Pehlivan’in sahibi oldugu Zafer gazeteleri hakkinda ise, 24 Saat gazetesine benzer sekilde erken bir saatte, asgari satis sartinin çok altinda baski yaptigi, yine tutulmasi zorunlu olan defterleri tutmadigi ve kadrosundaki fikir isçilerinin çalistiginin gösterir delile ulasilamadigi vurgulandi.
Izmir Gazeteciler Cemiyeti adina Baskan Dilek Gappi Umdular’in sahipligini üstlendigi 9 Eylül’ün tutulmasi zorunlu defterleri tutmadigi ve kadrosundaki fikir isçilerinin fiilen görev yapmadiginin alti çizildi.
Umdular gibi Basin Ilan Kurumu Genel Kurulu Üyesi olan Türkiye Gazeteciler Federasyonu Baskani Nuri Kolayli’nin tüzel kisi temsilciligini üstlendigi Bursa merkezli A Gazete’nin, 49 gün boyunca zorunlu defterleri tutmadigi kaydedildi.
Daha önce Yönetim Kurulu Üyesi olarak da görev yapan Genel Kurul Üyesi Mustafa Arslan’in gazetesi Konya Yenigün’de ise, kadroda gözüken fikir isçilerinin fiilen görev yaptiginin tespit edilemedigi ve 157 gün defter tutma zorunlulugunu yerine getirmediginin anlasildigi vurgulandi.
Arslan’in adi daha önce de kisa çalisma ödenegi yoluyla haksiz menfaat saglandigi iddialari ile gündeme gelmisti. Türkiye Gazeteciler Federasyonu Genel Baskani Yilmaz Karaca’nin “Kendine ait gazeteye 6 ay boyunca kisa çalisma ödenegi uygulatmakla” suçladigi Arslan ise, “Gizli sakli bir sey yok” seklinde cevap vermisti.
Basin Ilan Kurumu Genel Müdürlügü, Kontrol Müdürlügü’nün Denetim Raporu dogrultusunda; 24 Saat, Sonsöz, Zafer ve Konya Yenigün gazetelerine önce mahsup uyguladi, ardindan da resmi ilan yayinlama haklarini durdurdu. 9 Eylül ve A Gazete hakkinda ise, yaklasik 1 milyon Türk Lirasi mahsup uygulanmasina karar verdi. Genel Müdürlük karari teblig edilen gazetelerin 10 gün içinde Yönetim Kurulu’na itiraz haklari bulunuyor.
