Kriptomeda, kripto ekosisteminin nabzini tutmaya devam ediyor. Merkeziyetsizlik kavraminin konusuldugu Kripto Meydani etkinligiyle Türk kripto ekosisteminin paydaslari bir kez daha bir araya geldi. Etkinlikte yer alan uzman konusmacilar merkeziyetsizlik tartismalarina dair görüslerini paylasti.
Çatisi altinda Cointelegraph Türkiye, BTCHaber ve Coinkolik.com gibi önemli mecralar barindiran Kriptomeda’nin düzenledigi Kripto Meydani’nda “Merkeziyetsizlik” kavrami ele alindi. Levent Kolektif House’da üçüncüsü düzenlenen etkinlik Türk kripto ekosistemindeki paydaslari ve uzmanlari bir araya getirdi. 27 Ekim’de gerçeklestirilen etkinlikte açilis konusmasini Kriptomeda CEO’su Eray Dengiz yapti. Etkinlikte, moderasyonu Kivilcim Harika Ertunç üstlenirken; Ekonomi Editörü Sefer Yüksel, Teknoloji Yazari Ahmet Usta ve Akademisyen Çagla Gül Senkardes konusmaci olarak yer aldi.
Kripto ekosisteminde merkeziyetsizlik tartismalari sürmeye devam ediyor. Öte yandan merkezi yapilarin ulus devletlere muhtemel etkilerine dair yürütülen tartismalar da gündemdeki sicakligini koruyor. Kripto Meydani tam da böyle bir gündemin ortasinda ana temasini merkeziyetsizlik olarak belirledi. Etkinlikte yer alan uzman konusmacilar konuyla ilgili görüslerini dinleyicilerle paylasti.
Kripto Meydani’nda, merkeziyetsizlik tartismalarina dair görüslerini aktaran Akademisyen ve Yazar Çagla Gül Senkardes, “Merkeziyetsizligi blokzincir teknolojisi üzerinden tartisirsak belki de ilk etapta Bitcoin (BTC) teknolojisi gözümüzün önüne gelecektir. Yetki kimde, görev kimde, yönetim kimde diye tartistigimizda, merkezi bir yapinin olmadigi bir organizasyondan söz edebiliriz. Öte yandan büyük veriyi nasil yönetecegiz tartismalari da basladi. Veri yönetimi blokzincirle beraber bambaska bir yaklasimla konusulmaya baslandi. Ancak arada bir seyi kaçirdik. Yönetim, kavramsal ve operasyonel olarak yönetisime evriliyor. Tek tarafli bir otoritenin insanlari yönetmesinden ziyade bir yönetisim gerçegine dogru ilerliyoruz. Agirlikli merkeziyetsiz yapilarda da konuyu yönetisim olarak ele aliyorum. Kodlarken, konusurken ve anlamaya çalisirken yönetisim olgusu üzerinden bakmaya çalisiyorum. Benim nazarimda merkeziyetsizlik budur. Kavrami güç meselesinden hareketle açiklamayi seviyorum. Biz zaman zaman insani, asil odak noktamizi unutuyoruz. Insanlik bilgi toplumuna dönmüsken, bütün dijital teknolojiler bilgi üretimini bu kadar artirmisken güç meselesinin bilgiyle ne kadar yakin durmasi gerektigini de anlamamiz gerekiyor” dedi.
“Merkeziyetsiz gelecek diye bir sey yok”
Blokzincir teknolojisinin merkezi yapilara muhtemel etkilerine yönelik açiklamalarda bulunan Teknoloji Yazari Ahmet Usta, “Tarihe baktigimizda merkezi yapilarin kendilerine verilen görevleri istismar ettiklerini görüyoruz. Özellikle dijital çaga girdikten sonra bu sorunu nasil çözümleyebiliriz, merkeziyetsiz bir yönetisim sistemi kurabilir miyiz gibi sorulara cevap araniyor. Aslinda ifadenin kendisi, yönetisim ve merkeziyetsizlik birbirine zit anlama geliyor. Yönetisim varsa merkeziyetsizlik yok. Merkeziyetsizlik varsa yönetisim yok. O zaman da kaos ortaya çikiyor. Tanimi bu sekilde yaptigimizda bu durumu çözümleyen teknoloji blokzincir olarak gösterilebilir. Blokzincir üzerinden herhangi bir merkezi denetim veya kontrol mekanizmasi olmadan çalisacak bir iletisim kanali kurmak mümkün. Peki bu gelecekte dünyayi nasil etkileyebilir? Genelde merkezi yapilari ortadan kaldiracak seklinde anlasiliyor. Ilk algi bu yönde ancak bu alginin hatali oldugunu düsünüyorum.
2008 yilinda makalesi yayinlanan ve 2009 yilinda çalismaya baslayan Bitcoin (BTC) bir veri kümesini merkeziyetsiz bir sekilde yaratabilmenizi mümkün hale getirdi. Ancak Bitcoin merkeziyetsiz mi? Hayir degil. Bitcoin’i nereden aliyorsunuz? Borsadan aliyorsunuz. Borsaya girerken kimlik bilginizi, cep telefonu numaranizi vererek merkezi bir süreçten geçiyorsunuz. Bu yüzden merkeziyetsiz gelecek diye bir sey yok. Bence tam aksine merkeziyetsizlik illüzyonu üzerinden insanlari buna inandirip attiginiz her adimi, yaptiginiz her isi kontrol edebilen bir dünyayla karsi karsiya gelme tehlikesi içerisindeyiz” dedi.
Konuyla ilgili görüslerini paylasan Ekonomi Editörü Sefer Yüksel, “Biraz da sahiplik kavrami ön plana çikti. Kisilerin Web 3’le birlikte yaratabildigi seylere sahip olmasi, buradan bir deger yaratmasi, bu degeri blokzincir ve merkeziyetsizlik araciligiyla saklayabilmesi, paylasabilmesi ve alip satabilmesi mümkün hale geldi. Bunlarin devreye girdigi noktada da finans sektörü, bankalar devreye giriyor ve bu duruma kayitsiz kalamiyorlar. Özellikle metaverse dünyasiyla birlikte insa edilen dünyada sahipligin ön plana çikmasi bankalari harekete geçirdi. Bankalar bu konu özelinde ciddi anlamda çalismaya basladi.
Peki bu durumda ne olacak? Açikçasi bu sorunun cevabini bilmiyorum. Kesin degistirir mi? Hiç kimse bilemiyor bunu. Daha dogrusu geleneksel finansi yok edecek mi? Bunu da bilmiyoruz. Yakin vadede böyle bir sey olacagini düsünmüyorum ancak finans sektörü çok ciddi hazirlikli. Burada en önemli gündem regülasyon. Henüz dünyada çerçevesi çizilmemis yeni bir merkeziyetsiz yapida, kripto dünyasinda veya adina her ne derseniz deyin hazirliklar var. Tabiri caizse formalari giyinip isinmislar ancak kenarda regülasyonlari bekliyorlar” dedi.