ANKARA (IGFA) - Geçtigimiz günlerde TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen Sosyal Medya ve Internet Gazeteciligi Yasasi, diger adiyla dezenformasyonla mücadele düzenlemesi Resmi Gazete'de yayimlanarak yürürlüge girdi.
Kanuna göre, yasal zemine kavusturulmalari için internet haber siteleri ile basin kartina iliskin konular, Basin Kanunu'nun kapsamina alinarak radyo, televizyon, kamu kurum ve kuruluslarinin yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalisan kamu personeli, basin karti düzenlenmesi bakimindan süreli yayin çalisanlari gibi degerlendirilecek.
Basin Kanunu'nun amaçlari arasina basin kartina iliskin usul ve esaslari belirlemek de eklenecek. Basin karti talep eden medya mensuplari ve enformasyon görevlileri, kanun kapsamina dahil edilecek.
Internet haber siteleri de süreli yayin tanimi kapsamina alinacak. Düzenlemede "internet haber sitesi", "Iletisim Baskani", "Iletisim Baskanligi", "Basin Karti Komisyonu", "medya mensubu", "enformasyon görevlisi" de tanimlaniyor.
Internet haber sitelerinde faaliyet gösterdigi is yeri adresi, ticari unvani, elektronik posta adresi, iletisim telefonu ve elektronik tebligat adresi ile yer saglayicisinin adi ve adresi kendilerine ait internet ortaminda kullanicilarin ana sayfadan dogrudan ulasabilecegi sekilde ve "iletisim" basligi altinda bulundurulacak.
Internet haber sitelerinde bir içerigin ilk kez sunulmaya baslandigi tarih ile sonraki güncelleme tarihleri, her erisildiginde degismeyecek sekilde içerigin üzerinde belirtilecek.
Kayit için verilen beyannamede elektronik tebligat adresi de gösterilecek.
Yayim durdurma müeyyidesi internet haber siteleri bakimindan uygulanmayacak. Internet haber sitesinin hükme uymamasi halinde Cumhuriyet Bassavciligi 2 hafta içinde eksikligin giderilmesini veya gerçege aykiri bilgilerin düzeltilmesini internet haber sitesinden isteyecek. Istemin 2 hafta içinde yerine getirilmemesi durumunda Cumhuriyet Bassavciligi internet haber sitesi vasfinin kazanilmadiginin tespiti amaciyla asliye ceza mahkemesine basvuracak. Mahkeme en geç 2 hafta içinde kararini verecek.
Basvurunun kabul edilmesi halinde internet haber siteleri için saglanabilecek resmi ilan ve reklam ile çalisanlarinin basin kartina iliskin haklari ortadan kalkacak. Internet haber sitesi için saglanan haklarin ortadan kaldirilmasi, bu kanun veya ilgili mevzuat uyarinca öngörülen yaptirimlarin uygulanmasina engel olmayacak.
Internet haber sitesinde yayimlanan içerikler, gerektiginde talep eden Cumhuriyet Bassavciligina teslim edilmek üzere dogrulugu ve bütünlügü saglanmis sekilde 2 yil süre ile muhafaza edilecek.
Yargi mercileri tarafindan yayinin sorusturma ve kovusturma konusu oldugunun internet haber sitesine yazili olarak bildirilmesi halinde, bu islemlerin sonuçlandiginin bildirilmesine kadar sorusturma ve kovusturma konusu yayin kaydinin saklanmasi zorunlu olacak.
Internet haber sitelerinde zarar gören kisinin düzeltme ve cevap yazisini sorumlu müdür, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksizin, yaziyi aldigi tarihten itibaren en geç bir gün içinde, ilgili yayinin yer aldigi sayfa ve sütunlarda, URL baglantisi saglanmak suretiyle ayni puntolarla ve ayni sekilde yayimlamak zorunda olacak. Yayin hakkinda verilen erisimin engellenmesi ve/veya içerigin çikarilmasi kararinin uygulanmasi ya da internet haber sitesi tarafindan içerigin kendiliginden çikarilmasi durumunda, düzeltme ve cevap metni ilgili yayinin yapildigi internet haber sitesinde ilk 24 saati ana sayfasinda olmak üzere 1 hafta süreyle yayimlanacak.
Basilmis eserler veya internet haber siteleri yoluyla islenen veya bu kanunda öngörülen diger suçlarla ilgili ceza davalarinin bir muhakeme sarti olarak, günlük süreli yayinlar ve internet haber siteleri yönünden 4 ay, diger basilmis eserler yönünden 6 ay içinde açilmasi zorunlu olacak. Bu süreler basilmis eserlerin Cumhuriyet Bassavciligina teslim edildigi tarihten, internet haber siteleri için ise habere iliskin suç ihbarinin yapildigi tarihten baslayacak.
Kanunla basin karti basvurusu, niteligi ve türleri de belirlendi. Buna göre, basin karti basvurusu Iletisim Baskanligina yapilacak. Basin karti, resmi nitelikte bir kimlik belgesi olarak kabul edilecek.
Basin karti türleri söyle:
- Göreve bagli basin karti: Bir medya kurulusuna bagli olarak çalisan Türk vatandasi medya mensuplarina ve enformasyon görevlilerine verilen basin kartini,
- Süreli basin karti: Görev alani Türkiye'yi kapsayan yabanci medya mensuplarina verilen basin kartini,
- Geçici basin karti: Görev alani Türkiye'yi kapsamamakla beraber geçici bir süreyle Türkiye'ye haber amaçli gelen yabanci medya mensuplarina verilen basin kartini,
- Serbest basin karti: Geçici bir süreyle çalismayan veya yurt disinda serbest gazetecilik yapan medya mensuplarina verilen basin kartini,
- Sürekli basin karti: En az 18 yil mesleki hizmeti bulunan medya mensuplari ve enformasyon görevlilerine ömür boyu verilen basin kartini ifade edecek.
Basin karti, Türkiye'de faaliyet gösteren medya kuruluslarinin Türk vatandasi medya mensuplarina, süreli yayinlarin sahiplerine veya tüzel kisi temsilcileri ile radyo ve televizyonlarin yönetim kurulu baskanlarina, medya kuruluslari adina hareket eden ve görev alani Türkiye'yi kapsayan yabanci medya mensuplari ile görev alani Türkiye'yi kapsamamakla beraber geçici bir süreyle Türkiye'ye haber amaçli gelen yabanci medya mensuplarina, yurt disinda yayin yapan medya kuruluslarinin, Türk vatandasi sahiplerine ve çalisanlarina, yurt disinda serbest gazetecilik yapan Türk vatandasi medya mensuplarina, medya alaninda hizmet veren kamu kurum ve kuruluslarinda ve kamu kurum ve kuruluslarinin yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalisan kamu personeline, medya alaninda faaliyet göstermeleri sartiyla sendikalar ile kamu yararina faaliyette bulundugu tespit edilen dernek ve vakiflarin yöneticilerine verilebilecek.
Basin karti talep edenlerin basvuruda bulunabilmeleri için 18 yasini bitirmis olmasi, en az lise veya dengi bir egitim kurumundan mezun olmasi, kisitli veya kamu hizmetlerinden yasakli olmamasi sarti aranacak.
Ayrica basin karti talep edenlerin basvuruda bulunabilmesi için Türk Ceza Kanunu'nun 53'üncü maddesinde belirtilen süreler geçmis olsa bile; kasten islenen bir suçtan dolayi 5 yil veya daha fazla süreyle hapis cezasina ya da santaj, hirsizlik, sahtecilik, dolandiricilik, güveni kötüye kullanma, yalan taniklik, yalan yere yemin, iftira, suç uydurma, müstehcenlik, fuhus, hileli iflas, zimmet, irtikap, rüsvet, kaçakçilik, ihaleye fesat karistirma, edimin ifasina fesat karistirma, suçtan kaynaklanan malvarligi degerlerini aklama suçlari ile cinsel dokunulmazliga karsi suçlar, kamu barisina karsi suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin isleyisine karsi suçlar, milli savunmaya karsi suçlar, devlet sirlarina karsi suçlar, casusluk suçlari ve terör suçlarindan hüküm giymemis olmasi gerekiyor.
Kart talep edenlerde, Basin Mesleginde Çalisanlarla Çalistiranlar Arasindaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkinda Kanun hükümlerine uygun sözlesme yapmis olmasi ve mücbir sebepler disinda isten ayrildigi tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalismasi, medya faaliyeti disinda ticari faaliyette bulunmamasi sarti da aranacak.
Basin karti talep eden süreli yayin sahipleri veya tüzel kisi temsilcileri ile radyo ve televizyonlarin yönetim kurulu baskanlarinda, kamu kurum ve kuruluslarinda basin karti alabilecek çalisanlarda ve yabanci basin-yayin kuruluslarinda çalisan Türk vatandasi medya mensuplarindan basin karti talep edenlerde "Basin Mesleginde Çalisanlarla Çalistiranlar Arasindaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkinda Kanun hükümlerine uygun sözlesme yapmis olmasi ve mücbir sebepler disinda isten ayrildigi tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalismasi, medya faaliyeti disinda ticari faaliyette bulunmamasi" sartlari aranmayacak.
Sürekli ve serbest basin karti talep edenler ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) araciligiyla göreve bagli basin karti talep edenlerde ise "Basin Mesleginde Çalisanlarla Çalistiranlar Arasindaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkinda Kanun hükümlerine uygun sözlesme yapmis olmasi ve mücbir sebepler disinda isten ayrildigi tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalismasi" sarti aranmayacak.
Basin karti talep eden yabanci medya mensuplarina, medya kurulusu tarafindan görevlendirildiklerini belgelendirmeleri, Uluslararasi Isgücü Kanunu uyarinca çalisma izinlerinin olmasi, bagli bulunduklari kurulusun idare merkezinin bulundugu ülkenin Türkiye'deki büyükelçilik, elçilik veya konsolosluklarindan aldiklari takdim mektubunu ibraz etmeleri halinde, karsiliklilik esasi da gözetilerek Baskanlikça basin karti verilebilecek.
Basin Karti Komisyonu 19 üyeden olusacak. Komisyonda, Baskanligi temsilen 3 üyenin yani sira isçi sendikasi seklinde faaliyet gösteren sendikalardan basin karti sahibi üyesi en fazla olan sendika tarafindan belirlenecek 2 üye ile iletisim fakültesi dekanlari veya basin karti sahibi gazeteciler arasindan Baskanlikça belirlenecek 3 üye de yer alacak. Üyelerin görev süresi 2 yil olacak. Süresi dolan üyeler yeniden seçilebilecek.
Komisyon; basvuru sahibinin niteliklerini, mesleki çalismalarini, eserlerini, ödüllerini degerlendirerek basin karti tasiyip tasimayacagina karar verecek.
Basin Kanunu ile Bazi Kanunlarda Degisiklik Yapilmasina Dair Kanun'a göre, basin karti sahibinin, kanunda belirtilen niteliklere sahip olmadiginin veya bu nitelikleri sonradan kaybettiginin anlasilmasi halinde basin karti, Iletisim Baskanliginca iptal edilecek.
Basin karti sahibinin, basin ahlak esaslarina aykiri davranislarda bulunmasi halinde Basin Karti Komisyonu karariyla basin karti iptal edilecek.
Basin karti sahibinin gereken niteliklere sahip olmadiginin veya bu nitelikleri sonradan kaybettiginin anlasilmasi nedeniyle Iletisim Baskanliginca basin kartinin iptali halinde kartin iade edildigi tarihten itibaren 1 yil geçmedikçe yeniden basin karti verilmeyecek.
Belirtilen süreler, iptal edilen basin kartinin iade edildigi tarihten itibaren islemeye baslayacak.
Adli sicil kaydinda basin karti verilmesine engel bir suçtan mahkumiyeti bulunan kisilere, bu mahkumiyetler adli sicil kaydindan silinmedikçe veya yasaklanmis haklarin geri verilmesine karar verilmedikçe basin karti düzenlenmeyecek.
Iletisim Baskanliginca düzenlenecek basin kartlarinin sekli, medya kuruluslarinda aranacak sartlar, kontenjanlar, Basin Karti Komisyonunun belirlenmesi, çalisma ve karar alma usulleri, basvuru türleri ile basvuruda istenilecek belgeler Iletisim Baskanliginca çikarilacak yönetmelikle düzenlenecek.
Kanunun yürürlüge girdigi tarihten önce faaliyet gösteren internet haber siteleri, kanunun yürürlüge girdigi tarihten itibaren üç ay içinde yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda olacak.
Düzenlemenin yürürlüge girdigi tarihten önce usulünce verilmis olan basin kartlari, gerekli sartlari tasimalari kaydiyla geçerliligini korumaya devam edecek.
Yasayla 36 kisiden olusan Basin Ilan Kurumu Genel Kuruluna, resmi ilan yayimlayacak internet haber sitelerinden 2, Cumhurbaskani'nca belirlenecek 2, radyo, televizyon ve internet siteleriyle ilgili islemler gerçeklestiren BTK ile RTÜK'ten 2 temsilci eklenecek. Genel Kurul üye sayisi 42'ye çikacak.
Kurumun ülke genelinde görevli olmasiyla tüm Anadolu gazetelerinin kayitlari Basin Ilan Kurumunda tutuldugundan, Anadolu gazete sahipleri temsilcileri seçimi Iletisim Baskanligi yerine Basin Ilan Kurumu Genel Müdürlügü'nce düzenlenecek.
Anadolu gazete sahiplerinin Genel Kurula katilacak temsilcileri, resmi ilan yayimlayan Anadolu gazete sahiplerinin ya da bu gazetelerin ayri ayri gösterecekleri temsilcilerinin Genel Müdürlügün çagrisi üzerine katilacaklari toplantida farkli cografi bölgelerden olmak üzere seçilecek. Yeni üyeler belirlenene kadar mevcut üyelerin görevleri devam edecek.
Basin Ilan Kurumu Genel Müdürlügü, her ayin sonunda resmi ilan ve reklam verilebilecek olan mevkuteler ile internet haber sitelerinin isimlerini ve vasiflarini ihtiva eden birer listeyi, kurumun internet siteleri üzerinden duyuracak.
Internet haber sitelerinde yayimlanacak resmi ilan ve reklamlarin kapsam ve esaslari da belirlenecek. Böylece internet haber sitelerinde resmi ilan ve reklamlarin Basin Ilan Kurumu araciligiyla yayimlanabilmesine imkan saglanacak.
Basin Ilan Kurumu araciligiyla yayimlanan ilanlarin kopyalanmasi veya ticari faaliyete konu edilmesi durumlarina dair usul ve esaslarin tespit edilmesi için Genel Kurula yetki veriliyor, kamuya ait ilanlara vatandaslarin tek merkezden kolayca ulasabilmesi ve Basin Ilan Kurumu Ilan Portali'na hukuki statü kazandiriliyor.
Buna göre, Resmi Gazete'de yayimlananlar hariç olmak üzere Kanun, Cumhurbaskanligi Kararnamesi ve yönetmelikler uyarinca yayimlatilmasi mecburi olan resmi ilanlar ile daire ve tesekküller, kanun veya Cumhurbaskanligi Kararnamesiyle kurulan sair müesseseler veya bunlarin istiraklerinin internet haber sitelerinde yayimlatacaklari ilan ve reklamlar ancak Basin Ilan Kurumu araciligi ile yayimlanacak.
Kurum araciligiyla yayimlanan ilan ve reklamlarin, kopyalanmasi, yayimlanmasi, yayimlattirilmasi ve ticari faaliyete konu edilmesi Kurumun verecegi izne bagli olacak.
Cumhurbaskanligina bagli kurum ve kuruluslar ile Bakanliklar, bagli, ilgili veya iliskili kurum ve kuruluslar, diger kurum ve kuruluslarin kendi internet sitesinde yayini zorunlu olan ilanlarinin ayrica Basin Ilan Kurumu Ilan Portali'nda yayimlatilmasi zorunlu olacak. Bu ilanlarin Basin Ilan Kurumu Ilan Portali'ndaki yayinindan ücret alinmayacak.
Internet haber sitelerinde resmi ilan ve reklam yayimlatilmasi görevi Basin Ilan Kurumuna verildiginden, gazete ve dergiler için uygulanan müeyyideler internet haber sitelerine de uygulanacak.
Müeyyide uygulanan gazete, dergi ve internet haber sitelerinin basvuracagi yargi mercisi konusunda tereddütlerin giderilmesi amaciyla basvurulacak mahkeme yeri, Basin Ilan Kurumu Genel Müdürlügünün bulundugu yerdeki asliye hukuk hakimligi olarak degistirilecek, 15 gün olan mahkemenin karar verme süresi kaldirilarak konuya iliskin basit yargilama usulü getirilecek.
Yönetim Kurulu kararina karsi, kararin tebliginden itibaren 10 gün içinde Basin Ilan Kurumu Genel Müdürlügünün bulundugu yerdeki asliye hukuk hakimligine itiraz edilebilecek.
Internet haber sitelerinde resmi ilan ve reklam yayimlayacaklarin sorumluluklarina da kanunda yer veriliyor.
Internet haber sitelerinde resmi ilan ve reklam yayimlayacaklarin tasimasi gereken vasiflar ve yerine getirmesi gereken sorumluluklar ile yayina iliskin usul ve esaslar kanunun yürürlüge girdigi tarihten itibaren Basin Ilan Kurumu Genel Kurulunca 6 ay içinde çikarilacak yönetmelikle belirlenecek.
Icra ve Iflas Kanunu kapsamindaki tasinir, tasinmaz satislarinin gazete yoluyla ilan edilip edilemeyeceginin takdir yetkisi icra memurluklarinin tasarrufuna birakilacak. Icra memurlarinca ifa edilen bu yetkiden kaynaklanan uygulamalardaki farkliliklarin giderilmesi, bu ilanlarin internet haber sitelerinde de yayimlatilmasi amaçlaniyor.
Elektronik satis portali ve Basin Ilan Kurumu Ilan Portali'nda yapilacak ilan, artirmanin bitimine kadar erisime açik tutulacak.
Toplam muhammen bedeli 500 bin liraya kadar olan satislar için gazete veya internet haber sitesi ile ilan yapilip yapilmayacagina, icra dairesince alakadarlarin menfaatleri dikkate alinarak karar verilecek ancak toplam muhammen bedeli 500 bin liranin üzerinde ve 2 milyon liranin altinda olanlar, satisin yapilacagi yerde yayimlanan resmi ilan yayimlama hakkini haiz bir yerel gazete veya bir internet haber sitesinde ilan edilecek.
Satisin yapilacagi yerde resmi ilan yayimlama hakkini haiz yerel gazete veya internet haber sitesi yönetimi bulunmamasi halinde ilan, icra dairesinin belirleyecegi ayni il mülki sinirlari içerisinde bulunan baska bir yayin yerinde resmi ilan yayimlama hakkini haiz bir yerel gazete veya bir internet haber sitesi araciligiyla duyurulacak.
Toplam muhammen bedeli 2 milyon lira ve üzerinde olanlar ise bir internet haber sitesinde veya yurt genelinde dagitilip satisa sunulan ve ilan talebi tarihinde günlük fiili satisi 50 bin adedin üzerinde olan resmi ilan yayimlama hakkini haiz bir gazetede yayimlatilacak.
Gazete veya internet haber sitesinde yayimlanacak ilanlar es zamanli olarak Basin Ilan Kurumu Ilan Portali'nda da duyurulacak.
Basin Ilan Kurumu Ilan Portali'nda yayimlanacak ilanlardan ücret alinmayacak.
Parasal limitler bir önceki yilin aralik ayindaki yillik üretici fiyat endeksi esas alinarak Adalet Bakanligi tarafindan güncellenecek ve her yil 1 Subat'tan geçerli olmak üzere ayni tarihe kadar Resmi Gazete'de ilan edilecek. Sözü edilen parasal limitler olaganüstü hallerde yine Adalet Bakanliginin teklifi üzerine Cumhurbaskani karari ile güncellenebilecek.
Gazetede, internet haber sitesinde, elektronik satis portalinda veya Basin Ilan Kurumu Ilan Portali'nda ilani yapilan metindeki hatalar, ihale tarihi degistirilmeksizin sadece elektronik satis portalinda ilanen düzeltilecek.
Basin Kanunu'nun "Cezai ve Hukuki Sorumluluklar" ile ilgili düzenlemeleri içeren bölümlerine internet haber siteleri de eklenecek.
Halk arasinda endise, korku veya panik yaratmak saikiyle ülkenin iç ve dis güvenligi, kamu düzeni ve genel sagligi ile ilgili gerçege aykiri bir bilgiyi, kamu barisini bozmaya elverisli sekilde alenen yayan kimse 1 yildan 3 yila kadar hapis cezasiyla cezalandirilacak. Failin, suçu gerçek kimligini gizleyerek veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde islemesi halinde söz konusu ceza yari oraninda artirilacak. "Halki yaniltici bilgiyi alenen yayma" suçu nedeniyle verilen bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kararlari temyiz edilebilecek.
Erisim Saglayicilari Birliginin görev alani, erisimin engellenmesi kararlari ile birlikte içerigin çikarilmasi kararlarinin uygulanmasina yönelik diger kanunlarda yer alan düzenlemeleri de kapsayacak sekilde yeniden belirleniyor. Birlik ile erisim saglayicilar arasinda kararlarin bildirimi noktasinda dogru ve hizli bir sekilde veri akisinin saglanmasini teminen gerekli yazilim ve donanimin, erisim saglayicilar tarafindan kurulmasi yükümlülügü getiriliyor.
Erisim Saglayicilari Birligine, kendisine gelen içerigin çikarilmasi ve/veya erisimin engellenmesine yönelik mahkeme kararlarini, elektronik posta yoluyla ilgili içerik veya yer saglayicilarina bildirme imkani veriliyor.
Internetin daginik ve dinamik yapisi nedeniyle içerik veya yer saglayicinin nerede bulundugunun tespitinde yasanan sorunlarin ve buna bagli olarak ortaya çikan yetki tartismasinin giderilmesi ve katalog suçlarla daha etkin mücadele edilebilmesi amaciyla yurt içi-yurt disi ayrimi kaldiriliyor, Baskanin engelleme yetkisinde yeknesaklik saglaniyor.
Milli Istihbarat Teskilatinin faaliyetleri ve personeline yönelik suç teskil eden içerikler katalog suçlar kapsamina alinacak.
Hakim tarafindan verilen içerigin çikarilmasi veya erisimin engellenmesi kararina konu kisilik hakkinin ihlaline iliskin yayinin baska internet adreslerinde de yayinlanmasi durumunda, ilgili kisi tarafindan Birlige müracaat edilmesi halinde mevcut karar bu adresler için de uygulanacak. Müracaatin, Birlik tarafindan kabulüne karsi itiraz, karari veren hakimlige yapilacak. Internet sitesindeki yayinin tümüne yönelik erisimin engellenmesi kararlarinda bu fikra hükmü uygulanmayacak.
Basin Kanunu ile Bazi Kanunlarda Degisiklik Yapilmasina Dair Kanun ile Türkiye'den günlük erisimi 1 milyondan fazla olan yurt disi kaynakli sosyal ag saglayicinin bulunduracagi temsilcinin gerçek kisi olmasi halinde bu kisi Türkiye'de ikamet eden Türk vatandasi olacak.
Türkiye'den günlük erisimin 10 milyondan fazla olmasi halinde yurt disi kaynakli sosyal ag saglayici tarafindan belirlenen gerçek veya tüzel kisi temsilci, sosyal ag saglayicinin sorumluluklari sakli kalmak kaydiyla teknik, idari, hukuki ve mali yönden tam yetkili ve sorumlu olup bu temsilcinin tüzel kisi olmasi halinde dogrudan sosyal ag saglayici tarafindan sermaye sirketi seklinde kurulan bir sube olmasi zorunlu olacak.
Sosyal ag saglayicilarin BTK'ye sunduklari raporlar; baslik etiketleri, öne çikarilan veya erisimi azaltilan içeriklere iliskin algoritmalarina, reklam politikalarina ve seffaflik politikalarina iliskin bilgileri de içerecek. Sosyal ag saglayicilari, kurum tarafindan istenen bilgileri kuruma vermekle yükümlü tutulacak.
Sosyal ag saglayici, kullanicilarina esit ve tarafsiz davranmakla yükümlü olup BTK'ye sunulacak raporda, bu hususa iliskin alinan tedbirlere de yer verilecek. Sosyal ag saglayici, bu kanun kapsamindaki suçlara iliskin içerikler ile baslik etiketlerinin yayinlanmamasina iliskin kendi sistem, mekanizma ve algoritmasinda BTK ile is birligi halinde gerekli tedbirleri alacak, bu tedbirler, raporunda bulunacak.
Sosyal ag saglayici, kullanicilara öneriler sunarken hangi parametreleri kullandigina internet sitesinde açik, anlasilir ve kolaylikla ulasilabilir sekilde yer verecek.
Sosyal ag saglayici, kullanicilara önerdigi içeriklere iliskin tercihleri güncelleme ve kisisel verilerinin kullanilmasini sinirlandirma seçenegi sunma konusunda aldigi gerekli tedbirleri, raporunda siralayacak. Sosyal ag saglayici, reklamlara iliskin içerik, reklam veren, reklam süresi, hedef kitlesi, ulasilan kisi veya grup sayisi gibi bilgilerin bulundugu reklam kütüphanesi olusturarak bunu internet sitesi üzerinden yayinlayacak.
Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) yer alan, çocuklarin cinsel istismari, halki yaniltici bilgiyi alenen yayma, devletin birligini ve ülke bütünlügünü bozma, anayasal düzene ve bu düzenin isleyisine karsi suçlar, devlet sirlarina karsi suçlar ve casusluk suçlarina konu internet içeriklerini olusturan veya yayan faillere ulasmak için gerekli olan bilgileri, sorusturma asamasinda cumhuriyet savcisi, kovusturma asamasinda yargilamanin yürütüldügü mahkemece talep edilmesi üzerine, ilgili sosyal ag saglayicinin Türkiye'deki temsilcisi, adli mercilere verecek.
Bu bilgiler, talep eden Cumhuriyet Bassavciligi veya mahkemeye verilmezse ilgili cumhuriyet savcisinca, yurt disi kaynakli sosyal ag saglayicinin internet trafigi bant genisliginin yüzde 90 oraninda daraltilmasi talebiyle Ankara Sulh Ceza Hakimligine basvurulabilecek.
Internet trafigi bant genisliginin daraltilmasi karari verilmesi halinde, bu karar erisim saglayicilara bildirilmek üzere BTK'ye gönderilecek. Kararin geregi, bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde erisim saglayicilari tarafindan yerine getirilecek. Sosyal ag saglayicinin, yükümlülüklerini yerine getirmesi halinde yaptirimlar kaldirilacak ve BTK'ye bildirilecek.
Sosyal ag saglayici, çocuklara özgü ayristirilmis hizmet sunma konusunda gerekli tedbirleri alacak.
Idari tedbirler sakli kalmak kaydiyla, BTK Baskani tarafindan verilen içerigin çikarilmasi ve/veya erisimin engellenmesi kararinin gereginin yerine getirilmemesi halinde, Türkiye'de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve tüzel kisilerin, ilgili yurt disi kaynakli sosyal ag saglayiciya 6 aya kadar reklam vermesinin yasaklanmasina BTK Baskani tarafindan karar verilebilecek. Bu kapsamda yeni sözlesme kurulamayacak ve buna iliskin para transferi yapilamayacak. Reklam yasagi karari Resmi Gazete'de yayimlanacak.
BTK Baskani, reklam yasagi kararinin yani sira içerigin çikarilmasi ve/veya erisimin engellenmesi kararinin yerine getirilmesine kadar sosyal ag saglayicinin internet trafigi bant genisliginin yüzde 50 oraninda daraltilmasi için sulh ceza hakimligine basvurabilecek. Hakim tarafindan bu yönde verilen kararin ilgili sosyal ag saglayiciya bildirilmesinden itibaren 30 gün içinde içerigin çikarilmasi ve/veya erisimin engellenmesi kararinin sosyal ag saglayici tarafindan yerine getirilmemesi halinde, sosyal ag saglayicinin internet trafigi bant genisliginin yüzde 90 oranina kadar daraltilmasi için BTK Baskani tarafindan sulh ceza hakimligine basvurulabilecek.
Hakim tarafindan verilen kararlar, erisim saglayicilara bildirilmek üzere BTK'ye gönderilecek. Kararlarin geregi, bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde erisim saglayicilari tarafindan yerine getirilecek. Sosyal ag saglayicinin, içerigin çikarilmasi ve/veya erisimin engellenmesi kararinin geregini yerine getirmesi ve BTK'ye bildirmesi halinde yalnizca internet trafigi bant genisliginin daraltilmasi tedbiri kaldirilacak.
BTK Baskaninca verilen idari para cezalari, yasal süresinde 1 yil içinde birden fazla ödenmezse, Baskan tarafindan yurt disi kaynakli sosyal ag saglayiciya Türkiye'de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve tüzel kisilerin ilgili sosyal ag saglayicisina 6 aya kadar yeni reklam vermesinin yasaklanmasina karar verilebilecek. Bu kapsamda verilen reklam yasagina aykiri davranan Türkiye'de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve tüzel kisilere 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezasi uygulanmasina BTK Baskani karar verebilecek.
Sosyal ag saglayici, BTK tarafindan yapilacak kullanici haklarina iliskin düzenlemelere uyacak.
Sosyal ag saglayici, hesap verebilirlik ilkesine uygun sekilde hareket etmek, kanunun uygulanmasinda seffafligi saglamak, kanunun uygulanmasina iliskin gerekli tüm bilgi ve belgeleri BTK tarafindan istenildigi zaman BTK'ye vermekle yükümlü olacak.
Sosyal ag saglayici, baslik etiketleri ve öne çikarilan içeriklerin uyari yöntemiyle kaldirilmasi için BTK ile is birligi içinde etkin bir basvuru mekanizmasi kuracak. Sosyal ag saglayici, baslik etiketleri veya öne çikarilan içerikler araciligiyla ortam sagladigi baskasina ait yayin yoluyla islenen suçtan, kendisine hukuka aykiri içerigin bildirilmis ve buna ragmen içerigin bildiriminden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde kaldirilmamis olmasi durumunda söz konusu içerikten dogrudan sorumlu olacak.
Sosyal ag saglayici, kisilerin can ve mal güvenligini tehlikeye sokan içerikleri ögrenmesi ve gecikmesinde sakinca bulunmasi halinde, bu içerigi ve içerigi olusturana iliskin bilgileri yetkili kolluk birimleriyle paylasacak.
BTK, sosyal ag saglayicinin bu kanuna uyumuna iliskin olarak sosyal ag saglayicidan kurumsal yapi, bilisim sistemleri, algoritmalar, veri isleme mekanizmalari ve ticari tutumlar dahil her türlü açiklamayi talep edebilecek. Sosyal ag saglayici, BTK tarafindan talep edilen bilgi ve belgeleri en geç 3 ay içinde verecek. BTK, sosyal ag saglayicinin kanuna uyumunu, sosyal ag saglayicinin bütün tesislerinde yerinde inceleyebilecek.
Sosyal ag saglayici, kamu güvenligini ve kamu sagligini etkileyen olaganüstü durumlara iliskin kriz plani olusturmakla ve kuruma bildirmekle yükümlü olacak.
BTK Baskani, kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerini getirmeyen sosyal ag saglayiciya bir önceki takvim yilindaki küresel cirosunun yüzde 3'üne kadar idari para cezasi verebilecek.
Elektronik Haberlesme Kanunu'na, "sebekeler üstü hizmet" ve "sebekeler üstü hizmet saglayici" kavramlari ekleniyor.
"Sebekeler üstü hizmet", internet erisimine sahip abone ve kullanicilara, isletmecilerden veya saglanan internet hizmetinden bagimsiz olarak kamuya açik bir yazilim vasitasi ile sunulan, sesli, yazili, görsel iletisim kapsamindaki kisiler arasi elektronik haberlesme hizmetlerini; "sebekeler üstü hizmet saglayici" ise sebekeler üstü hizmet tanimi kapsamina giren hizmetleri sunan gerçek veya tüzel kisiyi ifade edecek.
BTK'ye, sebekeler üstü hizmetlere iliskin gerekli düzenlemeleri yapma ve ilgili tedbirleri alma konusunda yetki veriliyor. Sebekeler üstü hizmet saglayicilar, faaliyetlerini Türkiye'de kurduklari anonim sirket ya da limitet sirket statüsündeki tam yetkili temsilcileri vasitasi ile BTK tarafindan yapilacak yetkilendirme çerçevesinde yürütecek.
Kanunda öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyen veya yetkilendirilmeksizin hizmet sunan sebekeler üstü hizmet saglayicilara 1 milyon liradan 30 milyon liraya kadar idari para cezasi verilebilecek.
Idari para cezasini süresinde ödemeyen ve Kurumca yapilacak bildirimden itibaren 6 ay içinde Kurum düzenlemelerinde öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyen veya yetkilendirilmeksizin hizmet sunan sebekeler üstü hizmet saglayicisinin internet trafigi, bant genisliginin yüzde 95'ine kadar daraltilmasina veya ilgili uygulama veya internet sitesine erisimin engellenmesine Kurum tarafindan karar verilebilecek.
NE ZAMAN YÜRÜRLÜGE GIRECEK?
Düzenlemenin resmi ilan ve reklam verilebilecek internet haber sitelerinin de Basin Ilan Kurumunun internet siteleri üzerinden kamuoyuna duyurulmasini düzenleyen maddesi, internet haber sitelerinde yayinlanacak resmi ilan ve reklamlarin kapsam ve esaslarini düzenleyen maddesi, gazete ve dergiler için uygulanan müeyyidelerin internet haber sitelerine de uygulanmasini düzenleyen maddesi, vatandaslarin icra, ihale, tebligat ve personel alanlarina iliskin ilanlara tek merkezden kolayca ulasabildigi Basin Ilan Kurumu Ilan Portali'nda da ücretsiz yayin yapilmasini düzenleyen maddesi, ihalelerin internet haber sitesinde duyurulmasini düzenleyen maddesi, internet haber sitelerinin cezai ve hukuki sorumluluklariyla ilgili düzenleme ve internet haber siteleri çalisanlarinin Basin Mesleginde Çalisanlarla Çalistiranlar Arasindaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkinda Kanun kapsamina alinmasini öngören maddesi 1 NISAN 2023'te, diger hükümleri ise yayimi tarihinde yürürlüge girecek.