Prof. Whyte, füzyon enerjisinde takvimi Türkiye’de IICEC seminerinde açikladi:
Enerji alaninda dünyada çigir açma potansiyeline sahip füzyon enerjisi, Sabanci Üniversitesi Istanbul Uluslararasi Enerji ve Iklim Merkezi (IICEC) tarafindan düzenlenen “Füzyon Enerjisi ve Inovasyonu Hizlandirmak” baslikli seminerde ele alindi.
Dünyada bu alanda en önde gelen çalismalara imza atmakta olan MIT Plazma Bilimi ve Füzyon Merkezi Direktörü Prof. Dr. Dennis G. Whyte, füzyon teknolojisinde 20-30 yillik süreçlerin artik, gelistirdikleri yenilikçi teknoloji çözümleri ile 2-3 senelik sürelere çekildigini belirtti. Prof. Whyte, çalismalarinda ilk iki asamayi basariyla tamamladiklarini söyleyerek, 2025 yilinda füzyondan net enerji elde edilmesini ve 2030 yilinda da enerjinin sebekeye verilmesini hedeflediklerini anlatti.
Sabanci Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Baskani Güler Sabanci:
“Füzyon teknolojisi, temiz enerji gelecegi için çok önemli”
Sabanci Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yusuf Leblebici:
“Füzyon teknolojisinin Türkiye’deki ilk tanitimini yapiyoruz”
Sabanci Üniversitesi IICEC Direktörü Bora Sekip Güray:
"Rekabetçi füzyon, Türkiye gibi net ithalatçi enerji piyasalari için çok degerli kazanimlar saglayabilir”
Sabanci Üniversitesi Istanbul Uluslararasi Enerji ve Iklim Merkezi (IICEC), öncü analitik çalismalari, hazirladigi raporlar ve düzenledigi konferanslarla enerji ve iklim alanlarinda en yeni gelismeleri Türkiye gündemine tasimaya devam ediyor. IICEC’in alaninda dünyanin sayili isimlerinin katilimi ile gerçeklestirdigi konferans serisi kapsaminda bu kez de enerji alaninda çigir açma potansiyeline sahip füzyon enerjisi ele alindi.
Plazma bilimi ve füzyon alaninda bilim dünyasinin en önemli ismi
“Füzyon Enerjisi ve Inovasyonu Hizlandirmak” baslikli seminer kapsaminda, plazma bilimi ve füzyon alaninda bilim dünyasinin öncü isimlerinden Massachusetts Institute of Technology’nin (MIT) Plazma Bilimi ve Füzyon Merkezi Direktörü olan Prof. Dr. Dennis G. Whyte, IICEC tarafindan düzenlenen semineri için Sabanci Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Baskani Güler Sabanci’nin özel daveti ile Türkiye’ye geldi.
Misyonunu dünyaya füzyon gücü saglamak olarak belirlemis bir sirket olan özel füzyon girisimi Commonwealth Fusion Systems (CFS) ile is birligi içinde, kompakt, ileri teknolojili, bir füzyon enerjisi çözümü olan SPARC füzyon projesini yöneten Prof. Dr. Dennis G. Whyte, The Seed Sakip Sabanci Müzesi’nde düzenlenen seminerde gelecegin en önemli enerji çözümlerinden biri olarak görülenfüzyon enerjisini, füzyon teknolojisindeki son gelismeleri ve gelistirdikleri teknolojinin basari faktörlerini ve yakin gelecek için somut hedeflerini anlatti.
Füzyon enerjisi üretmeye yönelik çok yenilikçi ve çok daha hizli bir yöntemle bu alanda çigir açan, ayni zamanda ilgili çalismalari ile 2018'de füzyonun gelisimini hizlandirmada olaganüstü liderlik nitelikleri sergileyen kisilere verilen Fusion Power Associates (FPA) Yönetim Kurulu Liderlik Ödülü'nü de alan Prof. Dr. Dennis G. Whyte’in, konusmaci oldugu özel seminere, is dünyasi ile enerji ve iklim çevrelerinden seçkin bir davetli toplulugu katildi.
“Füzyon teknolojisi, temiz enerji gelecegi için çok önemli”
Etkinlikte ev sahibi olarak yer alan Sabanci Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Baskani Güler Sabanci, füzyon enerji teknolojisinin temiz enerji gelecegi için çok önemli oldugunu vurguladi. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) Energy Initiative (MIT Enerji Girisimi) Danisma Kurulu’nda yer aldigi için füzyon enerjisi teknolojisini yakindan takip ettigini belirten Güler Sabanci, bu alanda yapilan çalismalarin dünyanin önde gelen bilim insanlarindan biri olan Prof. Dr. Dennis G. Whyte araciligiyla IICEC ev sahipliginde anlatilmasindan mutluluk duydugunu ifade etti.
“Füzyon teknolojisinin Türkiye’deki ilk tanitimini yapiyoruz”
Sabanci Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yusuf Leblebici seminerde yaptigi konusmada, “Sabanci Üniversitesi olarak, dünyanin en önde gelen üniversitelerinden biri olan Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nün Enerji Girisimi ile birlikte çok yenilikçi bir teknolojinin Türkiye’deki ilk tanitimini yapiyoruz. Prof. Dr. Dennis Whyte’in bize anlattigi füzyon teknolojisi önümüzdeki yüzyillarda insanligin enerji ve gelisimini kökten degistirebilecek potansiyele sahip. En az 50-60 seneden beri konusulan ancak bir türlü basarilamayan bir sonucun artik bize çok yakin oldugunu gösteriyor. Sabanci Üniversitesi Istanbul Uluslararasi Enerji ve Iklim Merkezi (IICEC) ve MIT Enerji Girisimi ile kurulan iliski yillardan beri devam ediyor. Sabanci Üniversitesi için yeni bir adim olmaktan ziyade yillarin birikiminin bir sonucu oldugunu söyleyebilirim. Burada IICEC’in ne kadar önemli bir rol oynadigini da görüyoruz. Bilim dünyasinin önemli ismini IICEC etkinliginde agirlamaktan ve bundan sonraki çalismalara dahil olmaktan mutluluk duyuyoruz” açiklamasinda bulundu.
“2025’te füzyondan ilk net enerji elde edilecek, 2030’da sebekeye verilecek”
“Içinde bulunulan mevcut durum ve küresel gelismelere bakildiginda füzyon daha önce düsündügümüzden çok daha yakin. Bu da demektir ki; iklim degisikligi ile mücadele ve enerji güvenligi için füzyonu ticari, uygulanabilir bir enerji çözümü olarak öne çikaran teknolojileri acilen gelistirmemiz gerekiyor. Atilim yaratan buluslarimizdan önce füzyonun uzun yillar sonra gerçeklesecegi düsünülüyordu. Simdi ise füzyona sadece dört yil var. Bu da bize, bu yeni enerji kaynagini uygulama konusunda önemli bir firsat da sunuyor” açiklamasinda bulunan MIT Plazma Bilimi ve Füzyon Merkezi Direktörü Prof. Dr. Dennis G. Whyte, füzyonun önemi ve yaptiklari çalismalar hakkinda sunlari söyledi:
“Füzyon teknolojisinin gerçek anlamda hayata geçebilmesi için hükümetler, arastirma kuruluslari, bilim insanlari, is dünyasi ve özel yatirimcilarin bir araya gelmesi gerekiyor. Onlarca yillik kamu finansmaniyla olusturulan bilimsel gelisimilkelerinin,yenilikçi teknik ve organizasyonel modellere dönüstürülmesi önemli.. Bunun baslica örnegi, özel füzyon endüstrisinin yakin zamanda ortaya çikmasi ile birlikte füzyonun gelistirme süresini kisaltmak ve ekonomik olarak rekabetçi bir ürün üretmek için çözümlere odaklanan sirketlerdir.
Bunun önemli bir örnegini de biz MIT ve özel sektör ortagi Commonwealth Fusion Systems olarak gerçeklestiriyoruz. Bu plan, süper iletken miknatislardaki yikici teknolojiyi ve köklü füzyon bilimini, iklim degisikligi ile mücadelede önemli bir fark yaratmak üzere bilim insanlari, akademi, is dünyasi ve yatirimcilardan olusan yenilikçi isbirligi modelleri ile hayata geçiyor.
MIT olarak yürüttügümüz projede füzyon enerjisinin sebekeye verilerek kullanima sunulmasi 4 asamada gerçeklestiriliyor. Ilk asama olan Alcator C-Mod’u gerçeklestirdik ve ikinci etapta TFMC sarmal asamasini tamamladik. 5 Eylül 2021’de gerçeklestirdigimiz test sonuçlarindan olumlu sonuç aldik. Simdi üçüncü asamada dogrudan net enerji elde etmek üzere Boston yakinlarinda SPARC tesisleri insaati 2025 yilinda tamamlanarak hizmete girecek. Son olarak ARC asamasiyla füzyon enerjisini sebeke üzerinden kullanima açmayi hedefliyoruz.
Artik 20-30 yillik süreçler yok. 2-3 yil sonrasindan bahsediyoruz. Eski kurallar artik geçerli degil. Simdi yeni bir ufuk ve yakin gelecekten söz ediyoruz.. Belki de önümüzdeki 10 yillik süre içerisinde füzyon enerjisini çok daha farkli sekilde konusacagiz. Birçok enerji sorununu da bu sayede asmis olacagiz” dedi.
"Rekabetçi füzyon, Türkiye gibi net ithalatçi enerji piyasalari için çok degerli kazanimlar saglayabilir”
IICEC’in kamu-sanayi-akademi basari üçgeni modeli ile daha güvenli ve temiz enerji gelecegine katki sunmaya devam ettigini belirten IICEC Direktörü Bora Sekip Güray, daha güvenli ve daha temiz enerji gelecegine iliskin çalismalarda füzyon teknolojisinin son dönemde giderek daha fazla öne çiktigini belirtti. Bu alanda liderlik ettigi teknolojik çözümlerle dünyanin önde gelen bir projesine imza atan MIT Plazma Bilimi ve Füzyon Merkezi Direktörü Profesör Whyte'i Sabanci Üniversitesi IICEC olarak Türkiye'de konuk etmis olmaktan büyük memnuniyet duyduklarini ifade eden Güray, sürdürülebilir füzyon çözümlerinde saglanacak gelismelerin, enerji ve iklim gelecegi için kritik olacaginin altini çizdi. Güray, enerji güvenligi, iklim degisikligi ile mücadele ve enerji ekonomisi alanlari degerlendirildiginde, tüm bu faktörler içerisinde füzyonun, global enerji dengelerini dönüstürücü potansiyeline dikkat çekerken, rekabetçi füzyonun Türkiye gibi enerji talebi büyüyen ve enerjide net ithalatçi olan enerji piyasalari için gelecekte ayrica çok degerli kazanimlar saglayabilecegini ifade etti.
