Sayistay’in Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi Denetim Raporu’nda, isverenlere yönelik sigorta primi tesvik ödemelerinin belgeye dayanmaksizin yapildigi belirtildi. Raporda, Bakanligin 10 milyon 576 bin lira degerindeki 33 adet kamu konutunu sattigi, ancak satisa iliskin hiçbir belgeyi denetçilere sunamadigi kaydedildi.
Sayistay’in 2021 Yili Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi Denetim Raporu yayimlandi. Rapora göre, Bakanliga ait 10 milyon 576 bin lira degerindeki 33 adet kamu konutu satildi. Denetçiler, bu konutlarin satildigini muhasebatta yapilan hatali islem sonucu fark etti. Bakanlik, denetçilere, bu hatanin Aile, Çalisma ve Sosyal Hizmetler Bakanligi’nin ikiye ayrilmasindan kaynaklandigini açikladi. Bu açiklamayi yeterli bulmayan Sayistay denetçileri, raporlarinda sunlari belirtti:
“Söz konusu farkliligin nedeni, Strateji Gelistirme Baskanligi tarafindan, söz konusu kamu konutlarinin iki kurum ayrilmadan önce satilmasi olarak açiklanmis, ancak satisa iliskin herhangi bir bilgi/ belge tarafimiza sunulamamistir. Kamu konutlarina iliskin söz konusu farklilik tutari, 10 milyon 579 bin 118 liradir. Kamu idaresi, söz konusu farkin, 33 adet kamu konutunun satilmasi, 2 adet kamu konutunun Çevre ve Sehircilik Bakanligi’na devredilmesinden kaynaklandigini ifade ederek bulgu dogrultusunda gerekli düzeltme kayitlarini yapmistir. Ancak düzeltme isleminin 2021 yili kapanis kayitlarindan sonra yapilmasi nedeniyle 2021 yili bilançosunda binalar hesabi hatali raporlanmaktadir.”
PRIM TESVIK ÖDEMELERI BELGESIZ YAPILMIS
Sayistay denetçileri, isverenlere yapilan prim tesvik ödemeleri kapsaminda Sosyal Güvenlik Kurumu üzerinden yapilan transferlerin belgeye dayanmaksizin gerçeklestirildigini de tespit etti. Sayistay raporunda, bu konuya iliskin sunlar kaydedildi:
“2021 yilinda 34 milyar 285 milyon 12 bin 925 lira prim tesviki tahakkuk etmis, 7 milyar 92 milyon 485 bin 592 lira tutarinda tesvik iptal edilmis ve Bakanliktan 29 milyar 729 milyon 817 bin 648 lira talep edilmis ve ödenmistir. Talep edilen ve iptal edilen tesvik tutarlarinin yüksekligi de göz önünde bulunduruldugunda, söz konusu tesviklerin kanitlayici belgelere dayanilarak ödenmesi daha da önem kazanmakta olup, bu nedenle idarelerin tasarrufuna birakilamaz.
Hazine’ce karsilanmasi gereken bu tesvik ve desteklerden yararlanan kaç tane özel sektör is yeri oldugu, 5 puanlik kisma isabet eden tutarin hangi matrahtan çiktigi ve ne kadar sigortaliya isabet ettigi, ilave puanlarin hangi iller itibariyla hangi oranlar üzerinden ve kaç sigortali için uygulandigi, Bakanlik’tan alinan tesviklere iliskin sonradan SGK’ca yapilan periyodik kontroller sonrasi tesvikten yararlanma hakkini kaybeden isveren ya da sigortaliya uygulanan iade ve düzeltme islemlerine ait matrahin ne kadar oldugu sonuçlarini kapsayacak sekilde düzenlenecek belgelere dayanarak ödemenin gerçeklestirilmesi gerekmektedir. Istihdam politikasinin yürüten Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi’nin yürüttügü bu politikalardan elde ettigi sonuçlari (kaç engelli isçi istihdam edilerek yürütülen politikaya katki saglandi yahut hangi illerde ve hangi oranlarda yapilan tesvikle yürütülen politikaya katki saglandi gibi) ayrintili olarak bilmesi, Bakanlik bütçesine bu hizmetler için konulan ödenegin hem kontrolünün saglanmasi hem de alinan sonuçlarin faaliyet raporuna dercedilmesi, yürütülen politikanin sonuçlarinin degerlendirilmesi açisindan büyük önem tasimaktadir.”
EKAP KAYDI OLMADAN SATIN ALMA YAPILMIS
Sayistay denetçileri, Bakanligin bazi satin alma islemlerinde Elektronik Kamu Alimlari Platformu (EKAP) kaydi olusturulmadigi halde dogrudan temin yöntemini kullandigi ve isi alanlarin ihaleye girmelerinin yasak olup olmadiginin kontrolünü yapmadigini tespit etti. Denetçiler, Bakanligin açiklamasina da raporlarinda yer vererek, cevapta EKAP kaydinin neden olusturulmadiginin izah edilmedigini söyle aktardi:
“Kamu idaresi, bulgu dogrultusunda, Bakanlik birimlerinden, dogrudan temin yöntemiyle yapilan alimlarda alim yapilacak gerçek veya tüzel kisinin Kamu Ihale Kurumu’nun internet sayfasindaki yasaklilar listesinde bulunup bulunmadigina iliskin sorgulamanin düzenlenen piyasa fiyat arastirma tutanagi tarihi itibariyla yapilmasini istemistir. Ancak kamu idaresi, cevabinda, bulguda bahsedilen alimlara iliskin EKAP kaydi olusturulmasina iliskin bir açiklamaya yer verilmemistir.”
DAVALAR GEREGI GIBI TAKIP EDILMEMIS
Sayistay denetçileri, Bakanligin davalarina da 52 kadrolu avukat ve hukuk müsavirinin bakmasina karsin dava takip sistemi kurulmamasi nedeniyle avukat üzerindeki güncel dosya sayisi, davalarin hangi asamada oldugu, istinafa gidilip gidilmedigi, tahsil edilecek ya da ödenecek vekalet ücreti vb. olup olmadiginin raporlanmadigini bildirdi. Denetçiler, bunun için dosyalarin tek tek incelenmek zorunda oldugunu açiklayarak sunlari belirtti:
“Dava takip sisteminin olmamasi ve yukarida açiklanan nedenlerle Bakanlik tarafindan yillar itibariyla kaybedilen dava sayisi tam olarak bilinememektedir. Dosya no, açilis tarihi, ödenen masraflar (icra vekalet ücreti, icra masrafi, faiz vb.) bazinda raporlanamamaktadir. Bu durum, davalarin en çok hangi nedenle kaybedildiginin tespitini ve alinacak önlemlerin planlanmasini da zorlastirmaktadir. Ayrica kazanilan davalar nedeniyle tahsil edilmesi gereken vekalet ücretleri de raporlanamamaktadir. Dolayisiyla 2021 yili ve önceki yillara iliskin tahsil edilmesi gereken vekalet ücretlerinin tamaminin tahsil edilip edilmedigi de bilinmemektedir.”
Ayrica bu takip sisteminin olmamasi nedeniyle kaybedilen davalar nedeniyle karsi taraf avukatina ödenen vekalet ücretlerinin tahakkuk kayitlarinin zamaninda yapilmadigi ve ödeme asamasinda nazim hesaplarin kullanilmadigi tespit edildi.
