Çevre, Sehircilik ve Iklim Degisikligi Bakani Murat Kurum, söküm için Brezilya’dan Türkiye’ye dogru yola çikan asbestli Nae Sao Paulo savas gemisi ile ilgili “Tehlikeli Madde Envanter Raporunun Bakanligimiza sunulmamasi nedeniyle; NAE Sao Paulo isimli gemi için verilmis olan sartli notifikasyon onayinin iptal edilmesine karar verilmistir. Bu karar dogrultusunda, geminin Türk kara sularina girmesine izin verilmeyecektir” açiklamasini yapti.
Çevre, Sehircilik ve Iklim Degisikligi Bakani Murat Kurum, söküm için Brezilya’dan Türkiye’ye dogru yola çikan asbestli Nae Sao Paulo savas gemisiyle ilgili yazili açiklama yapti. Açiklamasinda geminin Türkiye’de sökümü için sartli onay verildigini belirten Kurum, su degerlendirmeleri yapti:
“KARA SULARIMIZA GIRMEDEN DENETIM YAPILMASI VE BAKANLIGIMIZ UZMANLARININ GÖZETIMINDE SÖKÜM YAPILMASI KOSULUYLA SARTLI ONAY VERDIK”
“Brezilya Basel Sözlesmesi Yetkili Otoritesi IBAMA (Brezilya Çevre ve Yenilenebilir Dogal Kaynaklar Enstitüsü) tarafindan Bakanligimiza yapilan "NAE Sao Paulo" isimli eski askerî uçak gemisinin ülkemize Sök Denizcilik ve Tic. Ltd. Sti. tarafindan sökülmek üzere ithal edilmesi için sunulan notifikasyon basvurusuna 30.05.2022 tarihinde ‘Kara sularimiza girmeden denetim yapilmasi ve Bakanligimiz uzmanlarinin gözetiminde söküm yapilmasi kosuluyla’ sartli onay verdik.
“GEMININ ÜLKEMIZE GELMEDEN ÖNCE YENIDEN HAZIRLANMIS TEHLIKELI MADDE ENVANTER RAPORUNUN TARAFIMIZA SUNULMASINI ISTEDIK”
Sürecin basindan bu yana, tarafi oldugumuz Basel Sözlesmesi geregince yükümlülüklerimiz ve uluslararasi hukuktan dogan haklarimizi ifade ettik, tehlikeli herhangi bir olumsuzlugun olmasi durumunda, gemiyi hiçbir tereddüte yol açmadan kabul etmeyecegimizi ve ülkemiz kara sularina girmeden geri gönderecegimizi defaatle paylastik. Gemiyle ilgili Brezilya Federal Bölge Mahkemesinin ihtiyati tedbir karari almasi üzerine, verdigimiz sartli onayin yerine getirilmesi amaciyla 09.08.2022 tarihli yazimizla Brezilya Yetkili Otoritesi IBAMA'ya ve Sök Denizcilik ve Tic. Ltd. Sti. firmasina mahkeme kararlarinin ve geminin ülkemize gelmeden önce yeniden hazirlanmis Tehlikeli Madde Envanter Raporunun tarafimiza sunulmasini istedik.
“GEMININ TÜRK KARA SULARINA GIRMESINE IZIN VERILMEYECEKTIR”
Gelinen noktada; Uluslararasi bagimsiz denetim kuruluslari ve Bakanligimiz denetim ekipleri gözetiminde notifikasyon sartinda yer almasina ragmen ikinci bir denetim sürecinin isletilmemesi, tekrar istenen asbest ve diger tehlikeli maddelerin bulundugu yerlerin gemi plani üzerinde gösterilerek ve numune alinan noktalarin fotograflanarak hazirlanmasi gereken Tehlikeli Madde Envanter Raporunun Bakanligimiza sunulmamasi nedeniyle; NAE Sao Paulo isimli gemi için verilmis olan sartli notifikasyon onayinin iptal edilmesine karar verilmistir. Bu karar dogrultusunda, geminin Türk kara sularina girmesine izin verilmeyecektir.
Biz bugüne kadar söküm islemleri için ülkemize gelen her gemide mevzuata uygun olarak hep uluslararasi hukukun geregini yaptik. Sadece NAE Sao Paulo gemisinde degil, tüm gemilerde de sürecin her asamasini yakindan takip ettik; çevremize, insanimiza zarar verecek hiçbir adima izin vermedik. Milletimiz müsterih olsun. Bundan sonra da izin vermeyiz.”
NE OLMUSTU?
Çevre, Sehircilik ve Iklim Degisikligi Bakanligi'nin, Brezilya donanmasina ait Nae Sao Paulo adli savas gemisinin Aliaga'da sökümü için Sök Denizcilik adli firmaya 30 Mayis 2022'de izin verdigi ortaya çikmisti. ANKA Haber Ajansi’nin gündeme getirdigi Bakanlik iznini Asbest Söküm Uzmanlari Dernegi Baskani Mehmet Seyhmus Ensari degerlendirmis ve "Aliaga'da yasayanlarin tamamini etkileyebilecek, hatta öldürebilecek miktarda asbest bombasi geliyor" demisti.
Çevre haklari ile ilgili sivil toplum örgütleri, sendikalar, siyasi partiler; geminin Türkiye’ye gelmemesi için çagrilar yapmis, Bakanlik iznine tepki göstermisti.
CHP’LI ÖZTUNÇ, BREZILYA’NIN TÜRKIYE BÜYÜKELÇILIGI’NE MEKTUP YAZMISTI
CHP Genel Baskan Yardimcisi Ali Öztunç, Brezilya'nin Türkiye Büyükelçiligi'ne yazdigi mektupta; “Iki ülke açisindan hukuki sorumluluklar doguracak olan Nae Sao Paulo adli nükleer savas gemisinin Türkiye’ye gönderilmesi isleminin bir an önce durdurulmasi, bahsi geçen tedbir karari geregince Nae Sao Paulo adli nükleer savas gemisinin ülkeniz sinirlarina geri çagrilmasi için gerekli adimlari atmanizi talep ediyoruz" çagrisini yapmisti.
Bakanligin söküm izni kararinin iptali için Izmir Büyüksehir Belediyesi, sendikalar, odalar ve sivil toplum örgütleri tarafindan Izmir 5. Idare Mahkemesi'nde dava açilmisti.
Ayrica çok sayida sivil toplum örgütü de kararin iptali için idare mahkemelerinde dava açmisti.
