Anayasa Mahkemesi (AYM), Fiyat Istikrari Komitesi’nin kurulusuna iliskin Cumhurbaskanligi Kararnamesi’ni, yetki yönünden Anayasa’ya aykiri oldugu gerekçesiyle iptal etti. AYM kararinda, “Anayasa’nin 123. maddesinde düzenlenen idarenin kanuniligi ilkesi, idarenin kurulusu ile görev ve yetkilerinin kanunla düzenlenmesini gerekli kilar” denildi.
AYM, CHP’nin 29 Haziran 2021 tarihli ve 74 numarali Fiyat Istikrari Komitesi Hakkinda Cumhurbaskanligi Kararnamesi hakkinda açtigi iptal davasini karara bagladi. AYM, söz konusu kararnamenin tümünü yetki yönünden Anayasa’ya aykiri buldu ve oyçokluguyla iptaline hükmetti. AYM’nin karari bugün Resmi Gazete’de yayinlandi. Kararda iptal gerekçesi söyle anlatildi:
“KANUNLA DÜZENLENEBILIR”
“Komitenin kurulusu, görev ve yetkileri ile üye yapisi dikkate alindiginda, merkezi idare içinde yer alan, tüzel kisiligi bulunmayan, Cumhurbaskanligi veya herhangi bir bakanlik teskilatina dahil olmayan kendine özgü bir idari birim oldugu anlasilmaktadir. Kamu tüzel kisiligi bulunmayan, herhangi bir bakanligin merkez veya tasra teskilatina da dahil olmayan idari bir birimin kurulusu ile görev ve yetkilerinin Cumhurbaskanligi Kararnamesi ile düzenlenmesi, Anayasa’nin 106. maddesinin 11. fikrasinda öngörülen kural kapsaminda degildir. Ayrica bu husus, Anayasa’da Cumhurbaskanligi Kararnamesi ile düzenlenecegi özel olarak öngörülen diger konulardan da degil. Dolayisiyla kamu tüzel kisiligi bulunmayan ve Cumhurbaskanligi veya herhangi bir bakanlik teskilatina dahil olmayan Komite’nin kurulusu ile görev ve yetkilerinin belirlenmesi, Anayasa’da Cumhurbaskanligi Kararnamesi ile düzenlenecegi özel olarak öngörülen konulardan degildir.
Öte yandan Anayasa’nin 123. maddesinde düzenlenen idarenin kanuniligi ilkesi, idarenin kurulusu ile görev ve yetkilerinin kanunla düzenlenmesini gerekli kilar.
Dava konusu Cumhurbaskanligi Kararnamesi, idari teskilat içerisinde yeni bir birimin dogrudan kurulusu ile görev ve yetkilerine iliskin olup, belirtilen hususlar Anayasa’nin 123. maddesi uyarinca kanunla düzenlenmelidir. Bu itibarla Cumhurbaskanligi Kararnamesi ile Anayasa’nin 123. maddesi baglaminda 104. maddesinin 17. fikrasinin 3. cümlesine aykiri sekilde düzenleme yapildigi anlasilmaktadir. Bu nedenle Cumhurbaskanligi Kararnamesi’nin tümü, Anayasa’nin 104. maddesinin 17. fikrasinin 3. cümlesine aykiridir.”
“YÜRÜTMENIN DINAMIK YAPISI ILE ÖRTÜSMEMEKTEDIR”
Oyçokluguyla alinan karara karsi oy kullanan üyeler Muammer Topal, Ridvan Güleç, Selahaddin Mentes ve Basri Bagci ise karsi oy gerekçelerinde sunlari belirtti:
“Iptal talebine konu edilen Cumhurbaskanligi Kararnamesi ile olusturulan yapinin bir kamu tüzel kisiligi veya bakanlik birimi olarak tanimlanmaya çalisilmasi, çogunlugu iptal sonucuna götüren en büyük yanilgidir. Dahasi, içerisinde bagimsiz birimlerin de oldugu farkli unsurlardan olusan bir faaliyetin yerine getirilmesi noktasinda Cumhurbaskanligi Kararnamesi’ni, koyucuyu kamu tüzel kisiligi olusturmak veya bakanlik teskilati bünyesinde kalmak seçeneklerine mahkum kilmaktadir. Bu durum ise yürütmenin dinamik yapisi ile örtüsmemektedir.
Komitenin asli fonksiyon olarak ‘öneri gelistirmek ve kendisi veya diger kamu kurumlarinca alinan kararlarin uygulanmasina yönelik kararlar almak’ seklinde düzenlenen görev ve yetkileri, konuyu yürütme salahiyeti sinirlari disina da tasimamaktadir.”