Anayasa Mahkemesi, CHP’nin basvurusu üzerine; bazi limanlarin isletme hakki verilmesi veya devredilmesi yöntemiyle özellestirilmeleri ile imzalanan 49 yildan az süreli sözlesme sürelerini ihalesiz olarak 49 yila kadar uzatan kanun düzenlemesini iptal etti. Mersin, Iskenderun, Antalya, Galataport, Çesme, Marmaris gibi limanlarin; LIMAK, AKFEN, Ciner, Albayrak ve Dogus holding ile Katarli QTerminals gibi sirketler tarafindan alinan isletme haklarinin uzatilmasini saglayan düzenleme için AYM, “Özellestirmede hakim olmasi gereken serbest rekabet ve esitlik ilkeleriyle bagdasmamakta olup kurala konu limanlarin gerçek özellestirme degerlerine ulasilmasini engelleyebilecek niteliktedir” degerlendirmesini yapti.
Ocak 2022’de TBMM’de kabul edilen torba kanun ile Özellestirme Uygulamalari Hakkindaki Kanun’a geçici madde eklenmisti.
Geçici madde ile; Türkiye Denizcilik Isletmeleri Anonim Sirketi ve Devlet Demiryollari’na ait bazi limanlarin isletme hakki verilmesi/devri yöntemiyle özellestirilmeleri neticesinde imzalanan 49 yildan az süreli sözlesme sürelerinin 49 yila kadar uzatilabilmesi saglanmisti.
Herhangi bir yeni özellestirme ihalesi sartina baglanmayan uzatma islemenin yapilabilmesi için; eski sözlesmeden dogan mali yükümlüklerin tamaminin ek sözlesme imzalanmadan yerine getirilmesi ve varsa açilmis davalardan feragat edilmesi gerekiyordu.
CHP, IPTAL TALEBIYLE AYM’YE BASVURDU
CHP, düzenlemenin iptali talebiyle Anayasa Mahkemesi’ne basvurdu. CHP’nin basvuru dilekçesinde, 49 yildan az süreli sözlesmelerin “ihalesiz” olarak uzatilmasinin önünün açildigi belirtilmisti.
“DOLAYLI ÖZELLESTIRME"
Anayasa Mahkemesi, 20 Temmuz 2022 tarihinde verdigi kararla, düzenlemeyi iptal etti. Oybirligi ile alinan iptal kararinda, su degerlendirmeler yapildi:
“Kural, özellestirme sözlesmelerindeki süreler sonunda, özellestirme öncesindeki hukuki statülerini tekrar kazanacak olmalari sebebiyle yeniden özellestirme uygulamalarinin konusu olabilecek limanlarin, özellestirme sözlesmelerinin sürelerinin uzatilmasini öngörmek suretiyle mevcut özellestirme süresi sonrasinda da isletme hakkinin devaminin saglanmasina, baska bir ifadeyle dolayli olarak özellestirilmelerine imkân tanimaktadir. Söz konusu dolayli özellestirmeye taraf olabilecekler ise mevcut özellestirme sözlesmelerinin taraflari ile sinirlandirilmaktadir.
“SERBEST REKABET VE ESITLIK ILKELERIYLE BAGDASMAMAKTA”
Istekli olan baskaca kisilerin bu sürece dâhil olamamasi ise özellestirmede hakim olmasi gereken serbest rekabet ve esitlik ilkeleriyle bagdasmamakta olup kurala konu limanlarin gerçek özellestirme degerlerine ulasilmasini engelleyebilecek niteliktedir. Nitekim özellestirme sürelerinin sonunda limanlarin yeniden özellestirme uygulamasina konu olmasi hâlinde 4046 sayili Kanun'daki sartlari tasiyan herkesin rekabet kosullari çerçevesinde özellestirme sözlesmesine taraf olma imkâni olacakken kuralla bu imkân ortadan kaldirilmaktadir.”
ÖZKOÇ: “AYNI ZAMANDA 5'LI ÇETE IÇIN UZATILIYOR”
CHP Grup Baskanvekili Engin Özkoç, söz konusu düzenlemeyi içeren kanun teklifinin TBMM Genel Kurulu’ndaki görüsmeleri sirasinda; sunlari söylemisti:
“Türkiye'de limanlar ihale edilmis, verilmis. Limanlar verildikten sonra süreleri var. Limanlarin ihale süresinin bitmesine daha bes yil var, yedi yil var, üç yil var ama iktidarin degisme kaygisi iktidarda var mi?
Antalya Limani Katarlilarin. Türkiye Cumhuriyeti Katarlilari daha ne kadar doyuracak? Tank Paleti verdik 25 yilligina. Bize tank üretip vereceklerdi 18 ay içerisinde. Aradan 3,5-4 yil geçti ne tank var ne Ethem Sancak var ne Katar ordusu var ama Tank Palet’in imkânlari Katar tarafindan kullaniliyor.
Bu mudur milliyetçilik, bu mudur vatanseverlik, bu mudur milletin arkasinda durmak, bu mudur? Simdi, ne yapiliyor? Tekrar Katar'in Antalya Limani'ndaki süresi 49 yila tamamlaniyor. Peki baska kim için yapiliyor bunlar? Bunlar ayni zamanda 5'li çete için uzatiliyor. 5'li çetenin de... Su anda Limak’in islettigi Istanbul Limani 2048'den 2061'e uzatiliyor. Albayrak Holding’in liman isletmesi 49 yilligina tamamlaniyor. Ciner Grubu... Ne Ciner’mis, ne Ciner’mis arkadas ya, milleti yiye yiye bitiremediler. Neden onlara veriyoruz; Ciner’e, Katar'a veriyoruz, Limak’a veriyoruz da emekliye vermiyoruz, millete vermiyoruz, isçiye vermiyoruz, neden vermiyoruz? Iste bunun tek sorumlusu var, Cumhur Ittifaki ve Cumhurbaskani’dir. Buna Cumhuriyet Halk Partisi olarak sonuna kadar direnecegiz, milletin vekili olacagiz, bir avuç zenginin degil.”