KAHİRE (AA) - Mısır İçişleri Bakanlığının, 'Başsavcı Hişam Berekat suikastının arkasında Hamas'ın olduğu' yönündeki açıklamanın, bölgedeki durumu daha da girift hale getireceği belirtiliyor. Bu suçlamanın Mısır-Hamas ilişkilerinde tarafların iyileşme sinyalleri verdiği bir döneme denk gelmesi, zihinlerde soru işaretine neden oluyor.
Kahire Üniversitesi Siyasal Bilgiler ve Ekonomi Fakültesi öğretim görevlisi Hasan Nafia, söz konusu açıklamanın, Mısır ile Hamas arasındaki ilişkileri olumsuz etkileyeceğine işaret ederek, 'Bu açıklamalar, bölgeyi siyasi ve güvenlik açısından daha da kötüleştirecek' dedi.
Açıklamanın zamanlamasına dikkati çeken Nafia şunları söyledi:
'Açıklamanın, Mısır'da polisin gerçekleştirdiği hak ihlalleri nedeniyle içişleri bakanlığı ve ona bağlı emniyet kurumlarını hedef alan saldırıların arttığı ve Mısır-Hamas ilişkilerinin düzelmesine yönelik bir atmosferin oluştuğu dönemde, üstelik suikasttan yaklaşık 8 ay sonra açıklamanın yapılması zihinlerde pek çok soru işareti oluşturuyor.'
Mısır ile Hamas arasında son zamanlarda gerçekleşen yakınlaşmaya işaret eden Nafia, 'Mısır'da, Filistin yerine İsrail'in çıkarlarını önceleyen Hamas ile Mısır arasında gelişmekte olan ilişkileri baltalamak isteyen bir kesim olabilir' ifadesini kullandı.
- 'Yaşananlar, İsrail lehine'
Nafia, Hamas'a yöneltilen suçlamaların siyasi boyutunun gözardı edilemeyeceğini belirterek, 'Yaşananlar, İsrail'in lehine. Bölgede olanlardan tek faydalanan İsrail. Hamas düşman, İsrail ise kardeş devlet gibi sunuluyor. Mısır ile Hamas arasında ilişkinin halihazırdaki durumundan daha da kötü hale geleceğini düşünmüyorum' diye konuştu.
Hizbullah'ın 'terör örgütü' ilan edilmesinden sonra Hamas'ın da Mısır'da terör örgütü listesine dahil edilmesi ihtimalinin uzak olmadığını vurgulayan Nafia, bunun bölgede ciddi yansımaları olacağının altını çizdi.
- Hamas'ın yeniden terör örgütü ilan edilme ihtimali
Mısırlı akademisyen ve İsrail uzmanı Tarık Fehmi ise Hamas ile Fetih'in Doha'daki uzlaşı görüşmesinin başarısızlığını müteakiben, Hamas ile Mısır arasındaki ilişkilerde yaşanan olumlu gelişmeler göz önüne alındığında, yöneltilen iddiaların Hamas için halk desteğini kaybetmesine ve bir kez daha terör örgütü ilan edilmesine yol açabileceği için 'rahatsız edici' bir gelişme olduğunu söyledi.
Suçlamanın doğrudan içişleri bakanlığınca yapılmasına dikkati çeken Fehmi, 'Bu, Hamas'ın bir kez daha terör örgütü olarak ilan edilmesine kapı açacak. Hamas yakın zamanda ağır bedel ödeyebilir. Mısır'ın Gazze'de Hamas'a yönelik askeri girişimde bulunması ise uzak bir ihtimal. Daha önce de Mısır'da Hamas'ın terör eylemlerine katıldığı yönünde benzer suçlamalar yöneltilmişti' dedi.
- Hamas-Mısır ilişkilerinin kısa geçmişi
Haziran 2012'de Muhammed Mursi'nin cumhurbaşkanı seçilmesi ile Mısır-Hamas ilişkilerinde kayda değer bir iyileşme ve beraberinde Gazze Şeridi'nde yaşayan Filistinliler üzerinde olumlu yansımalar gerçekleşti.
Ancak bu durum uzun sürmedi, Temmuz 2013'te Mursi'yi deviren askeri darbeden sonra rüzgar tamamen tersine döndü ve Hamas ile Mısır'ın yeni yönetimi arasındaki ilişkiler yerini şiddetli gerginliğe bıraktı.
Mısır'da mevcut yönetime yakın gazeteler Hamas'ı Sina'daki silahlı saldırılarla ilişkilendirirken Hamas her seferinde bu ithamları kesin bir dille reddetti.
Mısır mahkemesi 31 Ocak 2015'te Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın 'terör örgütleri listesine' alınmasına hükmetti.
Bundan bir ay sonra ise mahkemenin 28 Şubat 2015'te Hamas Hareketi'nin 'terör örgütü' olduğuna karar verdi. Ancak bu karar, 6 Haziran 2015'te yüksek mahkeme tarafından iptal edildi.
Mısır ordusunun 18 Eylül 2015'te Gazze sınırındaki tünellere su pompalaması ve ekim ayından bu yana sınırda serbest bölge oluşturulmasına yönelik çalışmaları taraflar arasındaki ilişkilerin gerilmesine neden oldu.
Mısır'ın Sina bölgesinde 4 Filistinlinin 19 Ağustos 2015'te kimliği belirlenemeyen kişilerce kaçırılması ve bu kişilerin akıbeti hakkında hala bilgi alınamaması Filistinlilerin tepkisine neden oldu.
Hamas-Mısır arasındaki gerginliğin nedenlerinden biri de Gazze'nin dünyaya açılan tek kapısı Refah'ın, Kahire yönetimi tarafından yalnızca kısıtlı zamanlarda geçişlere açılması idi. Gazze yönetimi, Refah Sınır Kapısı'nın 2015'te sadece 21 gün açık kaldığını belirtti.
- Hamas-Mısır ilişkilerinde olumlu rüzgarlar
Hamas ile Mısır arasındaki gergin tablo son dönemde Hamas'tan yapılan tansiyonu düşürücü açıklamalar ile yerini yumuşamaya bıraktı.
Hamas Siyasi Büro Üyesi Musa Ebu Merzuk 14 Eylül 2015'te Mısırlı yetkililerle görüşmelerde bulunurken, Dış İlişkiler Sorumlusu Usame Hamdan da ilişkilerin iyileştirilmesi için Kahire yönetimiyle iletişim halinde olduklarını açıkladı. Hamdan, geçen hafta yaptığı açıklamada, 'Mısır ile ilişkilerimizde somut bir iyileşme görülüyor. İlişkilerin gelişmesini ve Filistin davası açısından daha da iyiye gitmesini temenni ediyoruz' ifadelerini kullandı.
Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı İsmail Heniye de, Mısır'ın Sina bölgesi ve Refah kentinde yaşanan saldırılarla kendilerinin kesinlikle ilgisinin bulunmadığını, geçmişte olduğu gibi gelecekte de bu ülkenin güvenliğine zarar verecek hiçbir eylemin içinde olmayacaklarını ifade etti. Hamas'ın Mısır ile iyi ilişkiler ilkesine bağlı olduğunu kaydeden Heniye, hiçbir ülkenin iç işlerine karışmadıklarının altını çizdi.
Mısır, İsrail'in Temmuz 2014'teki Gazze saldırılarının ardından taraflar arasındaki ateşkese ve Filistin ulusal uzlaşısına başkanlık etmesinin yanı sıra Gazze'nin yeniden imarı için gerçekleştirilen toplantılara da ev sahipliği yapmıştı.
Mısır İçişleri Bakanı Mecdi Abdulgaffar dün devlet televizyonunda canlı yayınlanan açıklamasında, Hamas'ı, Başsavcı Hişam Berekat suikastına karışan İhvan mensuplarına eğitim vermekle suçladı. Hamas bu suçlamaya anında karşılık verdi ve 'kesinlikle doğru olmadığını' açıkladı.
Mısır'da Berekat suikastı kapsamında 6 İhvan mensubu hakkında dün 15 gün ihtiyati tutuklama kararı verilmişti. İçişleri Bakanı Abdulgaffar bu kararın ardından yaptığı açıklamada, Hamas'ın, Berekat suikastına karışan İhvan mensuplarına eğitim verdiğini savunarak, 'Hamas, suikast planında büyük rol oynadı' ifadelerini kullanmıştı.
Demokratik yollarla seçilmiş cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin görevden alındığı 3 Temmuz 2013'teki askeri darbenin ardından başsavcılığa atanan Hişam Berekat, geçen Haziran ayında Kahire'de konvoyunun hedef alındığı bombalı saldırıda yaralanmış ve kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmişti.