Muğla’da Metinbilim Enstitüsü Derneğinin düzenlediği, UNESCO’nun da Süleyman Çelebi anma logosuyla desteklediği ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesinin de katkıda bulunduğu bir panelde, Mevlit şairi Süleyman Çelebi anıldı.
Metinbilim Enstitüsü Derneği Başkanı Doç. Dr. Ümral DEVECİ’nin yönettiği panelde MSKÜ Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Namık Açıkgöz, Süleyman Çelebi ve eseri Mevlid’in Türk kültür tarihindeki yeri üzerinde durdu ve böyle bir metnin 1409 yılında yazılmasıyla “doğurgan bir metin” oluşturulduğunu belirterek şöyle dedi: “Süleyman Çelebi’nin eseri bir mevlit edebiyatı doğurduğu kadar, ahenkli okunmasıyla müzikolojik bir oluşuma sebep olmuş; ayrıca mevlit merasimlerinin teşekkül etmesiyle toplumun tamamına mâl olmuştur. Bugün en ortak birkaç metnimizden birisi Süleyman Çelebi’nin Mevlidi’dir ve dağdaki çobandan şehirdeki profesöre kadar herkesin bildiği bir metindir.”
Panelde konuşan Arş. Gör. Dr. Fahri Kaplan da halk arasında Mevlit olarak bilinen eserin gerçek adının “Vesiletü’n-Necat” olduğunu ve bunun da “Kurtuluş Vesilesi” anlamına geldiğini söyleyerek, Mevlit edebiyatının tarihî gelişimi hakkında bilgi verdikten sonra Süleyman Çelebi’nin eserinin üslup ve muhteva olarak en mükemmel metin olduğu konusunda tezkire yazarlarının ve edebiyat tarihçilerinin birleştiği tespitinde bulundu. Dr. Kaplan, 19. yüzyılda yeni bir mevlit yazmak üzere bir araya gelen şairlerin, Süleyman Çelebi’nin Mevlid’indeki “Bir acep nûr kim, güneş pervanesi” mısraına gelince, bu güzel ifadenin daha güzelini söyleyemeyecekleri fark ettikleri için yeni bir mevlit yazmaktan vaz geçtiklerini anlattı.
Dr. Öğretim Üyesi Ceyhun Sarı, yaptığı konuşmada, Muğla’da mevlit merasimleri geleneği hakkında bilgi verdikten sonra, mevlit okuma sebepleri, mevlit merasimlerinin oluşumu, ikramlar ve mevlit esnasında yakılan tütsü hakkında bilgiler verdi. Dr. Sarı, ayrıca cenaze defnedildikten sonra okunan mevlitlere Muğla’da “Toprak mevlidi” dendiğini de belirterek, mevlit okumaların, merasimin psikolojisine göre seçilen makamlarda olduğunu, cenaze mevlitlerinde acıklı makamların tercih edildiğini söyledi. Dr. Sarı, konuşmasının son bölümünde ise günümüzde bir mevlit okuma sektörünün oluştuğunu da konuşmasına ekledi.
Panelin son konuşmasını Doktora öğrencisi Canan Uyak Demirtaş yaptı. Demirtaş konuşmasında Muğla ve civar mahallelerdeki kadın mevlitleri hakkında bilgi vererek şunları söyledi: “Kadınlar daha küçük gruplar halinde mevlit merasimi gerçekleştiriyorlar. Bebek mevlidi, sünnet mevlidi, gelin mevlidi gibi merasimlerde bir araya gelen kadınlar, mevlit, Kur’an ve ilahi okuyorlar. Mevlit örtüleri, seccadeler, yelekler ve patiklerin çeyiz sandıklarında mutlaka yer aldığından söz ederek bunlardan örnekler paylaşan Demirtaş, Akkaya mahallesinde insanların ölmeden önce kendileri için üç kez mevlit okuttuğundan söz ederek; ilkinde koç, diğer ikisinde erkeç adak kestiklerini belirtti.
Panel ve anma programıyla ilgili görüşlerini aldığımız dernek başkanı ve oturumun yöneticisi Doç. Dr. Ümral DEVECİ şunları söyledi: “Metinbilim Enstitüsü Derneği olarak, milletimizin ortak metinlerinin en önemlilerinden birini yazmış olan Süleyman Çelebi’yi vefatının 600. yılında anarak topluma hatırlatmak akademik görevlerimizden biridir. Süleyman Çelebi’nin vefatının 600. Yılında UNESCO’nun şairi anılacaklar listesine alması ve 2022 yılını Süleyman Çelebi Yılı ilan etmesiyle Sayın Cumhurbaşkanımızın da himayelerine aldığı bu konu bugün Muğla’da tarih, kültür ve gelenek bağlamında ele alınmıştır. UNESCO’nun Süleyman Çelebi logosunu kullanmamıza UNESCO Millî Komisyonu izin verdi ve Muğla’da ilk defa UNESCO logolu bir toplantı gerçekleştirilmiş oldu. Toplantımızı logo kullanımı izni vererek destekleyen UNESCO Milli Komisyonuna, panel için salon tahsis eden ve duyurularda destekleri olan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi üst yönetimine ve panelde konuşma yapan değerli hocalarımıza, panelin gerçekleşmesinde emeklerini esirgemeyen canla başla çalışan MSKÜ Metinbilim Topluluğu öğrencilerimize teşekkür ederim.”
Toplantıya Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Nursoy, Yabancı Diller Yüksekokulu Müdiresi Prof. Dr. Eda Üstünel, üniversite öğretim elemanları ve çok sayıda öğrenci ve konuk katıldı.
