İnsanın 2 yüzü vardır; bir yüzü Allah’a, diğer yüzü insanlara bakar. Allah’a bakan yüzü dua, insana bakan yüzü adalettir.
Her bir yüze bir kanat dersek, insan bu iki kanatla uçar ve cennete böyle girer. Eğer insandan insana uzanan kanadı kırdıysan, Allah diğer kanadı da kırar ve uçuşunu engeller. Bu; “Adil değilsen, duanı kabul etmiyorum demektir”.
Adalet birine hak ettiğini vermek, hak etmediğini vermemektir. Ceza ve ödülde dengenin sağlanmasıdır.
Kur’an’da Allah “el Adl (adil)” ismiyle anılmaz. Yani Allah, kullarına karşı adil değildir. Adil olsaydı, hak ettiği kadarını verecek, hak etmediğinden fazlasını vermeyecekti. Peki, o zaman cenneti kim verecek? Cennet hiçbir amelin karşılığı olamayacak kadar büyük bir ödüldür.
Allah Adil değil, Rahim’dir. Verir de verir, fazla verir, hep verir.
BU İKİ AYETE DİKKAT!
- Allah zatına rahmeti farz kılmıştır (Enam 6:54).
- Allah’ın rahmeti her şeyi kuşatmıştır (Araf 7:156).
O halde; “Rahmet zorunlu olarak varsa, insan ve bütün varlık zaten rahmetin içinde yüzüyorsa, “Allah rahmet etsin” demek niye? Ben “Rabbena Atina’daki”, “Rabbim! Dünyada da ahirette de iyilik ve güzellik ver” diyorum.
Neden mi?
Kur’an’ın özeti olarak bazıları “Fatiha”, bazıları “İhlas” suresi derler.
SORU: “Kur’an’ı bir kelimeyle söylemek gerekirse o kelime ne olurdu?”
Cevabı yine Kur’an versin. “Rabbiniz size neyi indirdi diye sorduğunda, “İyilik Güzellik” derler (Nahl 16:30).”
İşte tüm ayetlerin özeti budur: ”İyilik Güzellik”
Ya da şöyle diyebilir miyiz? “Nerede bir iyilik güzellik görseniz o ayettir”.
HÂKİM VE HİKMET
Hikmet isabetli davranmaktır. Hâkim de isabetli karar veren… Allah el Hâkim’dir; yaptığını tam isabetle yapar.
Adalet hikmetli olmaktır; yani hükmünde tam isabetli olmak. Yeryüzünde tek kalsanız adalete ihtiyacınız olacaktır.
TÜM ADALETSİZLİKLER EMEĞİN ÜSTÜNÜ ÇİZER
Emeği görmeyen her tavır adaletsizliktir.
Günümüzdeki şefaat anlayışının içinde kocaman bir zulüm vardır. Çünkü emeğin üstünü çiziyor. Öbürü, bir ömür boyu Allah’a kul olmak için varlığını harcayacaktır, bizimkisi şeyhinin cübbesine tutunarak sırat köprüsünden geçecektir.
Emeksiz böyle bir piyango için Allah’tan korkar insan.
DEVLETİN İMANI ADALETTİR
Adalet yoksa, devletin olmasına gerek yoktur. Eğer adil olmayacaksa devlet devdir, beni yiyecektir.
Din devletin şartı değildir ama adalet devletin şartıdır. Devlet küfürle değil zulümle yıkılır.
Onun için Rabbimiz Adaleti insana farz kılmıştır (Nahl 16:90).
EMANETİ EHLİNE VERİN (NİSA 4:58)
Bu ayet 3 emri içerir:
1. Ey emanet dağıtan emaneti ehline ver.
2. Ey emanete ehil olmayan, onu almaktan geri dur.
3. Ey emanete ehil olan, emaneti almaktan kaçma.
Emanet ehline gitmediği zaman sosyal kıyamet kopmuş demektir.
Bir kavme olan kininiz sizi asla adaletsizliğe sevk etmesin.
Kızdığınız insana karşı adil davranın. İnsanın adaleti kızdığında belli olur, sevdiğinize karşı zaten adilsiniz.
Adalet temkindir. Bilmediğiniz bir şeye “biliyorum” dediğiniz zaman, o şey için adaletsizlik yapıyorsunuz demektir.
DEVLETİN BAŞINDA OLSAM
Ah bir olsam, ülkemi şu esasa göre yönetmek isterdim:
1. Akıl
2. Bilim
3. Hukuk
4. Demokrasi
Ve ülkemde şu 5 şeyi mutlaka bulundururdum:
1. Hakikat
2. Adalet
3. Ehliyet, liyakat
4. Meşveret, şura, ortak akıl
5. Merhamet
Rabbimiz! Adalet devleti kurmamız için baştakiler dahil, ülkemin bütün insanlarına akıl ve iradelerini özgür rey sahibi olarak kullanmaları için şuur (bilinç) ver. Biz Seni sınırsızca övüyor ve çok seviyoruz Allah’ım.
Adalet düzeninde yaşamamız dilek ve duasıyla…
Ankara, 04 Ekim 2024
Prof. Dr. Orhan Arslan