Pandemi ile birlikte birçok sektör olumsuz etkilendi. Bazı sektörler bitiyor. Bunlardan biri de gazeteler…
Uçak’ta, araçta, otobüste, vapurda, trende, kahvehane ’de, Dernek’te, berber veya kuaför salonunda, dinlenme veya bekleme salonlarında, kütüphanelerde, belki bir Pazar günü bazen evde veya piknikte, çay veya kahve içerken okuduğumuz gazeteler artık olmayacak mı? Nostalji mi olacak bu güzel zevkimiz?
Gazete okumak için analog ’tan dijitale mi döneceğiz? Oysa hala akıllı telefonları olmayanlarımız olup ta bunları kullanmasını bilmeyenlerimiz var. Küçücük cep telefonundan gazeteyi okuyamayan insanlar var.
Diğer taraftan matbaalarda çalışan ve bundan ekmek parası kazanlar var. Gazete kâğıdı satan işletmeler var. Gazete boyası satanlar var. Gazete bayileri var. Gazete almaya gittiğinizde araya sıcacık ekmeğinizi de alırdınız ya onlar da var. Gazetelerdeki kupürleri kesip arşiv yapanlar var. Gazetelerdeki bulmacaları dolduranlar var.
Kütüphanelerde gazete arşivleri vardır. Hatta her gazete sahibi, mutlaka her sayısından bir adedi bulunduğu yerdeki il halk veya milli kütüphaneye göndermek zorundadır. Artık bunlar da olmayacak değil mi?
Çok ilginç bir olayı anlattılar da kulak misafiri oldum. Bir arkadaşım iş yerinde temizlik yapıyormuş. Camları silmek istemişler. Eski gazete kâğıdı aramışlar ama bulamamışlar. Anlayacağınız temizlik için bile gazete yok.
Bazı şeyleri sarmak ve ya örtmek için bile olsa gazete kullanırdık, artık onu da bulamayacaksınız.
Taşınırken kırılmasın diye bardak ve diğer kırılabilecek gereçlerin içine gazete paçavraları koyardık. Artık onları da bulamayacaksınız.
Farkında mısınız bilmiyorum ama bizden bir nostaljimizi alıp götürüyorlar. Şu anda farkında değilsiniz ama gazetelerden direkt ve dolaylı para kazanan kişiler işsiz kalacaklar.
Gazetelere bu yüzden reklamlar verilmemeye başlandı. Reklamlarla ayakta kalan yerel ve bölgesel gazeteler zarar ediyor. Gazete emektarlarını önümüzdeki günlerde zor günler bekliyor.
Gazete reklamları demişken, gazeteler eğer dijitale dönecekse sadece yazılı medyaya reklam veren Basın - ilan kurumu kime nasıl reklam verecek? Çok uzun zamandır gündemde olan dijital gazetelere ilan ve reklam verilmesi ile ilgili düzenleme hala çıkmadı. TBMM’de bununla ilgili acil bir yasa çıkartılması gerekiyor.
Gazetelerde okumaya alıştığımız makale ve köşe yazıları dijital mi olacak? Elektriklerin kesildiği ve internetin olmadığı yerde dijitali nasıl okuyacaksınız? Olmaz demeyin, Pekâlâ elektrikler kesilebiliyor, internet limitiniz bitebiliyor, internete ulaşamayacağınız durumlar olabiliyor. Mesela internet çekmeyen bir yerdesiniz, dağda, bayırda veya uçakta… İşte o zaman elinizde bir gazete olmasını çok isteyeceksiniz.
Benim yaş gurubumda olanlar hatırlayacaktır. Nostalji oldu ama trenle şehirlerarası yolculuklarda kasaba ve köylerden geçerken, rayların yanlarına biriken çocuklar trendeki yolculara: “Gazete, gazete… “ diye bağırırlardı. Vagonlardaki yolcular da okunmuş gazeteleri trenin camından onlara atarlardı. Hey gidi günler. Bu nostaljiyi şimdiki gençler bilmez. Korkarım yıllar sonra kağıttan gazete de böyle nostalji olacak, torunlarımız bunu da bilmeyecekler.
Her şey gibi gazeteler de dijitale dönüyor. Ancak önemli bir şeyi unutuyoruz. Gazetelerin güvenliği ve doğru bilgi referansı ile dijitaldeki milyarlarca haberin doğruluğu aynı mı olacak? Sanal âlemdeki haberler ne kadar güvenilir olacak. Dijital haberlerin saklanması ve arşivlenmesi o kadar kolay mı? Tek tuşla silinebilen ve değiştirilebilen haberleri yıllar sonra güvenle kullanabilecek miyiz?
Geçenlerde bir yerde ilginç bir doğum günü hediyesi gördüm. Bir kişi, bir yakın arkadaşı için doğduğu günün gazetesini bulup doğum günü hediyesi olarak vermiş. Nostaljik bir hediye ama artık bir daha verilemeyecek gibi.
Virüs bulaşır diye gazetelere engel ve yasaklar konuyor. Peki, ama aynı şey kitaplar için de geçerli değil mi? Gazeteler gibi kitaplar da mı engellenecek? Sırada kitaplar mı var?
Oysa her gazeteyi okumadan önce ve sonra elimizi yıkasak olmaz mı? Gazeteler poşetlerde satılıp, dağıtılsa olmaz mı? Ya da kim bilir belki bir süre sonra virüs öldüren ve ya üstünde virüs barındırmayan kâğıtlar üretilecek.
Bu virüs nasıl bir şeymiş böyle, sadece insanları değil, hayatımızın her safhasında olan gazeteleri de bizden alıp, öldürmeye ve yok etmeye başladı. Lütfen buna izin vermeyelim, çünkü mutlaka direk veya dolaylı yönden şimdi veya belli bir süre sonra sizi veya yakınlarınızı bu olay çok kötü etkileyecek.
