Bu sene Manisa tarımını mildiyö hastalığı vurdu, sultani kuru üzümde verim önemli oranda düştü; rekolte bazı bölgelerde yüzde 30 ile yüzde elli arasında geriledi. (Benzer sıkıntı Malatya’ da Kayısı için de yaşanıyor bu yıl.)
Bu hastalığın önüne geçilebilir miydi?.. Belki hayır; nedeni artan güve ve hava koşullarına bağlanıyor.
Hava koşulları pek müdahale edemeyeceğimiz bir durum ama güve deyince durun; bu Manisa ovasına daha önce Zirai Donatım küçük büyük demeden arazileri bir güzel ilaçlardı; sonra herkes kendi başına ilaçlama yapayım derken modern ilaçların zehirlileri daha fazla kullanıldı.
Eskiden, belki çok değil 40-50 sene önce pamuklara ilk kez modern zirai ilaçlar atılan bir arazide çocuk babasına sorar, ‘neden biz bu ilacı kullanıyoruz, hastalık yok ki!’
Sonuç: Tarlalarda verimi arttırma pahasına canlı yaşamı yok edilmek istendi!
O yıldan sonra sürekli ilaç ve sürekli hastalık çıktı!
Bu sene bir de zeytinde rekolte düşük, hem de çok düşük; nedeni yine güve…
Bakın siz topraktaki yararlı böcekleri öldürdükçe güve çıkıyor; bunun karşılığında hastalık arttıkça zehir atıyoruz; zehir attıkça ilaç kalıntısı hem toprağı hem bitkiyi zayıflatıyor; bunun üzerine daha çok su verip çözeltiyi artırmak lazım, bu da yeraltı su kaynaklarını düşürüyor, bu da kuraklığı artırıyor.
İki kere ikiyi çarpıp sonucu bulabiliyorsanız, tarımda hastalıklarla mücadelede zehirli ilaçlarının aşırı kullanımının sonuçlarını da tahmin edebilirsiniz!
Aslında çözüm var.
Bakın ‘akıllı böcekler’ diye bir şey var; Manisa’ da ‘Akıllı Böcek Akıllı Çiftçi’ uygulaması var. Bu uygulama ile yaş ve kuru üzümde biyolojik mücadele, mesela salkım güvesine karşı mücadele için ‘yararlı böcekler’ kullanılıyor. Uygulamanın akademi ayağını temsil eden A.Ü Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Özkan şöyle bir açıklamada bulunmuştu:
‘Salkım güvesine karşı hiçbir tarım ilacı kullanılmadan iki biyolojik böcek kullanıldı Trichogramma adlı arıcık, zararlının yumurta dönemine karşı, Bracon hebetor adlı arıcı ise zararlının larva döneminde kullanıldı. Üretim boyunca altı kez uygulanan bağlara 50 milyon adet arıcık kuru üzüm sektörünü memnun etti. Akıllı Böcek Akıllı Çiftçi Projesi ile üzümdeki kalıntı sorununa sürdürülebilir çözüm bulundu.’
Kuru üzümde dekara en az 700 kilo verim; ne dersiniz; zirai ilaç kullanmadan hemde! –Dikkat edin, bu verim az değil, ortalamanın çok üzerindedir.-
Uygulama yerlerinden biri Manisa’ da; çiftçiler Şefaattin Kandemir var, Rıza Güler var. Niyet salih olsun yeter ki arayan çözümü bulur; hoca Prof. Dr. Cem Özkan değerli bir akademisyen, sorulur öğrenilir.
Ha bu arada biz bu konuyu yıllar öncesinde köşe yazımıza taşıdık hatta ‘Organik Zihniyetten İlaçlama’ başlığında Manisa Şehir Yazıları kitabımızda yer verdik; sayfa: 218’ de; Organik Tarım başlığında 203’ ün sayfada ve birkaç konu başlığında hep dikkat çektik.
Bizim kitabımızda organik ilaçlamada yer verdiğimiz bir isim Ziraat Mühendisi Füsun Özcan’ ın Börtü Böcek kitabıydı.
Mesela ısırgan otu baz alınarak organik ilaçlar yapabiliyorsunuz ve sonuç gayet olumlu. -Sarımsak acı biber karışımı ilaçlar bile yapılabilir ve sonuç alıcı. Yani yeter ki iş yapma azmi olsun-
Böylece Manisa’ nın hem toprağını koruyacaksanız hem de ürün kalitesini. -Zehirli ilaçlarla kuşlar bile ölüyor; polulasyonları azaldı-
Değmez mi böyle bir işe el atmaya?
Hem Manisa’ da üniversitenin Teknokenti var, orada ilaçlama makinelerinde yüksek verimi sağlayan gelişmeler yaşandığını biliyorum; sonra Valilik koordinatörlüğünde, çiftçiler ve Ziraat Odası işbirliğiyle bu işi kotarabilirsek hem ürün hastalıklarıyla mücadelede hem de eko-sisteme çok büyük fayda sağlarız gibime geliyor.
OSMAN ÖZBAŞ