Göktan Ay


Emel Örgün’den “Samsak Döveci” türküsü hikayesi…(2)

"Samsak Döveci" türküsü 2007 yılında Kütahya'nın Tavşanlı ilçesinde Emel Örgün tarafından derlendi.


Samsak Döveci (Orjinal)

https://www.youtube.com/watch?v=EAR_RjobPpg

 

"Samsak Döveci" türküsü 2007 yılında Kütahya'nın Tavşanlı ilçesinde Emel Örgün tarafından derlendi. Derleme çalışması, Ahmet Uluçay'ın yeni çekilecek olan "Bozkırda Deniz Kabuğu" isimli filminde kullanılmak üzere, Orhan Kasap ile yapıldı. Orhan Kasap, türküyü Rahmi Oruç Güvenç'ten öğrendiğini söyledi. (Daha sonra, türkünün asıl kaynağının Tavşanlılı Ferit Aktakka olduğu ve ilk çalışmanın Rahmi Oruç Güvenç ile yapıldığı bilgilerine ulaşılmıştır.) Emel Örgün 2010 yılında Tavşanlı Belediyesi desteğiyle ve Emrah Can'ın aranjörlüğünde yaptığı "Yörem" albümünde "Samsak Döveci" türküsüne yer verdi.

 Spotify: https://shorturl.at/owAV3 

Apple Music: https://shorturl.at/eoDI5 

Söz-Müzik: Anonim 

Yöre: Kütahya 

Kaynak kişi: Orhan Kasap 

Derleyen: Emel Örgün 

Düzenleme: Emrah Can 

Langidi lan lan Lan gidi lan lan Samsak döveci 

Gümbüdü gümban gümban ebegümeci 

Ebelerin ilacıdır ebegümeci 

Uyuz eşek yoncasıdır ebegümeci 

Ebe gümecini toplayamin İlazım olur saklayalım 

Ardımıza bile bakmayamin 

Langidi lan lan Lan gidi lan lan Samsak döveci 

Gümbüdü gümban gümban ebegümeci 

Ebelerin ilacıdır ebegümeci 

Uyuz eşek yoncasıdır ebegümeci 

Ebegümecini pişirdim Yidim yidim garnım şişirdim 

Gomşuları başıma üşürdüm 

Langidi lan lan Lan gidi lan lan Samsak döveci 

Gümbüdü gümban gümban ebegümeci 

Ebelerin ilacıdır ebegümeci Uyuz eşek yoncasıdır ebegümeci 

https://www.muzik.news

Samsak Döveci kaynak Ferit Aktakka dedenin torunu sevgili Ferit Aktakka’nın kendi sayfasında yayınladığı yazıyı aynen paylaşıyorum.

 

"Samsak Döveci" Türküsü Hakkında...!

Şimdilerde yine dillere dolanan bu eğlenceli Tavşanlı türküsünün, rahmetli dedem Neyzen Mehmet Ferit Aktakka'ya ait olduğu söylendi hep.

Merhum, tasavvuf ehli Yrd.Doç.Dr. Rahmi Oruç Güvenç ağabeyim de; 2005 senesinde Antalya'daki görüşmemizde "dedenin türküsü" diyerek çalıp söylemişti bana. 

Yıllar sonra bu türküyü Emel Orgun hanımefendi, değerli hocamız Orhan Kasap'tan derleyip çok da güzel bir kliple birlikte yayınlamıştı. Sonra GRUP LAÇİN ve son olarak da Elif Buse Dogan - Serkan Çağrı beraber yorumladılar. 

Türkü üzerine üstat Yaşar Güvenç ağabeyimle olan 2010 senesindeki yazışmamızda aşağıdaki bilgilere ulaşabildim:

1- "Merhaba Ferit,

Klip çok güzel olmuş. 

1967-1968 yıllarında Oruç Güvenç biraderimiz, deden Ferit dede merhumdan teybe kaydetti. Daha sonra icra ede ede meşhur oldu. Son kuple sonradan bulundu ve ilave edildi. Bu durumda kaynak kişi Ferit dede ve derleyen Rahmi Oruç Güvenç'tir. 

Selam ve sevgiler. 

Yaşar Güvenç"

-/-

2- "Merhaba Ferit, Samsak döveci klibinde bazı hatalar var:

Başlangıçtaki: "Langıdı landan langıdı landan" kısmı: "Langıdı landan landan landan" olacak. Daha sonraki: "Arkasına bile bakmayalım" kısmı: "Arpasına bile bakmayamın" olacak. Bunun haricinde klip çok güzel. 

Selam ve sevgiler. 

Yaşar Güvenç"

-/-

Tüm bu gelişmeler sonunda anlaşılan; 

"Samsak Döveci"

Kaynak Kişisi: Mehmet Ferit Aktakka (1890-1970)

İlk Derleyen : Yrd.Doç.Dr. Rahmi Oruç Güvenç (1948-2017)

 

Türkü sözlerinde yapılması gereken düzeltmeler:

 - "Langıdı landan langıdı landan" kısmı: "Langıdı landan landan landan" olacak.

- "Arkasına bile bakmayalım" kısmı: "Arpasına bile bakmayanın" olacak. 

 

Samsak döveci ( tekerleme ) nasıl derlerdi

Karpuz Kabuğundan gemiler yapmak filminin yönetmeni ve senaristi  Tavşanlı Tepecik köyünden Ahmet Uluçay yine senaryosunu kendi yazdığı Bozkırda deniz kabuğu filmini çekmek üzere hazırlanıyordu, beni arayıp Tavsanlı’ya geldiğimde yanına uğramamı söyledi, zaten ne zaman gitsem kendisini ziyaret ediyordum. Bana Bozkırda deniz kabuğunu çekeceğini bu filmde üç tane türkü kullanacağını, ( mükellef, giydiğiniz kızları huriye ) ve samsak döveci türküsünü kullanacağını söyledi  ve beni bu türküyü  derlemem için Tavşanlı Musiki  derneğinden Orhan Kasap a yönlendirdi. Söz konusu derneğe giderek 07.06.2007 de bu türküyü Orhan kasaptan derledim. Film Ahmet Uluçayın zamansız vefatı ile çekilmedi yarım kaldı bunun üzerine samsak dövecini 2010 yılında Tavşanlı belediyesinin sponsorluğunda bir kültür hizmeti olarak benim derlemelerimden oluşan 16 eserlik Yörem  albümü ile dağıtımı yapıldı. 2011 yılında İstanbul da ikamet eden Şenel Gülbüdak tarafından bursa da klibimiz çektik ve sosyal medyada yayınladık.

-/-

Sevgiyle ve müzikle kalın,

Mehmet Ferit Aktakka”

 

Yöreden derlediği örnek türküler verelim;

Deniz kenarında harman olur mu?

https://www.youtube.com/watch?v=0PbFKx28p_U

Yörede kadınlar arasında, saz çalanların girmediği durumlarda ya da kadın çalgıcı olmadığı durumlarda ritim aracı olarak kullanılan tepsiler, bakır kaplar, kazanları da kullanmış…

Görsellerde; yöre güzelliklerini, yeşili, doğayı vb. çok iyi kullanmış…

 

Caltili Dedikleri (Bakır Havası)

https://www.youtube.com/watch?v=xVw2SKvhAPw

 

Bir de zeybeklerden örnek verelim.

Feracemin aman ucu sırma

https://www.youtube.com/watch?v=210mjskwkPc

 

Yöre: Kütahya 

Kaynak: Hisarlı Ahmet 

Derleyen: Yücel Paşmakçı 

Aranjör: Kıvanç Hakkı Haseki (Grup Laçin) 

Mix & Mastering: Yaşar Aydın (Grup Yorum) Stüdyo: Siberya Müzik Stüdyo Zeybek: Semih Yıldırım Klip Yönetmeni: Nihat Mermer Post Prodüksiyon: NM Ajans Albüm: Yörüklerin Ezgisi (2015)

Feracemin aman ucu sırma 

Bıyıkları burma burma 

Git güzel karşımda durma 

Al hançeri vur boynuma 

Saat de üçte gel yanıma 

Feracemin aman al yakası 

Terziler vurur makası 

Kolu dibinden kopası 

Al hançeri vur, ben ölem 

Kapınızda kul ben olam

 

Şimdi soralım; 42 yılını müzik alanına vermiş, sempozyumlar düzenlemiş/katılmış, müzik-eğitim yazarı vb. bir kişi olarak neden yollarımız 2024 Mayısında kesişmiş?

Bu sanatçı-derlemeci dostlarımızın mütevazı olmasından kaynaklanıyor ki, biz bunu yıkmalıyız, onları onore etmeliyiz…

Demek ki Anadolu’da çok cevher var. 15  GSF Müzik Bölümü ve  53 Konservatuar kendi bulundukları yörelerde/illerde/ilçelerde bu konulara eğilmelidir. Kültür ve Turizm Bakanlığı sadece “Sanatçı Kartı” vermekle kişilerin sorumluluğundan kaçamaz!

Sevgili Emel Örgün, geç tanıştık, ama Türk folkloruna yaptığınız katkılar için şükranlarını sunmak istiyorum. Sevgi ve saygılarımla.