29 Aralık 2022, perşembe günü oynanan Sivas-GS maçında, Sivasspor’un attığı gol VAR ikazıyla iptal edilince futbol kamuoyu karıştı. Zira golün neden iptal edildiği net olarak anlaşılamadı. Karar muhtemelen ofsayt nedeniyle alınmıştı fakat o karambolde hiç kimse ofsayttı göremedi.
Zaten pozisyonun incelemesi 5 dakikadan fazla sürdü ki bu net bir kanıt olmadığının bir anlamda deliliydi.
Enpolitik olarak biz, haftanın değerlendirilmesinde “Ancak “gol iptalini” MHK/Federasyon net bir biçimde açıklamak zorundadır. Günümüzde kol kırılınca kangren oluyor...” diyerek konunun açıklığa kavuşturulması gerektiğini belirtmiştik.
İLKLERİN TAKIMI
Futbolumuzda “İlklerin takımı” diye bir övüncümüz vardır. Hemen her kulüp ve taraftarı da kendi takımıyla ilgili bir ilk bulur ve övünür. Ancak “ilk” olmada GS’nin önemli bir avantajı vardır; ülkemize ilk (ve henüz tek) UEFA ve Süper Kupa’yı getirmiş olmak...
GS şimdi bir kez daha “bir ilki” doğrudan kendi başaramadı ancak mazhar oldu. TFF ilk kez 2 maçın Hakem-VAR diyalogunu kamuoyu ile paylaştı.
Sivas-GS maçının VAR diyalogunda kafaların nasıl karışık olduğu herkes tarafından görüldü.
TFF, 2 hakeme (Sivas-GS ve Gaziantep-BJK) uzun süre görev verilmeyeceği ve VAR hakemi Özgüç Türkalp’e bir daha görev verilmeyeceğini açıkladı.
Gerekçe “önemli hakem hatası” idi...
ÖZGÜÇ TÜRKALP
Hakem Türkalp, 2005 yılında Konya-FB maçında gündem olmuştu. Konyaspor 2-0 önde iken FB Anelka ile bir gol atmış ve Türkalp golü vermişti.
O zaman VAR yoktu ama golün nizami (el-faul) olmadığını hakem haricinde herkes görmüştü. Bu maçtan sonra Özgüç Türkalp’e bir ay maç verilmemiş, akabinde 3. Lig maçında görev almıştı. Yeniden lige dönmesi uzun bir süre almış fakat pek büyük takım maçına verilmemişti.
Özgüç Bey, Erkan Özdamar’ı “ofsaytımsı” şüphesiyle incelemeye çağırmış lakin Erkan Özdamar, tam olarak ikna olacak bir görüntü görememişti. Kararsız bir şekilde golü iptal etmiş ve oyunu endirekt vuruşla başlatmıştı.
VAR DİYALOGU
Bir süre sessiz kalan federasyon 3 Ocak günü ani bir kararla Sivas-GS maçının sadece bu pozisyonla ilgili hakem-VAR diyalogunu kamuoyuna ifşa etti. Bununla yetinmeyen federasyon, önceki hafta Gaziantep-Beşiktaş maçının “N'Koudou-Kitsiou” (N’Koudou rakibine kafa atmış, kırmızı kart görmemişti) pozisyonunu da ifşa etti.
İfşa edilen diyaloga göre Sivas-GS maçında VAR hem kendini hem de Erkan Özdamar’ı yakmıştı. Gaziantep-BJK maçında Atilla Karaoğlan şiddete inanmamış, Kitsiou’nun abarttığını (Oyuncu gerçekten de abartmıştı ama kafayı da yemişti) düşünmüş ve sarı kartta ısrar etmişti. Burada VAR’ın kabahati yoktu, Atilla Bey kendini yakmıştı.
NEREDEN NEREYE
Kasım 2018... GS-Konya maçı
Hakem Hüseyin Göcek, VAR’da Halis Özkahya var. GS futbolcusu Serdar Aziz, Skubic’in önünden topu çeldi. Yan hakem devam derken Hüseyin Bey penaltı noktasını gösterdi. VAR’dan da bir müdahale gelmedi.
Futbol kamuoyunun genel kanaatine göre temiz olan pozisyonun penaltı verilmesi ve penaltının gol olması sonucu puan kaybeden GS, VAR kayıtlarının açıklanmasını istemiş ve ısrarcı olmuştu.
Buna karşın GS haricinde Süper Lig temsilcileri bir bildiri ile “Hakemin de insan olduğunu ve hata yapabileceğini” kamuoyuna duyurmuştu.
VAR DİYALOGLARI AÇIKLANSIN MI?
Kişisel fikrim açıklanması yönündeydi. Gizli saklı bir şey yoksa neden açıklanmasındı? Buna karşın yorumcuların ve eski hakemlerin bir kısmı bu şekilde açıklamanın yanlış olduğu kanaatindeydi. Haklı oldukları noktalar da vardı.
Bundan sonra herkesin, “kendi pozisyonunun” açıklanmasını isteme ihtimali bir kaos meydana getirebilirdi.
Olabilir... Ancak federasyon ve MHK bu tip olaylarda sessiz kalamaz. Maçlar bittikten sonra federasyon ve MHK skandal hataları ve hatalara neden olan hakemlere verilen cezaları açıklar. Bu açıklama dedikodu ve şaibelere engel olur.
AÇIKLAMANIN ÇABUK SONUCU
Sivas-GS maçı gol iptal kararına en büyük tepkiyi FB göstermiş ve “futbolun en kara gecesi” değerlendirmesinde bulunmuştu.
Federasyonun VAR diyalogunu açıkladığı günün akşamı Antalyaspor-FB vardı.
Maç oynandı ve konuk FB maçı 2-1 kazandı.
Ancak hakem Kadir Sağlam pek rahat değil gibiydi. Kararlarından emin olamıyordu sanki. Hakem şansı da pek yanında değildi.
Hakem-VAR yönetiminde hem ev sahibi Antalya’nın hem de konuk FB’nin attığı bir gol iptal edildi. Her iki karar da çok ikna edici değildi.
Şimdi her iki takım da VAR diyalogunun açıklanmasını isteyebilir miydi?
TEMİZ LİG
Konya-FB maçında Anelka attığı gol için “Tanrı’nın eli”[1] dememişti.
Sonraki hafta GS, BJK ve Trabzonspor kendi maçlarına “Temiz lig istiyoruz” pankartıyla çıkmıştı.
FB camiasından “Temizligciler işbaşında” tepkisi/esprisi gelmişti.
Şüphesiz camiaların ve yöneticilerin elinde “nalıncı keseri” vardır. Fakat Süper Lig bir havuzdur... havuzun suyu kirli ise içindekilerin temiz olması düşünülemez. İş “tencere dibin karaya” döner.
MİLAT
3 Ocak “Türk Futbolu” için milat olsun.
VAR diyalogları açıklansın anlamında söylemiyorum. Açıklama kararı enine-boyuna tartışılsın, değerlendirilsin, hatta bilimsel destek alınsın. Bunun sonucuna göre uygulamaya geçilsin.
Ancak maçlar bittikten sonra federasyon/MHK, mutlak şekilde kamuoyunu bilgilendirmelidir. Bu bir zorunluluktur. Taraftarlar ve futbol seyircisi bunu hak etmektedir.
3 Ocak’tan sonra futbolumuzda yeni bir dönem başlamalıdır. Evet, oyun hatalara açıktır ve fakat adalet herkese lazımdır...
Futbolda başlayacak bir milat bütün ülkeye yayılabilir. Hafife alınmasın; futbol, asla sadece futbol değildir diye kitap yazmış adam.[2]
[1] Dünya Kupası... Arjantin-İngiltere maçı... Maradona maç sonu açıklamasında attığı gol için “Tanrı’nın eli” demişti.
[2] Simon Kuper
