Alışık olmadığımız sözlere devam ediyoruz…
5/ “Özür dilerim”; Özellikle hata yapan, kişileri kıran bir kişinin, “hatalıyım-hata benim” den sonra gelmesi gereken bir kelime, ama ülkemizde çok yaygın değil. “Hata benim” diyor, özür dilenmiyor unutturmaya çalışılıyor. Oysa kırılan kalp kolay geri gelmiyor. Aslında “özür dilemek” erdemliktir. Özür dilemekle kişi alçalmaz, aksine yükselir, karakter sahibi olduğu anlaşılır. Özür dilemek, “özür dilemeye” neden olan söylem, eylem ve uygulamaların adil, doğru, meşru olmadığını, hata yaptığını kabul etmek demektir. Özür dilerim sözü, affedilme dileğidir, alttan almadır.
Örnekler:
“Kabul edilemeyecek bir şeydi belki yaptığım ama sen de biliyorsun ki her insan hata yapar. Senden beni affetmeni diliyorum.”
“Özür dilemek üzere gelen din kardeşiniz, niyetinde samimi olmasa da, özrünü kabul edin. Böyle yapmayan Kevser havuzu başında yanıma gelemez." (bk. Hakim, 4/170)
"Özrü kabul etmeyen, özür dileyenin günahını yüklenmiş olur." (İbn Mace, Edeb, 23)
6/ “Kusura bakma”; Buradaki anlam, özür dilemek gibi anlaşılıyor. Yani kusurlu bir kişi ile alay etmek, dik dik bakmak vb. kastedilmiyor. Yaygın bir söz olup, irfanla yoğrulmuş Anadolu’da “özür dilerim” demektir. Ancak, anlamı özür dilemekten daha derindir... Kusura bakma; kişinin yaptığı şeyin hata olduğunu düşünmemesi ve pişman olunmaması durumunda kullanılır. Karşı tarafın gönlünü hoş etmek için söylenir. Kusura bakma sözü üstten bakma sinyalidir, bir affedilme dileği ve çaba içermez.
Örnekler:
“Kendi kusurlarına bakmadan, başkalarında mucizeler arama.”
“Kaybetmemek için zaaflarınızı, kazanmak için gücünüzü bilin.”
“Hiç kimse kusursuz değildir, en iyimiz en az kusurlu olanımızdır.”
“Kusurlarınızı size söyleyebilecek arkadaşlar bulun”
7/ “Afedersiniz”; Bir küçük hata yapıldığında kibarlık anlamında kullanılır. Kimseye zararı yoktur. Otobüste, metroda, iş yerinde vb. her yerde bolca kullanılır. Affedersin; anlam olarak herhangi bir kusur karşısında mahcubiyeti belirtmek amacıyla söylenen bir söz şeklinde ifade edilmektedir. Bir zariflik ve nezaket ifadesidir.
Örnekler:
“Afedersiniz ama, ben kimseye benzemek zorunda değilim.”
“Afedersiniz, açıkça söylemek istiyorum! Her meslekte ol duğu gibi bizim aramızda da mesleklerine yabancı kim seler vardır.”
“Afedersiniz,bu ne tür bir şarkı?”
8/ “Yardıma ihtiyacım var”; Herhangi bir konuda destek istemek. Kişi, kendi kendine bir şeylerin üstesinden gelemeyeceğini ve güçsüz olduğunu kabullendiğinde bu cümleyi kurma isteği doğar ki çok doğaldır. Kendi başına yapmaya çalışıp işleri karıştıracağına bir destek alarak işi başarmak daha doğrusudur. Özellikle özel şirketlerde yaygın olan, ama devlet kurumlarında az işleyen bir istektir. Özellikle akademi de her kişi kendi başına bir iş yapmaya çalışır.
Örnekler:
Mevlana; “Bir mum, diğer mumu tutuşturmakla ışığından bir şey kaybetmez.”
Chilon; “Size yapılan en ufak bir yardımı sakın unutmayınız, yaptığınız en büyük yardımı ise hiçbir vakit hatırlamayınız.”
Johann Heinrich Pestalozzi; “Yaşamda edindiğim en büyük bilgi şudur: Kendi kendine yardım etmeyi bilmeyen, hiç kimseye yardım etmez”.
Cledbul; “Dostuna da düşmanına da yardım et; çünkü o zaman dostunla daha yakın dost, düşmanınla daha dost olursun.”
9/ “Büyük başarı, kutlarım…”; Bir arkadaşının üstün başarısını kıskanmadan, onu tebrik etmek için kullanılması gereken bir söz. İnsanların motivasyon sözleri başarı kazanmaya yarayan bir araçtır. Çünkü itici bir gücün varlığı, her zaman iyi sonuçlar verir. Ama günümüzde pek geçerli değil, akademisyenler yaptığın yayını, festivali vb. görmezden geliyor, sanki olmuyormuş/yayımlanmamış gibi havadan sudan konuşuyor. Oysa, başarıyı paylaşmak dostlukların en güzelidir.
Örnekler:
“Hayallerinin peşinden hiç yılmadan gideceğin, sonunun zaferlerle dolu olduğu başarıların daim olsun.”
“Karanlığa giden yolda aydınlatıcı bir ışık yaktın. Senin gibi biriyle gurur duyuyoruz. Seni canı gönülden tebrik ederim.”
“Bazıları başarı elde edemeyince başarılı insanların başarılarını küçültmekle kendini teselli ederler. Senin gibiler ise bu tür insanlara inat başararak onlara ders verirler.”
Ah Süleyman hocam Ah! Bir tweetiniz bende ne çağrışımlar yaptı…
