Göktan Ay


Müzik sektörünün 40 yıldır kanayan yarası “telif hakları sorunu” bitti mi?

'Müzik Lisansına İlişkin İş Birliği Protokolü'ne imzalar, AKM'de (06.03.2025) atıldı...Ve, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın girişimiyle müzik ve gastronomi sektörü telif konusunda uzlaşmaya vardı. Bu anlaşmayla telif hakkı konusunda önemli bir adım atılmış oldu.


Nihayet 40 yıllık telif sorunu çözüldü. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un katılımıyla, ilgili kurumların başkanlarının da hazır bulunduğu, 2023'te konaklama tesisleriyle ilk adımı atılan ve şimdi gastronomi tesisleriyle, müzik meslek birlikleri (MSF-MÜZFED-TÜROB-TÜROFED-TURYİD-TÜRES-MESAM-MSG-MÜYORBİR-T.S.M.B.-MÜ-YAP-MÜYA-BİR-MÜZİKBİR) arasında 40 yıldır çözülemeyen telif hakları konusunda yeni bir dönem başlamış oldu. 

 'Müzik Lisansına İlişkin İş Birliği Protokolü'ne  imzalar, AKM'de (06.03.2025) atıldı...Ve, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın girişimiyle müzik ve gastronomi sektörü telif konusunda uzlaşmaya vardı. Bu anlaşmayla telif hakkı konusunda önemli bir adım atılmış oldu.

Türkiye'de müzik sektörünün elde ettiği telif gelirleri son 4 yılda şöyle;

2021 / 319 Milyon TL

2022 / 496 milyon TL

2023 / 1 Milyar 165 Milyon TL

2024 / 2 Milyar 210 Milyon TL

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy: “Aslen toplu lisanslama sistemi ülkemizde 42 yıllık bir geçmişe sahip. Ancak böylesi uzun bir süreye rağmen özellikle otel, restoran, kafe gibi halka açık yerlerin lisanslanmasındaki anlaşmazlıklar, çeşitli nedenlerle bugüne kadar çözülememiştir. Biz, bu anlaşmazlıkları gidermek ve koruma-kullanma dengesine dayanan bir telif hakları sistemini tesis etmek için 2023 yılında önemli bir adım attık. Müzik meslek birliklerimiz MESAM, MSG, MÜYAP, MÜYORBİR, MÜZİKBİR, MÜYABİR, TSMB ve konaklama tesislerini temsilen TÜROFED ve TUROB ile iş birliği içerisinde, konaklama tesislerinde müzik lisans belgesi uygulamasını başlattık. Bu iş birliği, her iki taraf için de son derece olumlu sonuçlara hızlı şekilde ulaşmamızı sağlamıştır. Biz bu protokolü; lokanta, restoran, kafe, eğlence tesisleri gibi büyük müşteri kitlesi olan ve müzikten faydalanan işletmelerin yıllardır yaşadığı telif anlaşmazlıklarının çözümünde önemli bir eşik olarak görüyoruz. İnanıyorum ki konaklama tesislerimize yönelik uygulamamızda olduğu gibi bu iş birliği de hem müzisyenlerin hak ettikleri telif gelirine ulaşmasına hem de gastronomi işletmelerinin hizmet kalitesine ve müşteri memnuniyetine önemli katkılar sunacaktır. Ve yine, taraflar açısından yıpratıcı sonuçlar doğuran yargı süreçlerinin de önüne geçilecektir.”

Müzik Sektöründe Eser Sahipleri Federasyonu (MSF) Başkanı Ferhat Göçer: “50 yılı aşkın bir telif yolculuğunun tarihi bir gününü paylaşıyoruz. Çok önemli bir adım. Aslında yavaş yavaş bunun ayak izleri otel ve konaklama tesislerindeki anlaşmalarla başlamıştı. Türkiye'de telif bilincinin oluşması adına, hayatın anlamını çoğaltma gayreti içinde olan bütün eser sahipleri için kıymetli bir gün yaşıyoruz. Federasyon olarak birlikte hareket etmek ve tek muhatap olarak telif yolculuğundaki paydaşların karşısına çıkmak süreci kolaylaştıracaktır.Yıllardır sürüncemede olan birçok şey çok daha pratik bir şekilde uzlaşmacı bir yolla halloldu"

MSF Başkan Yardımcısı Recep Ergül de Türkiye'nin telif toplamak konusunda son yıllarda büyük mesafe alarak 39. sıraya yükseldiğini, bütün bu çalışmaların arkasında görünmeyen başarılı bir ekibin bulunduğunu vurguladı.

Müzik Sektöründe Bağlantılı Haklar Federasyonu (MÜZFED) Başkanı Bülent Forta; "Bu telif yürüyüşü çok uzun bir süredir bizim ülkemizde kanayan bir yara olarak devam etti ama yavaş yavaş çözüme doğru geliyoruz. Müzik, insanlık tarihi boyunca insanın en iyi ifade biçimlerinden bir tanesi ve 19'uncu yüzyılın başından beri de bir endüstri olarak varlığını koruyan hem kültürel değerler yaratması hasebiyle hem de ekonomisi nedeniyle bugün dünyanın en önemli sektörlerinden biri olma durumunda" ifadesini kullandı. Anlaşmanın Türkiye'deki müzik endüstrisini dünyayla rekabette iyi bir yere taşıyacak önemli bir adım olduğuna dikkati çeken Forta, "Türkiye'deki mevcut müzik kültürünün dünyaya taşınmasında telif hayatında dünyayla rekabet edilme aşamasında bu tür adımları çok değerli buluyoruz." değerlendirmesinde bulundu

MÜZFED Başkan Yardımcısı Burhan Şeşen: “Sanatçıların öldükten 70 sene sonra dahi şarkılarının kamuya mal oluyor. Yani bir tapu gibi, araba gibi, ev gibi torunlarımıza, çocuklarımıza bu miraslar kalmıyor. Onun için biz, sanatçıların gerek eser sahibi, gerek yorumcuların haklarını, onlar hayattayken koruyamazsak ne zaman korunacağız? Bunun için bu adımı gerçekten çok önemsiyorum" 

Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl: "Biz bunun bir hak olduğuna ve verilmesi gerektiğine inanıyoruz. Fakat bir sürü problemler vardı. Bakanımızın liderliğinde diğer birlik başkanlarımızla beraber gerçekten olması gereken bir iş oldu. İşbirliğini yüzyıllar boyunca sürecek bir sürecin başlangıcı olarak gördük. TÜRES olarak bu konuda elimizden gelen her şeyi yapmaya hazırız. Üyelerimiz ve yönetimimiz de şu anda burada. Ülkemize, milletimize eserleri yazanlara, söyleyenlere, besteleyenlere, sektörümüze hayırlı uğurlu olur."

Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) Başkanı Kaya Demirer: “Bu işin çözümü için çok uğraştım ve nihayet sanatçıların hakkını teslim edecek bir noktaya geldik. Tüm üyelerimizin çok özel olan bu kampanyadan yararlanabilmeleri için 6 aylık bir süreci var. Bunun için herkesi davet ediyoruz. TURYİD ve TÜRES iki çatı kuruluş sektörün temsilcisi olarak bu işe imza attığı zaman sürdürülebilir bir sanatçı desteği, sanat desteği devam edecek ve Türkiye'deki tüm yeme içme tesisleri tabana yayılır bir biçimde bu önemli konuya el verecek, destek verecek ve imza atacaklar."

İmzaların atılması ile neler olacak?

& 40 yıllık telif sorunu çözülmüş olacak. Bu protokolle restoran, kafe, eğlence tesisi gibi işletmelerin yıllardır süren telif ihtilafları son bulacak, müzik ve gastronomi sektörü kazanacak.

& İndirimli ve tek noktadan lisanslama hayata geçecek. TURYİD ve TÜRES üyesi işletmeler, ortalama % 70 indirimli tarife bedelleriyle tek elden kolayca müzik lisansı alabilecek.

& Gastronomi tesisleri için telif lisansı kolaylaşacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı himayesinde, müzik meslek birlikleriyle gastronomi sektörü arasında telif lisansı konusunda uzlaşı sağlanacak.

& Yargı ihtilafları sona erecek. Müzik lisans belgesi uygulamasıyla otel sektöründeki 5 bin hukuki işlem sıfıra inecek aynı başarı gastronomi sektöründe de hedeflenecek.

& 'Müzik Lisansına İlişkin İş Birliği Protokolü' ile birlikte; telif gelirlerinin  yükselmesi, bestecilerin, söz yazarlarının ve yorumcuların/icracıların üretken olması bekleniyor.

Hayırlı olsun…