Süresi 05 Haziran 2025’de sona erecek Rektör ataması KHK’nın yerine Yasa Teklifi hazırlığı yapılıyordu. Biz de tweetterde şunları dile getirmiştik. (22.05.2025):
1/Anayasa Mahkemesi Başkanlığı’nın ‘KHK ile olmaz’ dediği “atama kararları” yasa olarak düzenleniyor. 5 haziranda süresi dolacak olan ‘Rektör atama’ yasasının durumu netleşmedi. Keşke ilgili taraflarca tartışılsa…
2/ Yeni yasada; Rektör atamalarında Sn. Cumhurbaşkanımız yine karar verici olacaktır.
3/ YÖK Kurulu mülakatları kaldırılmalıdır, gereksiz bir enerji kaybıdır. Adaylar YÖK’e başvurmalı, YÖK bir dosya haline getirip Cumhurbaşkanlığına sunmalıdır.
4/Devlet ve Vakıf Üniv. (Mütevelli Heyet’in belirlediği tek isim) Rektörü aynı şekilde atanmalı, Vakıf Ün.’de ki Vekil Rektör uygulamasına son verilmelidir.
5/ Rektör atanmasında 10 yıl kendi üniv.’de Prof. ve en az 45 yaş şartı olmalıdır. Adayların üniversitelerinde idari kadrolarda görev yapmış olması tercih sebebi olmalıdır.
6/ 10 yıl üniversiteden ayrı kalmış kişilerin, eski MV’nin Rektör atamasına son verilmelidir.
7/ Devlet-Vakıf- Yeni Kurulan Üniv. vb. farkı kaldırılmalı, Akademisyenlerin 67 olan emeklilik yaşı 72 olmalıdır.
8/ Üniversiteler arası Kurul, rektörlerden oluşmamalıdır. Rektörler İTA amiri oldukları üniversiteyi kalkındırmakla görevlidirler.
Nihayet Yükseköğretim Kurulu üyeleri ile rektörlere yönelik düzenlemeler yayımlandı. (22.05.2025)
Şimdi 42 yıl emek vermiş bir akademisyen ve yazar olarak teklifle ilgili görüşlerimizi veriyoruz.
İLK SÖZ: YÖK kaldırılarak “Yükseköğretim Bakanlığı” acilen ihdas edilmelidir.
1/ “Teklifle, Yükseköğretim Kanunu'nda düzenlemelere gidilecek.”
AY: Hazır düzenlemeye gidilirken YÖK’ten Dekan atama yetkisi alınmalı ve İTA amiri olan Rektöre verilmelidir. Rektör kendi kadrosunu kurmalı ve dönem sonunda hesap verebilmelidir. Vekaletle yürütülen Dekan atamaları 6 ay, bir seneyi bulmaktadır. Yine Vakıf.Ün. de ki Vekil Rektör ataması yasada yer almamalıdır.
2/ “Yükseköğretim Kurulu, Cumhurbaşkanınca, rektörlük ve öğretim üyeliğinde başarılı hizmet yapmış profesörlere öncelik vermek suretiyle seçilen 7, temayüz etmiş üst düzeydeki devlet görevlileri veya emeklileri arasından seçilen 7, Üniversitelerarası Kurulca, Kurul üyesi olmayan profesör öğretim üyelerinden seçilip Cumhurbaşkanı tarafından atanan 7 olmak üzere toplam 21 kişiden oluşacak. Üniversitelerarası Kurulca seçilenlerden bir ay içinde Cumhurbaşkanı tarafından atanmayanların yerine yeni adayların seçimleri iki hafta içinde yapılmadığı takdirde, Cumhurbaşkanınca doğrudan atama yapılacak. Kamu kurum ve kuruluşlarında görevli olanlardan üyeliğe seçilenlerin kurumlarıyla ilişkileri devam edecek.”
AY:
A/YÖK Kurulu 21 Ancak, Sn. Cumhurbaşkanımızın 20,8 üniversitede görev yapan binlerce Akademisyeni tanıması/takip etmesi mümkün değildir. Mecburen siyasi ve tavsiye ile olacaktır.
B/Ayrıca neden Prof. tahakkümü devam ettiriliyor, anlamak mümkün değildir. Oysa 21 kişi “Prof., Doç., Dr.Öğr.Üy. ünvanlarından” orantılı olarak seçilmeli, her unvan temsilcisi sorunlarını “birinci elden” dile getirebilmelidir. Prof’ların çoğu, bu ünvanı aldıktan sonar alt ünvanlarla aralarındaki merdiveni kaldıran kişilerdir.
C/Yine, Üniversitelerarası Kurulca seçilenlerden “bir ay içinde Cumhurbaşkanı tarafından atanmaması” çok yanlıştır ve Kurul Üyelerini rencide eder. Yetki aşımıdır ve yasadan çıkarılmalıdır. (Bu madde mevcut yasada Rektör atamasında vardı, YÖK’ün seçtiği adaylar atanmadı ve yeni-dışardan isimler atandı. Bu kurum içinde huzursuzluklara sebep olmaktadır.)
3/”Yürütme Kuruluna katılacak diğer 6 üyenin 4'ü Cumhurbaşkanınca doğrudan seçilen, ikisi ise Üniversitelerarası Kurul tarafından seçilip Cumhurbaşkanınca atanan üyeler arasından Genel Kurul tarafından seçilecek.”
AY: Bu nasıl bir madde. Tüm aşamalarda Sn. Cumhurbaşkanımızı yetkili kılıyorsunuz, adeta tek seçici yapıyorsunuz, ama Yürütme Kuruluna ÜAK tarafından seçilen ve Cumhurbaşkanımızca “atanan” 2 üyeyi YÖK Genel Kuruluna sokuyorsunuz. Yapmayınız… Keşke önce YÖK Genel Kurulu, sonra CB onayı yapsanız.
4/ “Devlet ve vakıf üniversitelerine rektör, Cumhurbaşkanınca atanacak. Vakıflarca kurulan üniversitelerde rektör ataması, mütevelli heyetinin teklifi üzerine yapılacak.”
AY: “Devlet ve vakıf üniversitelerine rektör, Cumhurbaşkanınca atanacak” cümlesinden YÖK mülakatları kaldırılacağı ortaya çıkıyor ki bu iyi bir şey. Ancak, Rektör için hiçbir kıstas konulmaması olamaz, olmamalıdır. Yeni Prof. olmuş, genç ve tecrübesiz isimler üniversiteye kar getirmiyor. Mutlaka yukarda belirttiğimiz gibi kıstaslar konulmalıdır.
5/ “Rektör, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü tüzel kişiliğini temsil edecek.”
AY: Rektör İTA amiri olarak, her türlü sorumluluğu almalı, kadrosunu kendi kurmalı, yanlış/etik olmayan işler yaptığı anda görev süresi bitmeden görevden alınabilmelidir. Sn. Cumhurbaşkanımızın atamasını yapması, rektör hakkında soruşturma ve görevden alma konusunda etki etmemelidir. İnsan hata yapan bir kuldur.
Yüce Meclisin bu yanlışları gidermesi, objektif kriterler getirmesi zorunluluktur.
Son SÖZ: Rektör olmak ciddi bir iş olup, görevde öğrenilemez…