Üç büyük şehrimizin dışında ikamet ediyorsanız sosyal ve kültürel etkinlikler yönünden oldukça şanssızsınızdır. Belediyelerin düzenledikleri etkinlikler zaten seçmenlerini konsolide etmenin ötesinde pek bir anlam taşımadığı için elinizde bir tek resmi kurumların etkinliklerini takip etmek gibi bir seçeneğiniz vardır ve bunların içinde de en kapsamlı etkinlikleri genelde o şehrin üniversiteleri düzenler.
Üniversitelerdeki etkinliklerin atmosferi birazda nicelikten ziyade niteliğin ağır bastığı etkinliklerdir ve izi takip etme iddiasından çok iz açmak, ses getirmek, tarihe not düşmek gibi sessiz ve gösterişsiz yapılan ama hafızalarda daha derin izler bırakan etkinliklerdir.
22-23 Aralık 2022 tarihlerinde Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nin ev sahipliğinde gerçekleştirilen Rodos ve Onikiada’da Türk Varlığının 500. Yılı Sempozyumu da bu anlamda gerçekten derin izler bırakan sessiz ve gösterişsiz olarak anılacak türden bir etkinlikti.
Bu alanda az çok emek vermiş, dönemin en yetkin insanlarıyla yine konunun en etkin kurumlarını bir araya getirmiş olması açısından da Muğla için, biricik üniversitesi için çok büyük bir fırsattı.
Programın düzenlenmesinde başlıca beş büyük kurumu gördük orada. Kültür Bakanlığı, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Tarih Kurumu Başkanlığı, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi ve Rodos İstanköy ve Onikiada Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği.
Bu beş kurumdan da sempozyuma destek veren yetkililer açılışta ve sempozyum boyunca oradaydılar. Sempozyuma ev sahipliği yapan üniversitemizin de başta Edebiyat Fakültesi Dekanı olmak üzere Tarih Bölümü hocalarını etkinlik boyunca hep orada, oturumlara katılım sağlarlarken ve misafirlerimizle ilgilenirlerken gördük.
Oturum için diğer bütün kurumların yetkilileri de oradaydı. Mesela Tarih Kurumu Başkanı Sayın Prof. Dr. Birol Çetin, kurum eski başkanlarından ve eski parlamenterlerden Prof. Dr Yusuf Halaçoğlu, Birleşmiş Milletlerden sonra dünyadaki en büyük örgüt olan İslam İşbirliği Teşkilatı’nın on yıl gibi bir süre genel sekreterliğini yapmış olan yine eski parlamenterlerimizden Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu ve Mavi Vatanın bir bakıma simgesi olan amiral Cihat Yaycı Paşa gibi onlarca bilim insanı da ülkemizin çeşitli kurumlarından bu sempozyum için gelmişlerdi.
İki günde açılış oturumuyla birlikte tam sekiz oturumda tam kırk bilim insanı katılımcılara hitap ettiler, çalışmalarından kesitler aktardılar.
Sempozyumun açılış konuşmasında söz alan kısa adı ROİSDER olan Rodos, İstanköy ve Onikiada Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kaymakçı, Rodos ve adaları korumanın Türkiye’yi korumakla eş anlamlı olduğunu belirti. Türkiye’ye bu kadar yakın olan bu beldelerde Türk Kimliğinin Yunan Devleti tarafından halen bir tehdit unsuru olarak algılandığını, Türk eserlerinin de tahrip edilerek buralarda Türk izlerinin sistemli bir şekilde yok edildiğini söyledi.
Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu’ da kendisinin bir Rodos’ lu ailenin çocuğu olduğunu hatırlatarak başladığı konuşmasında milli davalarımızın hiç birini uzun soluklu ele almadığımızı, takip etmediğimizi belirtti. Hiç olmazsa burada yapılacak konuşmalardan bir ders alınarak bundan böyle bu adalara ve Rodos’a Türkiye’ den turist olarak gidecek vatandaşlarımızın buralardaki Türk eserlerine yönelik geziler yapmalarının sağlanmasını, tur programlarının da buna göre düzenlenmesinin önemli olacağını belirtti. Ayrıca alışveriş yapılırken de Türk esnaflardan alışverişlerin teşvik edilmesini istedi.
Her bir konuşmacı o kadar ilginç, o kadar yararlı bilgiler verdiler ki şahsen kendini bir Türk Milliyetçisi olarak tanımlayan şu fakir, her bir konuşmadan o kadar önemli satırbaşları çıkardı ki sormayın. Mesela Mora Katliamı diye sorsaydınız bana, hemen sadece yılını söyler, 1821 der ve azgın Rumların yaptığı onca katliamlardan birinin de o yıl Mora Yarımadasında gerçekleştirildiğini söyleyebilirdim. Gel gör ki gerek bu konuda ROİSDER tarafından hazırlanan kısa belgeseli izlerken, gerekse buradaki bildirilerden öğrendiğim kadarıyla katliam, çok daha büyük bir vahşete dönüşmüş, sadece Müslüman Türkler değil aynı zamanda Yahudiler de olmak üzere 40.000 insanın katledilmesiyle sonuçlanmıştı.
Sempozyumun yapıldığı Muğla, bu adalara en yakın illerimizden ve bu yüzden yapılan konuşmalardaki gibi bu adalara yapılacak turizm amaçlı gezilerde ufak düzenlemelerle oralardaki kültürümüzün korunmasına yönelik önemli bir adım atabiliriz tabii ki. Tur programlarının içerikleri Turizm Bakanlığı ve TURSAB gibi yetkili kuruluşların da destekleriyle sadece turistik ve alışveriş gezisi olma özelliğinden sıyrılarak oradaki kültürel mirasımızın da programlara dâhil edilmesi sağlanabilir elbette. Yine alışverişlerde de oralardaki Türk esnafının kendi çabalarıyla ürettiklerinin tercih edilmesi de orada var olma mücadelesi veren soydaşlarımıza çok önemli bir destek olacağı açıktır.
Yine bu sempozyumda da çokça dillendirildi ve artık çok konuşmak değil, az da olsa iş yapma zamanı. Gerçi söz konusu milli tarihimiz, milli değerlerimiz olunca bazı etkin ve yetkin makamların bundan dahi kaçındıklarını görmüyor değiliz ama bizler oldukça da onlara rağmen biz susmamaya devam edeceğiz.
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, kurucu rektöründen sonra ilk kez bir sosyal bilimci rektör ile bu sempozyum dolayısıyla vitrine çıkarken ne kendisinin ne de yardımcılarının böylesi önemli isimlerin ağırlandığı etkinlikte yer almamaları düşündürücü olduğu kadar da üzücüydü.
Öyle kolay kolay bırakacağımız, unutacağımız bir konu değil ve hele hele şuradaki sınırlı sayfaya sığabilecek küçüklükte hiç değil Rodos ve Onikiadalardaki Türk Varlığı konusu ve ileride bu sempozyumdan yaptığımız çıkarımları sizlerle yine paylaşacağız.
Merak edenlerimiz için sempozyumda yapılan bütün oturumlara dair videolar Türk Tarih Kurumu tarafından sosyal medyaya sunulmuş durumda.
Ben tekrar böylesi bir büyük organizasyonun yapılmasını sağlayan, destek olan, katılım sağlayan her bir kurum ve kuruluşu ve bütün katılımcıları ayrı ayrı kutluyorum.
Erdal ÇİL
cerdal48@mail.com
