Beyaz et en önemli protein kaynaklarımızdan biri olarak sofralarımızdan eksik etmiyoruz. Tavuk, hindi, kaz ve ördek gibi kanatlı hayvanların etlerine beyaz et deniyor.
Son yıllarda sektöre yapılan yatırımlar ile hem üretim, hem tüketim hem de ihracatımızda ciddi artışlar oldu. Beyaz et sektöründe dünyada söz sahibi ülkelerden biri olduğumuz BESD-BİR tarafından organize edilen kongrede verilen rakamlar ile açıklandı.
Ülkemizde kanatlı eti sektörünü en üst düzeyde temsil eden BESD-BİR (Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği) tarafından 1-5 Mart tarihlerinde Antalya’da 32 ülkeden katılımcılar ile gerçekleşen 6. Uluslararası Beyaz Et Kongresi’nde (UBEK) Beyaz Et Sektörü tüm yönleriyle ele alındı. Titanic Deluxe Golf Belek Otel’de düzenlenen kongrede 3 ayrı salonda 19 oturum ve 2 uydu sempozyumu gerçekleştirilerek, 79 bildiri ve 73 poster sunumu yapıldı. Ayrıca sektörle ilgili fakültelerde öğrenim gören 60 öğrenci burslu olarak kongreye davet edildi.
Dünya toplam et üretimi 345 milyon ton
Dünyada büyükbaş, kanatlı, domuz ve küçükbaş hayvan eti dahil 345,1 milyon ton et üretilmektedir. Son üç yılda domuz eti hariç diğer et türlerin üretiminde ciddi bir artış olmamıştır. Kanatlı eti dünya et üretimi içinde yüzde 39,4 payla oransal olarak en fazla üretilen et konumundadır.
Ülkemizde yıllık 2,3 milyon ton tavuk eti üretiliyor. ABD 20,8 milyon, Brezilya 14,4 milyon, Çin 14,3 milyon, Avrupa Birliği 10,9 milyon, Rusya 4,7 milyon, Meksika 3,9 milyon ve Tayland 3,2 milyon ton ile ilk yedi sırayı paylaşıyorlar.
Türkiye’de toplam kanatlı eti üretimi 2022 rakamlarıyla 53.646 ton hindi eti dahil 2.471.641 ton olarak kayıtlara geçmiştir. Ülkemiz yine aynı yıl 7.397 tonu hindi eti olmak üzere, toplam kanatlı eti ihracatı (ayak hariç) 646.881ton olmuştur.
Türkiye’de kişi başı tavuk eti tüketimi 2000 yılında 10,2 kg iken 2022 yılında bu rakam 21,2 kg ile iki katına çıkmıştır. Dünyada ise kişibaşı tavuk eti tüketiminde ilk beş ülke şöyle sıralanıyor; İsrail 58,2 kg, ABD 49,3 kg, Malezya 48,3 kg, Avustralya 46,1 kg, Suudi Arabistan 42,3 kg.
Kongrede görüştüğüm BESD-BİR Yönetim Kurulu Başkanı Naci Kaplan ihracata büyük önem verdiklerini belirterek şunları söyledi: “6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş’ta yaşanan ve diğer 11 ilimizi de acı bir şekilde etkileyen deprem nedeniyle üzüntümüz sonsuzdur. Kongremizdeki eğlenceleri kaldırdık. Gala gecesi için harcayacağımız parayı ise depremzedelerin yaralarını sarmak için kullanma kararı aldık. BESD-BİR olarak amacımız; Türk beyaz et sektörünün gelişmesi, işletmelere katkı sağlayacak değerler yaratılması, sektörün en doğru şekilde temsili ve kamu-sanayi ilişkilerinde gerekli iletişimin sağlanması için çalışmalar yapmaktır. Kongremizde sürdürülebilirlik konusunu ön plana çıkarmaya ve farkındalığımızı artırmaya yönelik bir program hazırladık Sektör olarak 2022 yılında ihracat yaptığımız ülke sayısını 97’ye çıkardık. En çok kanatlı eti ihracatı yaptığımız ülke Irak olmuştur. Hedefimiz yeni pazarlar bulmak ve mevcut pazarlarımızı büyütmek istiyoruz.”
UBEK Kongresi, veteriner hekim, ziraat ve gıda mühendisleri ve tıp doktorlarından oluşan 800'ün üzerinde bilim insanı ve sektör paydaşının katılımı ile oldukça başarılı bir organizasyon ile tüm sektörü bir araya getirdi. Kongrede kanatlı yatırımları, yetiştirme, besleme, kanatlı hastalıkları ve sağlığı, beyaz etin işlenmesi, et kalitesi, biyoteknoloji ve biyogüvenlik gibi konular uzmanlar tarafından katılımcılara anlatılarak aktif katılımla değerlendirildi. Firmalar da stant açarak yeni ürün ve teknolojilerini tanıttılar.
Kuş Gribi tehlikesi
Türkiye’de zaman zaman inişler yaşayan beyaz et sektörü çeşitli faktörlerin etkisi altına girebiliyor. Yıllar önce bir futbol hakeminin açıklamaları ile ciddi sıkıntı yaşayan kanatlı et sektörü şimdiler de yine kuş gribi salgını ile karşı karşıya kaldı.
Ülkemizde ilk kuş gribi vakasına 2005 yılı Ekim ayında Manyas’ta karşılaşılmış, etkin karantina ve itlaf yöntemi ile hastalık kısa sürede denetim altına alınmıştı. Daha sonraları tekrar görülen salgın tavukların itlaf edilmesi ve alınan tedbirle ile önlenmişti. Dünyanın pek çok ülkesinde son aylarda görülen kuş gribi vakaları maalesef Türkiye'de de tespit edildi.
Umarım alınan etkili tedbirler ile kısa sürede denetim altına alınır. Bu kadar büyük bir ekonomik değere sahip beyaz et sektörünü kuş gribine kurban etmeyelim.